Davut Demez
Vergi Müfettişi
davutdemez@hotmail.com

4691 Sayılı Kanun Kapsamındaki Şirketlerin Girişim Sermayesine Yatırım Yapma Zorunluluğu

3 Şubat 2021 tarihinde yürürlüğe giren 7263 Sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Kapsamında istisna edilen kazançları tutarı ve 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden yararlanılan indirim tutarı 1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu tutarların yüzde ikisinin girişim sermayesi olarak değerlendirilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsamda artırılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20.000.000 TL ile sınırlıdır.

15/12/2023 tarihli ve 7953 sayılı  Cumhurbaşkanlığı karar ile 1/1/2024 tarihinden itibaren yıllık beyanname üzerinden yararlanılan indirim tutarı 2.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, pasifte geçici bir hesaba aktarılacak oran yüzde üç ve yıllık bazda aktarılması gereken tutar yükümlülüğünün sınırı 100.000.000 Türk lirası olarak sınırlandırılmıştır.

Girişim sermayesi yatırım fon ve ortaklıkları ile kuluçka merkezlerine yatırım yapma zorunluluğu, 7263 sayılı değişiklik getiren kanunla, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na eklenen Ek 3’üncü madde ile getirilmiştir.

Pasife Aktarılacak Tutarın Oranı Ve Süresi

1/1/2022 tarihinden itibaren geçici 2 nci madde kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları tutarı 2.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın yüzde üçü pasifte geçici bir hesaba aktarılır.

Bilançoda oluşturulan fonun pasifte ne kadar süre kalacağı yasada belirlenmemiş ve bu alanda bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak kuluçka merkezlerinin ruhsat sürelerinin 3 yıl olmasından dolayı 3 yıllık bir sürenin uygun olacağı kanaatindeyiz.

Girişim Sermayesi Fonunun Aktarılması

Girişim sermayesi fonu olarak ayrılacak bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır. 

Yükümlülüğün Yerine Getirilmemesi Durumunda Uygulanacak Müeyyide

Yatırım için ayrılacak tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, 4691 sayılı Kanunlara göre faydalanılan istisna % 20 si bu kapsamda değerlendirilmeyecek ve buna göre söz konusu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi zıyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecektir.

Buna göre mükelleflerin, yararlandığı indirime istinaden ilgili dönem sonuna kadar yatırım yapılmaması halinde, kurumlar vergisi beyannamesinde yararlanılan indirim/istisnanın %20’sine tekabül eden kısmı iptal edilecek ve bahse konu tutar üzerinden ilgili döneme ilişkin kurumlar vergisi oranında (2023 yılı için %25) vergi ziyaı uygulanmaksızın kurumlar vergisi tarh edilecektir. Bu tarhiyat üzerinden ise ayrıca gecikme faizi hesaplanacağını değerlendirmekteyiz.

Değerlendirme ve Sonuç

Getirilen bu uygulama ile fona aktarılan tutarın ne kadar pasif geçici hesapta kalacağı, diğer yandan firmaların iflası ya da tasfiyesi durumunda nasıl bir durumla karşılaşılacağı ya da yatırım yaptığı araçların satılması durumunda ne gibi bir işlem yapılacağı hususlarının da açıklığa kavuşturulmasında yarar bulunmaktadır

Girişim sermayesi Fonunu amacı dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmemesi, işletmeden çekilmemesi, ortaklara dağıtılmaması ve dar mükelleflerce ana merkeze aktarılmaması gerekliliği unutulmamalıdır.

Bununla birlikte özellikle girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapacak mükellefler nezdinde girişim sermayesi fonların iç tüzüklerinin incelenmesinin önem arz etmektedir.

16.05.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.