Danış Özcan
danisozcan@live.com

İşletmelerde Kuruluş Unsurları ve Önceliklerinin Belirlenmesi

İşletmeler; genel olarak standart prosedürlere göre kurulur. Bu prosedürler sırasıyla; işletme adının belirlenmesi, amaç ve konunun belirlenmesi, sermaye yapısı ve diğer unsurlara göre kararların alınması gibi işlemlerdir.

Mersis işlemlerinin de tamamlanmasının ardından; noter veya ilgili odalardan şirket kuruluşu tescil edilir. Tescil işlemlerinden sonra da ticaret sicil gazetesi yayınlanarak , şirket tüzel kişilik kazanmaya haiz olur.

Genel olarak basit anlatımla şirket kuruluşları bu şekildedir. Fakat kuruluş işlemleri tamamlanırken beklenmedik sorunlar da yaşanmaktadır.

Bu sorunlardan bir kaçını saymak gerekirse ;

• Şirket unvanı ile ilgili sorunlar,
• Şirket amaç ve konusu ile ilgili sorunlar,
• Sermaye yapısı ile ilgili sorunlar,
• Marka ve ticari sorunlardan oluşmaktadır.

Esasında , kolay gibi görünen bu süreçler incelendiğinde işlemlerin göründüğü gibi basit olmadığı anlaşılacaktır. Kuruluş işlemleri, en başından çok hassas ve dengeli bir şekilde planlanmalıdır. İyi organize edilmeyen şirket kuruluşunu , temeli sağlam olmayan bir binaya benzetebiliriz.. Tıpkı bir bina gibi temeli sağlam olmayan şirketler de çok uzun ömürlü olmayacaktır.

İYİ BİR İŞLETME KURULUŞU NASIL BAŞLAMALIDIR?

Şirket kuruluş işlemleri yapılacağı zaman , işletmenin içinde bulunduğu sektör de çok iyi incelenmelidir. Sektör yapısının incelenmesi demek ; bu sektörün en tepesindeki işletmelerin yapısının ve piyasa hakimiyetinin araştırılması anlamına gelmektedir. Tabi  bu incelemeler yapılırken temel faktör sabırla davranmaktır. Kuracağınız şirket , yeni doğacak bir bebek gibidir. Tıpkı bir bebeğin ebeveynleri gibi , şirketiniz için de geleceğe dair planlarını en başından siz belirlersiniz.

Rekabet ortamının oldukça hareketli olduğu günümüz dünyasında yapı taşları çok sağlam olmalıdır.  Peki bunca hareketlilik varken , sağlam bir yapı nasıl belirlenmelidir? Burada , yardımımıza iş simülatörleri adı verilen uygulamalar yetişmektedir.

İş simülatörlerinde siz sermayenizi, ürünlerinizi , ürünlerinizin ham maddesini ve tüketici faktörlerini önceden belirleyerek sunucuya yüklersiniz. Dünyanın değişik lokasyonlarındaki simülatör kullanıcılarından faydalanarak , bu kullanıcıların tercihlerine göre satışlarınızdan ne kadar kâr ya da zarar edeceğinizi , ürünlerinizin rağbet görüp görmeyeceğini öncesinden bilir ve piyasayı simüle edersiniz.

Bu yöntemi şu an Türkiye dahil olmak üzere dünyada bir çok firma global olarak kullanmaktadır. Bu simülasyonlar bir nevi “temel bir iş yatırımı” dır. Pazar testlerinin ve rekabet gücünün belirlenmesi, ürünlerin pazarlanma süreçleri  ve imkan varsa kurulacak iş simülasyonları yeni kurulacak şirketlerin uzun soluklu olmasını sağlar.

ŞİRKET UNVANI , BAŞINDAN İYİ SEÇİLMELİDİR..

Unvan , bir şirketin mihenk taşı ve kimliğidir. Unvanlar, mutlaka ticari olarak üreteceği ürün ya da hizmetle ilgili olmalıdır. Unvan ile ilgili yapılan yanlışlardan biri de işletmenin ticari faaliyetinde anahtar rol oynayan şirket ürünlerini yansıtmamasıdır. Örneğin; ortakların isminin kısaltılmış harfleri ya da ortakların kendi isimleri , işletmeyle alakasız isimler ve buna benzer yanlışlarla dolu seçimler, işletmeye başından yanlış kimlik verilme nedenidir. Şirket unvanı için alelacele karar verilmemelidir. Unvan seçilirken “ya tutarsa?” anlayışıyla rastgele isim seçmek yanlıştır. İşletmenizin yapısı ve ürün gamına en uygun isim seçilmelidir.

ŞİRKET AMAÇ VE KONULARI İYİ BELİRLENMELİDİR..

Amaç ve konu demek, işletmenin ana sözleşmesinde faaliyet alanları ve neler yapabileceğinin açıklanması demektir. Ana sözleşmenin tanımı ise ;şirketin tescil işlemleri sırasında kuruluş gazetesinde; işletmenin neler yapabileceği ve faaliyet alanlarının nelerden oluştuğunu gösteren edilmiş açıklamalardır.

Şirketinizin amacı ve konusu en başından iyi belirlenmelidir. Belirlediğiniz amaç dışında “belki ileride lazım olur, bu da olsun , şu olmazsa olmaz” mantığıyla yazılan amaç dışındaki konular, ana sözleşmede hem uzun olmakta hem de başkaları tarafından , işletmenin esas amacının anlaşılmasını imkansız kılmaktadır. Günümüzde neredeyse yeni kurulan şirketlerin amaç ve konularının yüzde doksana yakını kendisiyle ilgisiz konulardan oluşmaktadır. Bu durum çoğu zaman komik hale  gelmektedir.  

Mesela, “X pazarlama dağıtım üretim yönetim sanayi ticaret a.ş.” örneğindeki gibi işletmenin üretim işletmesi mi , ticaret işletmesi mi, dağıtım işletmesi mi  olduğu bile anlaşılmamaktadır. Bunun yerine “X üretim “ demek işletmenin daha net ve anlaşılır olmasını sağlayacaktır. İşletmeyi piyasada öne çıkaracaktır.

Eğer ana sözleşme kapsamı dar fakat detaylı olup, ileride başka bir faaliyet alanı gelişirse, alınacak yeni kararlarla madde tadili yapılarak ana sözleşme değişikliği yapılabilmektedir.

SERMAYE YAPISI GERÇEĞİ YANSITMALIDIR..

Kuruluş işlemlerinde en başından sermaye yapısının doğru olarak belirlenmesi gerekir. İşletmeler faaliyetlerine başladığı zaman; gerçek sermayeleri yerine sermayeyi taahhüt ettiklerinden dolayı bu durum ticaret hacminde var olmayan bir sermaye kaydı yaratmaktadır.

Bazı şirket yapılarında (örneğin limited şirketlerde) kamu alacakları ve şirket zararları sermaye payları ile sınırlandırıldığı için, risk faktörü yaratmaktadır. Ayrıca işletmede bulunmadığı halde , reel olmayan sermaye, bilanço rasyolarını değiştirmektedir. Değişen rasyolar nedeniyle de temel finansal tablolar yanıltıcı olacağından kredi kanalları kapanmaktadır.

Bu nedenle şirket sermayelerinin gerçeği yansıtması, taahhütle sınırlı kalmaması veya sermaye taahhütlerinde, taahhüdün yerine getirilmesi çok önemlidir. Yanlış sermaye yönetimi ve tanımı finansal tablo dengelerini bozmaktadır.

MARKA VE TİCARİ SORUNLARLA KARŞILAŞABİLİRSİNİZ..

Kuruluş işlemleri doğru olsa bile , işletmenize ait markanın kullanılıp kullanılmadığını da araştırmanız gerekir. Zira, siz işletme unvanını tescil etseniz bile; o unvana ait aynı isimdeki marka korunuyor olabilir..

Böyle bir durumda , benzer marka sahibi işletme adınızı değiştirmenizi isteyecek veya işletmenizin faaliyetlerini durdurabilecektir. Bu durum yazımızdaki en önemli ve üzerinde durulması gereken bir konudur.

İşletmenizin unvanının başka birisinin markasıyla çakışması veya aynı olması durumunda yaptığınız tüm yatırım ve işletme açılış masrafları boşa gidecektir. Marka haklarına tecavüz nedeniyle dava açılma riskiyle de karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu da sizin için oldukça riskli ve zarar verici sonuçlara neden olur.

Markalar, yapıları gereği , sahiplerine aittir ve en başından tescillidir. Tavsiyemiz, iş yatırımınız için  kuruluş işlemlerine başlamadan önce markanızı da mutlaka tescil ettirmeniz olacaktır.

Marka tescilinizi yaptıktan sonra internet siteniz için de domainin uygun olup olmadığına bakmalısınız. Eğer internet siteniz için domaininiz uygunsa hemen almalısınız. Fakat domain uygun değilse markanızı tekrar gözden geçirmelisiniz.

Özetle , şirket kuruluşu sanıldığı gibi sadece tescilden ibaret değildir. Tescilden önce de yapılacak bir çok işlem olduğu bilinmelidir. Bu işlemleri yaptıktan sonra yeni kurmuş olduğunuz işletmenize sağlam bir kimlik oluşturacak , onun neler yapabileceğini, sektöre ve rakiplerinize göstereceksiniz.

İŞLETMENİZ İÇİN KURULUŞ İŞLEMLERİNİ EN İYİ ŞEKİLDE YAPABİLMENİZ İÇİN AŞAĞIDAKİ UNSURLARA DİKKAT ETMELİSİNİZ ; 

1. İşletmenizin satacağı ürün ya da hizmet için sektördeki en iyi sırada olan üst firmaları incelemelisiniz, rekabet gücü ve pazar payınızı analiz ederek iyi bir fizibilite çalışması yapmalı, gerekirse öncesinden iş simülasyonları oluşturmalısınız. 
2. Unvanınıza ait marka olup olmadığını araştırmalı ve markanız boştaysa, marka tescil işlemlerine başlamalısınız.
3. İnternet sitesi için markaya ait internet sitesi domainleri satın almalısınız.
4. İşletme unvanınız için ortaklarınızın adını yansıtacak kelimelerden kaçınmalı; işletmenizin pazarlayacağı ürünü en iyi yansıtacak bir isim seçmelisiniz.
5. Ana sözleşmeye uzun uzadıya ve alakasız amaç konu yazmak yerine işletmenizin yapacağı esas amaç konuyu detaylarıyla yazmalısınız.
6. Tescil işlemlerine, evrakları özenle hazırlayarak başlamalısınız.
7. Bu aşamada marka tesciliniz ve internet sitesi domaininiz alınmış olmalıdır.
8. Ticaret odasında tescil yapıldıktan sonra, kuruluşa ait ticaret sicil gazetenizi özenle saklamalısınız.
9. İlk şirket defterleri belirlenenden fazla sayfada bastırarak, bu defterleri de özenle saklamalısınız.
10. Maliye için, tescilden sonra 15 gün içinde interaktif şifre ve e-tebligat başvuruları yapmalısınız.
11. Eğer ihalelere girecekseniz, SGK’ dan “borcu yoktur” aktivasyonu yapmalısınız.
12. Muhasebe hesaplarınız için sektör yapınıza en uygun tek düzen hesap planı (detay hesaplar) seçmelisiniz.

21.04.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.