Doç. Dr. Doğan Bozdoğan
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Maliye Bölümü
bozdogan_dogan@hotmail.com

Bir Güzel Vergi: Robin Hood Vergisi

Yeni bir verginin neresi güzel olur diye sorabilirsiniz. Cevap nereden baktığımıza ve yeni verginin tavana mı yoksa tabana mı uygulanacağına göre değişebilir. Gerek ekonomik ve gerekse finansal kriz dönemlerinde kaynak sağlayıcı faaliyet olarak hep ilk sırada düşünülen vergi politikalarının önemini uzun uzun yazmaya gerek yok. Uygulanan vergi politikalarının adalet ilkesi dahilinde düşünülmesi oldukça önemli. Mevcut durumda Türkiye’de bir ekonomik kriz olduğu bariz ortada. Fiyat artışları ve dolayısıyla enflasyon kontrol altına alınmaya çalışılıyor. Bunun için vergi politikaları yanında kaynak oluşturmaya yönelik borçlanma faaliyetlerine de hız verildi. Katar gibi ülkeler borçlanma noktasında oldukça cazip görülüyor. Kaldı ki yakın zamanda Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet YILMAZ ile Hazine ve Maliye Bakanımız  Sayın Mehmet ŞİMŞEK’in bu ülkeye yaptığı ziyaret Katar’ın ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Yapısal vergi reformları ile acaba kaynak noktasında bir avantaj sağlanabilir mi, sağlanabilirse buna öneri ne olabilir düşüncesiyle bir güzel vergi örneği Robin Hood vergisi hakkında bilgiler vermeye çalışacağım.

Özellikle finansal kriz dönemlerinde sıklıkla adını duyduğumuz finansal işlem vergilerinden olan Robin Hood vergisi sermaye hareketliliğinin olumsuz etkilerinin ve mobilitenin azaltılması için önerilmektedir. Gelir dağılımında dengenin bozulduğu Türkiye gibi ülkelerde kullanılabilirliği mümkün olan bu verginin mükellefi finans sektöründe faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişilerdir. Krizin faturasının gelir seviyesi düşük olan vatandaşlar üzerine yüklenmesinin önüne geçmek adına önemli bir vergidir. Amaç, krizin faturasının paylaşılmasını sağlamaktır. Verginin temelinde ise adalet ilkesi ve adil gelir dağılım yer almaktadır.

Robin Hood vergisi fikri, gelir ve servet dağılımındaki adaletsizliği gidermeyi amaçlayan ve pek çok ülkede tartışılan bir konudur. Bu tür vergiler, toplumda daha fazla eşitlik sağlamak, yoksullara daha fazla destek oluşturmak veya sosyal hizmetlerin finansmanını artırmak amacıyla önerilmektedir. Uygulanabilecek yöntemler arasında yüksek gelir gruplarından daha yüksek bir oranda gelir vergisi almak, lüks tüketim ürünlerine veya servetin belirli bir eşiğinin üzerinde olan varlıklara ek vergi getirmek veya finansal işlemler üzerinden vergi almak gibi seçenekler bulunmaktadır. Bu şekilde elde edilen gelir, genellikle kamu hizmetlerine, eğitime, sağlık hizmetlerine veya sosyal yardımlara yönlendirilmektedir ki verginin kilit amacı budur.

1970’lerde James Tobin tarafından ortaya atılan Tobin Vergisi benzeri bir vergi olan Robin Hood vergisinde hisse ve tahvil ticaretinden %0.1, diğer işlemlerden %0.01 oranında vergi alınması öngörülmektedir. Tabi bu oranlar ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. AB’de uygulanması gündemdeyken belirlenen oranlar bu şekildedir. Türkiye’de bu verginin uygulanmasında artan oranlı bir tarife tercih edilebilir. Böylelikle daha adil bir vergileme politikası uygulanabilir.

Ancak Robin Hood Vergisine yönelik tartışmalarda bulunmaktadır. Bu vergiyi savunanlar zenginlerin daha fazla vergilendirilmesini gelir dağılımında adalet sağlanması noktasında uygun bulurken, karşıt görüşte olanlar ise ekonomik büyümenin olumsuz etkileneceğini ve gelirin fazla vergilendirilmesinin mülkiyet hakkına müdahale olacağını belirtmektedir. Bu vergiyi her ülke kendi sosyo-ekonomik bağlamlarına göre değerlendirip uygulayabilir.

Bu çerçevede, hali hazırda hayata geçirilen vergi politikaları içerisinde yer alması kanımızca uygun olabilecek Robin Hood vergisi, zenginden al fakire ver mantalitesi ile doğru bir hukuki zemine oturtularak uygulandığında, içinde bulunduğumuz kriz dönemini doğru ve hukuki güven içerisinde atlatmamızı sağlayacaktır.

14.07.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.