YAZARLARIMIZ
Deniz Çalışkan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
denizcaliskan1988@gmail.com



Sermaye Artırımı Enflasyon Düzeltmesinde Yarar Sağlar mı?

Değerli okurlarım Bilindiği üzere, Muhasebe hayatına ağar bir iş yükü getiren enflasyon muhasebesi olarak hayatımıza 2023 yılı sonu itibariyle girmiş bulunmakta.

MADDE 1

(1) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrası ile geçici 33 üncü maddesi uyarınca, 2023 hesap dönemi sonunda ve düzeltme şartlarının gerçekleşmesine/varlığına bağlı olarak (geçici vergi dönemleri dâhil) izleyen hesap dönemlerinde enflasyon düzeltmesine tabi tutulacak mali tablolar ve yapılacak düzeltme işlemlerinin usul ve esasları 30/12/2023 tarihli ve 32415 ikinci mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 555) ile belirlenmiş, 30/4/2024 tarihli ve 32532 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 560) ile mezkûr mevzuat uyarınca kapsam dâhilinde olan mükelleflerce 2024 hesap döneminin birinci geçici vergi döneminin sonu itibarıyla, enflasyon düzeltmesi yapılmamasına ilişkin açıklamalar yapılmıştır.

(2) Mezkûr mevzuat uyarınca, enflasyon düzeltmesi kapsamı dâhilinde olup 31/12/2023 tarihli gelir tablosundaki brüt satışlar toplamı 50.000.000 TL’nin (Ellimilyon) altında olan mükelleflerin 2024 hesap döneminin ikinci (2.) ve üçüncü (3.) geçici vergi dönemleri sonu itibarıyla enflasyon düzeltmesi yapmamaları bu Tebliğin amacını ve kapsamını oluşturmaktadır.

Yasal dayanak

MADDE 2- (1) 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinde, A) Malî tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetler aşağıdaki hükümlere göre enflasyon düzeltmesine tâbi tutulur.

1. Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer. Kapsama giren mükellefler, geçici vergi dönemlerinin sonu itibarıyla malî tabloları düzenlemek ve enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadırlar. Geçici vergi dönemlerinde yukarıda belirtilen oranların tespitinde, son üç hesap dönemi yerine üçer aylık dönemlerin son ayı dahil önceki otuzaltı ay ve içinde bulunulan hesap dönemi yerine son oniki ay dikkate alınır. Bir hesap dönemi içindeki geçici vergi dönemlerinin herhangi birinde düzeltme yapılması halinde takip eden geçici vergi dönemlerinde ve içinde bulunulan hesap dönemi sonunda da düzeltme yapılır.

8. Maliye Bakanlığı;

b) Mükellef veya meslek grupları ya da mükelleflerin aktif toplamları veya ciroları itibarıyla hangi tür malî tabloların; enflasyon düzeltmesine tâbi tutulup tutulmayacağını ve geçici vergi dönemlerinde düzeltilip düzeltilmeyeceğini belirlemeye,Yetkilidir.

9. Münhasıran sürekli olarak işlenmiş; altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler bu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan şartlara bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yaparlar. Hükümleri yer almaktadır.

1- Enflasyon muhasebesi nedir?

Enflasyon muhasebesi, paranın satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle mali tabloların gerçek durumunu ifade eder hale gelmelerini sağlamak üzere yapılıyor.

2- Enflasyon muhasebesi nasıl uygulanacak?

Enflasyon muhasebesi, mali tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetlerin TL değerlerinin, tablonun ait olduğu tarihteki değerine getirilmesini ifade ediyor. Uygulama, parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınarak tutarlarının düzeltme katsayıları ile çarpılması suretiyle gerçekleştiriliyor.

3- Enflasyon muhasebesi neden yapılıyor?

Enflasyon düzeltmesi, mali tabloların gerçek ekonomik durumu yansıtmasını sağlayan bir muhasebe pratiğidir. İşletmelerin ve ekonominin sağlıklı bir şekilde işlemesini ve kararlarını daha doğru bir şekilde almasını sağlıyor.

4- Uygulama kimleri kapsıyor?

Büyük ve orta ölçekli işletmeler, halka açık şirketler, ihracat ve ithalat yapan işletmeler enflasyon muhasebesi uygulayacak.

Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olup bilanço esasına göre defter tutan tüm vergi mükellefleri enflasyon muhasebesi kapsamında olacak.

5- Düzenleme ne zaman uygulanacak?

2024 yılı ikinci (2.) geçici vergi (Nisan-Haziran) döneminde enflasyon düzeltmesi uygulanmış beyannameler verilecek.

6- Uygulamadan kimler muaf olacak?

İşletme hesabı esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefleri, avukat, doktor, serbest meslek erbabları, zirai kazanç elde edenler, kira geliri elde edenler, faiz, kar payı gibi menkul sermaye ve ücret geliri elde edenler enflasyon düzeltmesi kapsamına girmiyor.

31 Ağustos 2024 tarihli ve 32648 sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanan 563 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile brüt satışları toplamı 50.000.000 TL'nin altında olan mükelleflerin, 2024 hesap döneminin ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmayacakları belirlenmiştir.

Öte yandan, bankalar ile finansal kiralama, faktoring, finansman, tasarruf finansman ve varlık yönetim şirketleri 1 Ocak 2025'ten itibaren enflasyon muhasebesi uygulamasına geçecek.

7-Yabancı para cinsinden olan kıymetler enflasyon muhasebesine tabi tutulacak mı?

Yabancı para cinsinden olan hesaplar için kur değerlemesi yapılacağından ayrıca düzeltme yapılmayacak. İşletmelerin aktifinde bulunan yabancı para cinsinden hisse senetleri, iştirakler ve avanslar düzeltme tarihindeki döviz kuru ile düzeltilecek.

8-Enflasyon muhasebesi şirket değerlemelerini etkileyecek mi?

Bilançolarında aktif hesapları güçlü mükellefler bu varlıklarını sermayeleriyle edinmişlerse enflasyon düzeltmesinden olumlu etkilenecek, vergi yükleri azalacak. Borçları fazla mükellefler ise borç kaleminin düzeltmeye tabi olmaması nedeniyle olumsuz etkilenebilecek, ilave vergi ödemeleri söz konusu olabilecek.

9-Enflasyon Muhasebe Değerlemesi Tablo Örneği

HESAP ALACAK HS. 30/06/2024 DEĞER 30/06 ENF.FARKI 30/09/2024 ENF.RAKAMI 30 EYLÜL DÜZ.MALİYET TUT. ENFLASYON ÖNCESİ TOPLAM
126   153.589,92 7.787,01 7.787,01 161.376,93 153.589,92
150 BASİT ORT. 1.950.015,40 48.204,38 48.204,38 1.998.219,78 1.950.015,40
151 BASİT ORT.   0,00 0,00 0,00 0,00
152 BASİT ORT. 877.922,03 21.702,23 21.702,23 899.624,26 877.922,03
153 BASİT ORT. 3.782.435,70 93.501,81 93.501,81 3.875.937,51 3.782.435,70
157 BASİT ORT.   0,00 0,00 0,00 0,00
  158   0,00 0,00 0,00 0,00
159   29.468.740,53 1.494.065,14 1.494.065,14 30.962.805,67 29.468.740,53
170     0,00 0,00 0,00 0,00
180   2.712.713,00 137.534,55 137.534,55 2.850.247,55 2.712.713,00
198     0,00 0,00 0,00 0,00
  199   0,00 0,00 0,00 0,00
226     0,00 0,00 0,00 0,00
240     0,00 0,00 0,00 0,00
  241   0,00 0,00 0,00 0,00
242     0,00 0,00 0,00 0,00
245   38.923.530,33 1.973.422,99 1.973.422,99 40.896.953,32 38.923.530,33
248     0,00 0,00 0,00 0,00
  249   0,00 0,00 0,00 0,00
250     0,00 0,00 0,00 0,00
251     0,00 0,00 0,00 0,00
252   397.476.113,12 20.152.038,94 20.152.038,94 417.628.152,06 397.476.113,12
253   82.854.855,28 4.200.741,16 4.200.741,16 87.055.596,44 82.854.855,28
254   16.407.648,65 831.867,79 831.867,79 17.239.516,44 16.407.648,65
255   6.767.815,23 343.128,23 343.128,23 7.110.943,46 6.767.815,23
256     0,00 0,00 0,00 0,00
  257 93.919.978,20 4.761.742,89 4.761.742,89 98.681.721,09 93.919.978,20
258     0,00 0,00 0,00 0,00
259     0,00 0,00 0,00 0,00
260   200.860.360,02 10.183.620,25 10.183.620,25 211.043.980,27 200.860.360,02
261     0,00 0,00 0,00 0,00
262     0,00 0,00 0,00 0,00
263   4.932.906,17 250.098,34 250.098,34 5.183.004,51 4.932.906,17
264     0,00 0,00 0,00 0,00
267   475.792,66 24.122,69 24.122,69 499.915,35 475.792,66
  268 97.267.229,37 4.931.448,53 4.931.448,53 102.198.677,90 97.267.229,37
269     0,00 0,00 0,00 0,00
271     0,00 0,00 0,00 0,00
272     0,00 0,00 0,00 0,00
277     0,00 0,00 0,00 0,00
  278   0,00 0,00 0,00 0,00
280   345.170,41 17.500,14 17.500,14 362.670,55 345.170,41
293     0,00 0,00 0,00 0,00
294     0,00 0,00 0,00 0,00
297     0,00 0,00 0,00 0,00
  298   0,00 0,00 0,00 0,00
  299   0,00 0,00 0,00 0,00
  326   0,00 0,00 0,00 0,00
  340 50.673.386,86 2.569.140,71 2.569.140,71 53.242.527,57 50.673.386,86
  349   0,00 0,00 0,00 0,00
  350   0,00 0,00 0,00 0,00
  380   0,00 0,00 0,00 0,00
  426   0,00 0,00 0,00 0,00
  440   0,00 0,00 0,00 0,00
  480   0,00 0,00 0,00 0,00
  500+502 35.742.386,53 1.812.139,00 1.812.139,00 37.554.525,53 35.742.386,53
  520   0,00 0,00 0,00 0,00
  521   0,00 0,00 0,00 0,00
  523   0,00 0,00 0,00 0,00
  525 63.484.336,87 3.218.655,88 3.218.655,88 66.702.992,75 63.484.336,87
  529   0,00 0,00 0,00 0,00
  540 1.011.820,38 51.299,29 51.299,29 1.063.119,67 1.011.820,38
  541   0,00 0,00 0,00 0,00
  542   0,00 0,00 0,00 0,00
  548   0,00 0,00 0,00 0,00
  549 938.117,13 47.562,54 47.562,54 985.679,67 938.117,13
  570 445.601.853,06 22.592.013,95 22.592.013,95 468.193.867,01 445.601.853,06
580     0,00 0,00 0,00 0,00

12-Enflasyon Muhasebe Değerlemesi Nasıl Yapılır?

 1.Adım:Mali tabloda yer alan kıymetlerden hangilerinin parasal olmayan kıymet olduğu tespit edilecektir.

Parasal Olmayan Kıymetler Parasal Kıymetler
Hisse Senetleri Kasa
Ticari Mallar Bankalar
İştirakler Alıcılar
Tesis, Makine ve Cihazlar Banka Kredileri (Kısa Vadeli)
Demirbaşlar Satıcılar (Kısa Vadeli)
Sermaye Banka Kredileri (Uzun Vadeli)
Yasal Yedekler Satıcılar (Uzun Vadeli)
Statü Yedekleri  
Olağanüstü Yedekler
Birikmiş Amortismanlar

2.Adım:Mali tabloda yer alan kıymetlerden hangilerinin parasal olmayan kıymet olduğu tespit edilecektir.

Parasal Olmayan Kıymet Düzeltmeye Esas Tutar (TL)2
Hisse Senetleri X
Ticari Mallar X
İştirakler X
Tesis, Makine ve Cihazlar X
Demirbaşlar X
Sermaye X
Yasal Yedekler X
Statü Yedekleri X
Olağanüstü Yedekler X
Birikmiş Amortismanlar X

3.Adım:Tespit edilmiş parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde, düzeltmeye esas tarihleri  ve  düzeltme  katsayıları  belirlenecek  olup,  örneğimizde  düzeltmeye  esas  tarihlerin aşağıdaki gibi olduğu kabul edilmiş ve bu tarihlere göre düzeltme katsayıları aşağıdaki gibi tespit edilmiştir.

Parasal Olmayan Kıymet

Düzeltmeye Esas Tarih

Düzeltme Katsayısı

Hisse Senetleri

2019/Ocak

6,86113

Ticari Mallar

2023/Eylül

1,06001

İştirakler

2021/Nisan

4,54315

Tesis, Makine ve Cihazlar

2021/Ocak

4,99678

Demirbaşlar

2022/Ocak

2,58188

Sermaye

2018/Mayıs

8,21479

Yasal Yedekler

2022/Mart

2,20517

Statü Yedekleri

2022/Mayıs

1,88308

Olağanüstü Yedekler

2023/Kasım

1,01144

Birikmiş Amortismanlar

İlgili İktisadi Kıymetin Değerindeki Artış Oranı

 

4. Adım:Tespit edilmiş düzeltmeye esas tutarlar, ait oldukları düzeltme katsayılarıyla çarpılarak, parasal   olmayan   kıymetlerin   düzeltilmiş   tutarları   hesaplanacak   ve   düzeltme   farkları (düzeltilmiş değerler ile düzeltme öncesi değerler arasındaki farklar) kayıtlara alınacaktır.

Parasal Olmayan Kıymet

Düzeltmeye
Esas Tutar (TL) (A)

Düzeltme Katsayısı

 

(B)

Düzeltilmiş
Tutar (TL)
(C) = (A x B)

Düzeltme
Farkı (TL) (C - A)

 

Hisse Senetleri

X

X

X

X

 

Ticari Mallar

X

X

X

X

 

İştirakler

X

X

X

X

 

Muhasebe Kayıtları

150

 

x

 

 

 

 

152

 

x

     

 

153

 

x

     

 

 

 

 

698

 

x

 

             

 

 

 

 

 

 

 

180

 

x

     

 

 

         

 

 

 

 

698

 

x

 

             

245

 

x

 

 

 

 

 

 

 

698

 

x

 

             

252

 

x

 

 

 

 

 

   

698

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

             

253

 

x

 

 

 

 

 

   

698

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

İlgili hesaplar değerlenirken hesap karakterine göre borç alacak (aktif-pasif karakterli hesap grubuna göre) 698 nolu hesaba borç yada alacak şeklinde kayıt edilir. 698 Nolu hesabın en son kalan bakiye durumuna Borç Alacak duruma göre 648-658 nolu hesaba kayıt edilerek gelir tablosuna aktarılır.

Enflasyon Değerlemesinde Sermaye Artışı Öncesi Değerleme

Örnek:

AKTİF

(M) Ltd. Şti.
31/12/2023 Tarihli Bilanço

PASİF

I. Dönen Varlıklar

294.000,00

III. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

190.000,00

A-Hazır Değerler

89.000,00

A. Mali Borçlar

100.000,00

1.Kasa

44.000,00

1. Banka Kredileri

100.000,00

3.Bankalar

45.000,00

B. Ticari Borçlar

90.000,00

B. Menkul Kıymetler

50.000,00

1. Satıcılar

90.000,00

1. Hisse Senetleri

50.000,00

IV. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar

80.000,00

C. Ticari Alacaklar

100.000,00

A. Mali Borçlar

50.000,00

1. Alıcılar

100.000,00

1. Banka Kredileri

50.000,00

E. Stoklar

55.000,00

B. Ticari Borçlar

30.000,00

4. Ticari Mallar

55.000,00

1. Satıcılar

30.000,00

II. Duran Varlıklar

91.000,00

V. Öz Kaynaklar

115.000,00

C. Mali Duran Varlıklar

5.000,00

A. Ödenmiş Sermaye

50.000,00

3. İştirakler

5.000,00

1. Sermaye

50.000,00

D. Maddi Duran Varlıklar

86.000,00

B. Sermaye Yedekleri

10.000,00

4. Tesis, Makine ve Cihazlar

70.000,00

3. Maddi Duran Varlık Yeniden
Değerleme Artışları1

10.000,00

6. Demirbaşlar

60.000,00

C. Kar Yedekleri

30.000,00

8. Birikmiş Amortismanlar (-)

44.000,00

1. Yasal Yedekler

10.000,00

 

 

2. Statü Yedekleri

15.000,00

 

 

3. Olağanüstü Yedekler

5.000,00

 

 

D. Geçmiş Yıllar Karları

15.000,00

 

 

1. Geçmiş Yıllar Karları

15.000,00

 

 

F. Dönem Net Karı (Zararı)

10.000,00

 

 

1. Dönem Net Karı

10.000,00

AKTİF TOPLAMI

385.000,00

PASİF TOPLAMI

385.000,00

 

Parasal Olmayan Kıymet

Düzeltmeye
Esas Tutar (TL) (A)

Düzeltme Katsayısı (B)

Düzeltilmiş
Tutar (TL)
(C) = (A x B)

Düzeltme
Farkı (TL) (C - A)

Hisse Senetleri

50.000,00

6,86113

343.056,50

293.056,50

Ticari Mallar

55.000,00

1,06001

58.300,55

3.300,55

İştirakler

5.000,00

4,54315

22.715,75

17.715,75

Tesis, Makine ve Cihazlar

70.000,00

4,99678

349.774,60

279.774,60

Demirbaşlar

60.000,00

2,58188

154.912,80

94.912,80

Sermaye

50.000,00

8,21479

410.739,50

360.739,50

Yasal Yedekler

10.000,00

2,20517

22.051,70

12.051,70

Statü Yedekleri

15.000,00

1,88308

28.246,20

13.246,20

Olağanüstü Yedekler

5.000,00

1,01144

5.057,20

57,20

Birikmiş Amortismanlar3

44.000,00

İlgili İktisadi Kıymetin Değerindeki
Artış Oranı

147.411,32

103.411,32

 

BORÇ

698- ENFLASYON DÜZELTME HESABI

ALACAK

Birikmiş Amortismanlar E D Farkı

103.411,32

Hisse Senetleri E D Farkı

293.056,50

Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları

360.739,50

Ticari Mallar E D Farkı

3.300,55

Yasal Yedekler E D Farkı

12.051,70

İştirakler E D Farkı

17.715,75

Statü Yedekleri E D Farkı

13.246,20

Tesis, Makine ve Cihazlar E D
Farkı

279.774,60

Olağanüstü Yedekler E D Farkı

57,20

Demirbaşlar E D Farkı

94.912,80

 

 

MDV Yen. Değ. Artışları

10.000,00

 

 

Geçmiş Yıllar Karları

15.000,00

 

 

Dönem Net Karı

10.000,00

Yekün

489.505,92

Yekün

723.760,20

BAKİYE

 

 

234.254,28

         

 

MUHASEBE KAYITLARI

698

 

234.254,28

     

 

 

         

 

 

 

 

648

 

234.254,28

 

648 nolu hesapta oluşan enflasyon değerleme farkı 2024 yılı için size ilave vergi doğrucaktır.Mevcut sermaye yapınızla enflasyon değerlemesi yaparsanız düzeltme katsayısı çarpımı ile çıkacak değer kar olacağından Sermaye X düzeltme katsayısı:50.000,00*8,21479 =410.739,50 Düzeltilmiş tutar 360.739,50 düzeltme farkı olacaktır. Bu aradaki farkta 698 nolu hesabın borç kısmına kayıt edilir.

MUHASEBE KAYITLARI

698

 

360.739,50

     

 

 

         

 

 

 

 

502

 

360.739,50

 

 

AKTİF

(M) Ltd. Şti.
31/12/2023 Tarihli Düzeltilmiş Bilançosu

PASİF

I. Dönen Varlıklar

590.357,05

III. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

190.000,00

A-Hazır Değerler

89.000,00

A. Mali Borçlar

100.000,00

1. Kasa

44.000,00

1. Banka Kredileri

100.000,00

3. Bankalar

45.000,00

B. Ticari Borçlar

90.000,00

B. Menkul Kıymetler

343.056,50

1. Satıcılar

90.000,00

1. Hisse Senetleri

343.056,50

IV. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar

80.000,00

C. Ticari Alacaklar

100.000,00

A. Mali Borçlar

50.000,00

1. Alıcılar

100.000,00

1. Banka Kredileri

50.000,00

E. Stoklar

58.300,55

B. Ticari Borçlar

30.000,00

4. Ticari Mallar

58.300,55

1. Satıcılar

30.000,00

II. Duran Varlıklar

379.991,83

V. Öz Kaynaklar

700.348,88

C. Mali Duran Varlıklar

22.715,75

A. Ödenmiş Sermaye

410.739,50

3. İştirakler

22.715,75

1. Sermaye

50.000,00

D. Maddi Duran Varlıklar

357.276,08

3. Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları

360.739,50

4. Tesis, Makine ve Cihazlar

349.774,60

C. Kar Yedekleri

55.355,10

6. Demirbaşlar

154.912,80

1. Yasal Yedekler

22.051,70

8. Birikmiş Amortismanlar (-)

147.411,32

2. Statü Yedekleri

28.246,20

 

 

3. Olağanüstü Yedekler

5.057,20

 

 

D. Geçmiş Yıllar Karları

234.254,28

 

 

1. Geçmiş Yıllar Karları

234.254,28

AKTİF TOPLAMI

970.348,88

PASİF TOPLAMI

970.348,88

         

Sermaye Artırımı

Örnek: M Ltd.şti firması 02.01.2024 tarihinde 50.000,00 TL olan  sermayesini 234.254,28 TL artışıla 284.254,28 TL çıkarmıştır. Sermaye artışını geçmiş yıl karlarından sağlamıştır.

Muhasebe Kaydı

 

 

 

 

 

 

 

501

 

234.254,28

     

 

 

         

 

 

 

 

500

 

234.254,28

 

 

 

 

 

 

 

 

 

570

 

234.254,28

     

 

 

         

 

 

 

 

501

 

234.254,28

 

Enflasyon Değerlemesinde Sermaye Artışı Sonrası Değerleme

Parasal Olmayan Kıymet

Düzeltmeye
Esas Tutar (TL) (A)

Düzeltme Katsayısı (B)

Düzeltilmiş
Tutar (TL)
(C) = (A x B)

Düzeltme Sonrası Esas Tutar

Hisse Senetleri

343.056,50

0,05070

17.392,96

360.449,46

Ticari Mallar

58.300,55

0,24720

14.411,90

72.712,45

İştirakler

22.715,75

0,05070

1.151,69

23.867,44

Tesis, Makine ve Cihazlar

349.774,60

0,05070

17.733,57

367.508,17

Demirbaşlar

154.912,80

0,05070

7.854,08

162.766,88

Sermaye

284.254,28

0,05070

14.411,69

298.665,97

Yasal Yedekler

22.051,70

0,05070

1.118,02

23.169,72

Statü Yedekleri

28.246,20

0,05070

1.432,08

29.678,28

Olağanüstü Yedekler

5.057,20

0,05070

256,40

5.313,60

Birikmiş Amortismanlar3

147.411,32

0,05070

7.473,75

154.885,07

 

 

Muhasebe Kayıtları

       

 

Borç

 

 

Alacak

110 Hisse Senetleri

17.392,96

   

 

153 Ticari Mallar

14.411,90

   

 

242 İştirakler

1.151,69

   

 

253 Tesis, Makine ve Cihazlar

17.733,57

   

 

255 Demirbaşlar

7.854,08

   

 

 

     

 

 

58.544,20

   

 

 

     

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

58.544,20

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       

 

Borç

 

 

Alacak

698 Enf Dz Hs

24.691,95

   

 

 

     

 

 

257 Birikmiş Amortismanlar

 

7.473,75

 

502 Sermaye Düz. Olum. Farkları

 

14.411,69

 

540 Yasal Yedekler

 

1.118,02

 

541 Statü Yedekleri

 

1.432,08

 

542 Olağanüstü Yedekler

 

256,40

 

     

 

 

 

 

 

24.691,95

         

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

Borç

Alacak

Bakiye

 

 

                     58.544,20

      24.691,95

       33.852,25

 

 

 

 

 

 

         
         

 

Borç

 

 

Alacak

658 Enf.Dz.Zararı

33.852,25

   

 

 

     

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

33.852,25

 

 

 

 

 

                 

Sermaye Artışı Yapılmamış Olsaydı Mevcut Değerleme

Parasal Olmayan Kıymet

Düzeltmeye
Esas Tutar (TL) (A)

Düzeltme Katsayısı (B)

Düzeltilmiş
Tutar (TL)
(C) = (A x B)

Düzeltme Sonrası Esas Tutar

Hisse Senetleri

343.056,50

0,05070

17.392,96

360.449,46

Ticari Mallar

58.300,55

0,24720

14.411,90

72.712,45

İştirakler

22.715,75

0,05070

1.151,69

23.867,44

Tesis, Makine ve Cihazlar

349.774,60

0,05070

17.733,57

367.508,17

Demirbaşlar

154.912,80

0,05070

7.854,08

162.766,88

Sermaye

50.000,00

0,05070

2.535,00

52.535,00

Yasal Yedekler

22.051,70

0,05070

1.118,02

23.169,72

Statü Yedekleri

28.246,20

0,05070

1.432,08

29.678,28

Olağanüstü Yedekler

5.057,20

0,05070

256,40

5.313,60

Birikmiş Amortismanlar3

147.411,32

0,05070

7.473,75

154.885,07

 

Muhasebe Kayıtları

       

 

Borç

 

 

Alacak

110 Hisse Senetleri

17.392,96

   

 

153 Ticari Mallar

14.411,90

   

 

242 İştirakler

1.151,69

   

 

253 Tesis, Makine ve Cihazlar

17.733,57

   

 

255 Demirbaşlar

7.854,08

   

 

 

     

 

 

58.544,20

   

 

 

     

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

58.544,20

         
         

 

Borç

 

 

Alacak

698 Enf Dz Hs

12.815,26

   

 

 

     

 

 

257 Birikmiş Amortismanlar

 

7.473,75

 

502 Sermaye Düz. Olum. Farkları

 

2.535,00

 

540 Yasal Yedekler

 

1.118,02

 

541 Statü Yedekleri

 

1.432,08

 

542 Olağanüstü Yedekler

 

256,40

 

     

 

 

 

 

 

12.815,26

 

 

       

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

Borç

Alacak

Bakiye

 

 

                     12.815,26

      58.544,20

       45.728,94

 

 

 

 

 

 

         
         

 

Borç

 

 

Alacak

698 Enf.Dz.Hes.

45.728,94

   

 

 

     

 

 

648 Enflas Dz.Karı

 

45.728,94

 

 

 

 

 

Sonuç olarak sermaye artışı yapılmamış olsaydı 45.728,94 enflasyon düzeltme karı gelir tablosunda mükellefle vergi yükü olarak yüklenecekti. Sermaye artışı yapılmasından dolayı mükellef  33.852,25 (45.728,94-33.852,25)=11.876,69  TL Kar çıkması durumunda en azından olmayan değer üzerinden alınan vergi bir nebze azaltılmış olurdu. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun enflasyon düzeltmesine ilişkin mükerrer 298.maddesinin A/5 bendinde “öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz.” hükmü kurulmuştur. Dolayısı ile söz konusu öz sermaye kalemleri sermaye artırımı sonucunda Sermaye/Sermayenin bir unsuru olma mahiyetlerini kaybetmeyip ana kalem olan sermaye hesabı içerisinde varlıklarını sürdürmektedir. Söz konusu 555 sıra numaralı VUK Genel Tebliği’nin “Bilançoda düzeltme işlemine tabi tutulacak kıymetler” başlığı altındaki 9.maddesinin 2.fıkrasında “Nevi itibarıyla iktisadi işletmelere dâhil bulunan kıymetlerden parasal ve parasal olmayan kıymetler bu Tebliğ eki listelerde (EK 1 ve EK 2) yer almaktadır. Söz konusu listelerde öz sermaye kalemlerine yer verilmemekle birlikte, aksine bir hüküm olmaması ve Tebliğde bir belirleme yapılmamış olması şartıyla, bu Tebliğ uygulamasında öz sermaye kalemleri "parasal olmayan kıymet" olarak addolunur” açıklaması yapılmıştır. Sermaye artışlarını geçici vergi dönemlerinin başında 1.dönemde Ocak ayı itibariyle 2.dönemde Nisan 3.dönem Temmuz kurumlar vergisinde Ekim ayı itibariyle yapmanız durumunda ilgili dönemde değerleme dönemi olarak  baz alabilirsiniz. Sermayeniz ne kadar yüksek olursa mükelleflere enflasyon değerlemesinde oluşacak vergiden bir nebze olsa da koruma sağlar Mali Müşavirlerin üzerindeki bu iş yükünün bir an önce kalkmasını umuyorum. 

Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/08/20240831-16.htm

https://www.turmob.org.tr/arsiv/mbs/resmigazete/-VUK-165-Enflasyon.pdf

https://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/sebahattineris/016/

19.11.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM