Cumhur Çetin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Denetçi
cetincumhur@gmail.com

Tür Değişikliğinde Pay Senetlerinin İlk Edinim Tarihi Konusu Açıklığa Kavuştu

Son yıllarda, gerek hukuksal, gerekse vergisel avantajları nedeniyle limited şirketler tür(nevi) değişikliği yoluyla anonim şirkete dönüştürülüyor. Özellikle, şirket paylarını vergisiz satmak isteyen gerçek kişi limited şirket ortakları bu yolu yeğliyor.

Limited Şirketin Tür Değiştirmesi Devir Hükmünde Kabul Ediliyor

Limited şirket, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre anonim şirkete dönüştürülebiliyor. Limited şirketin,  5520 sayılı Kanunun 19 uncu maddesi kapsamındaki şartlar dahilinde tür değiştirmesi yani anonim şirkete dönüştürülmesi devir hükmünde kabul ediliyor. Diğer bir ifadeyle tür değişikliği işleminde, devrolan limited şirket gerçek kişi ortaklarının, değer artış kazancı yönünden vergisel yükümlülükleri ile iki anonim şirketin birleşmesinde, devrolan anonim şirket gerçek kişi ortaklarının, değer artış kazancı yönünden vergisel yükümlülükleri aynı oluyor. Dolayısıyla, gerek devrolan limited şirketin gerçek kişi ortaklarının gerekse devrolan anonim şirketin gerçek kişi ortaklarının, satışa konu olacak pay senetlerini iki yıl süreyle elde tutmaları gerekiyor. Bu durumda, devrolan kurumların, gerçek kişi ortaklarının satış işleminden doğan kazançları, değer artış kazancı kapsamında değerlendirilmiyor dolayısıyla vergilendirilmiyor. Buna kabaca, gerekli koşulların sağlanması diyebiliriz.

Kontrolsüz Vergiden Kaçınma Atılımı Vergi Yüküne Yol Açıyor

Gerekli koşullar sağlanmadığında, yani kontrolsüz olarak vergiden kaçınma atılımı yapıldığında, limited şirketin anonim şirkete dönüştürülmesi avantaj olmaktan çıkıyor, adeta kâbusa dönüşüyor. Şirket ortakları, vergiden kaçınayım derken G.V.K.’nın mükerrer 80/4. maddesi kapsamında değer artış kazancıyla karşı karşıya kalarak yüklü tutarda vergi ödemek durumunda kalabiliyorlar.

Vergi Yasaları Anlaşılır Değil

Gerekli koşulları sağlandığı halde, anonim şirkete dönüştürülen limited şirketin ortakları, ya anonim şirket pay senetlerini satmaktan vazgeçiyorlar ya da satışı öteliyorlar. Vazgeçişlerin ve ötelemelerin temelinde, anlaşılır olmayan, ‘acaba’ dedirten Vergi yasaları ve tebliğleri yatıyor. Yasalarda ve tebliğlerde açık olmayan konular, özelgelerle açıklanmaya çalışılıyor... sadece çalışılıyor!

Pay Senetlerinin İlk Edinim Tarihi ve Özelgeler

Konumuz özelinde baktığımızda, özelgelerle açıklanmaya çalışılan bir konu var, o da limited şirketin anonim şirkete dönüşmesi durumunda pay senetlerinin ilk edinim tarihi. Bu konuda, farklı vergi daireleri tarafından değişik tarihlerde verilmiş, ancak noktasından virgülüne kadar birbirinin aynı özelgeler bulunuyor. Bunun nedeni, özelgelerin özeli bağlaması olabilir mi? Hayır olamaz, çünkü 425 sayılı Vergi Usul Kanunu Tebliği ile özelgeler kişiye özel olmaktan çıkarıldı. Peki bu kadar özelge olmasına karşın açıklanamayan konuyla ilgili idarenin bugünkü görüşü nedir?

Hemen açıklayalım. Konuyla ilgili, en güncel en açıklayıcı özelge,  1 Mart 2016 tarihinde verildi. Söz konusu özelgenin ilgili bölümlerini yazımızın ilerleyen bölümlerinde aktaracağız.

Tür Değişikliğinde Pay Senetlerinin İlk Edinim Tarihi Konusu Açıklığa Kavuştu

Birçok meslektaşımız tarafından özelgeye bağlı kalmaksızın doğru olarak uygulanan, ancak tedbirli davranmak isteyen birçok meslektaşımız tarafından ise uygulanmayan ya da uygulanamayan ‘hisse senetlerinin ilk edinim tarihi’ konusu belirsizliklerden kurtuldu.

Bize göre, uygulamada duraksamalara neden olan, zaman zaman da eksik yorum nedeniyle pay senedini elinde bulunduran anonim şirket (limited şirketten dönüşen) ortaklarını ağır vergi yükü altına sokan ‘pay senetlerinin ilk edinim tarihi’ bilmecesi, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nce 1 Mart 2016 tarihinde verilen özelge ile çözüldü. Özelge metnine geçmeden, isterseniz önce şirket yetkilileri tarafından doldurulan 16 Şubat 2016 tarihli özelge talep formundaki bilgi isteğini olduğu gibi aktaralım:

“Üç gerçek kişi ortağı bulunan, 18.05.2004 kuruluşlu limited şirketimizi nevi değişikliği yaparak 10.12.2014 tarihinde tescil edilerek anonim şirkete dönüştürdük. Nevi değişikliği olan şirketimizdeki gerçek kişilerden ikisi, hisselerini devrederek şirketimiz hissedarlığından ayrılmak istemektedirler. Anonim şirket hisse sentlerinin elden çıkarılması halinde, söz konusu elden çıkarmadan doğacak kazancın vergilendirilmesi hususları ile ilgili olarak Başkanlığınızın görüşüne ihtiyacımız vardır.”

 

Söz konusu, özelge talep formuna karşılık verilen, 1 Mart 2016 tarih ve 62030549-120[MÜK80-2016/114]-16914 sayılı özelgede:

“İlgili kayıtlı özelge talep formunuzda; şirketinizin nevi değişikliği yolu ile 10.12.2014 tarihinde anonim şirkete dönüştüğünü, şirket ortaklarının şirketin kuruluş tarihinden (18.05.2004) ellerinde bulundurdukları hisse senetlerinin satışını yapmak istediklerini belirterek, gerçek kişi ortakların sahibi oldukları hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğacak kazancın vergilendirilmesi hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

... nevi değişikliği yaparak anonim şirkete dönüşen şirketinize ait hisse senetlerinin sahiplerinde iki yıldan fazla süreyle elde tutulmuş olması nedeniyle, söz konusu hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğacak kazançlar değer artış kazancı kapsamında vergilendirilmeyecektir.”

denmektedir.

 

Görüleceği üzere, limited şirketlerin tür değişikliği yoluyla anonim şirkete dönüşmesi durumunda; Anonim şirket pay senetlerinin ilk edinim tarihi olarak, limited şirket ortaklarının şirket sermayesine (limited) katıldıkları tarih dikkate alınacaktır.

 

Örnek Olay ve Değerlendirmelerimiz

Barkın ve Bartu kardeşler, 29 Ekim 2009 tarihinde Gerze’de BB Limited Şirketini kurmuş olsunlar,

18 Mart 2016 tarihinde limited şirketi anonim şirkete dönüştürsünler.

20 Mart 2016 tarihinde pay senedi (veya geçici ilmühaber) bastırsınlar.

25 Mart 2016 tarihinde anonim şirketi satın almak isteyen bir girişimci ortaya çıksın,

26 Mart 2016 tarihinde şirket ortağı olan gerçek kişiler (Barkın ve Bartu)  pay senedini (veya geçici ilmühaberi) ciro ederek, alıcıya devretsinler (paylarını satsınlar).

Pay Senetlerinin İlk Edinim Tarihi 29 Ekim 2009 Oluyor

Her iki ortağın da pay senetlerini edinim tarihi, anonim şirkete dönüştükten sonra pay senetlerinin bastırıldığı 20 Mart 2016 tarihi değil, limited şirketin sermayesine katıldıkları 29 Ekim 2009 tarihi oluyor.

Pay Senedi İki Yıldan Uzun Süreyle Elde Tutulmuş Oluyor, Dolayısıyla Kazançtan Vergi İstenmiyor

Teknik olarak limited şirketlerde pay senedi basılamayacağından, pay senetlerinin, basıldığı 20 Mart 2016 tarihinden başlayarak 2 yıl süreyle elde tutulduktan sonra satılması gerektiği, tersi durumda pay senetlerinin devrinden doğan kazancın, G.V.K.’nın mükerrer 80/4. maddesi kapsamında değer artış kazancı olarak nitelendirileceği de düşünülebiliyor. Ancak bu yorum yanlış, çünkü; gerek 1 seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin, “19.3.3. Devir ve bölünmelerde elde edilen hisselerin iktisap tarihi” başlıklı bölümünde, gerekse özelgelerde (son özelgede dahil), pay senedinin ilk edinim tarihi (örneğimizden hareketle), 29 Ekim 2009 kabul ediliyor. Dolayısıyla, Barkın ve Bartu pay senetlerini iki yıldan uzun süreyle (29 Ekim 2009 - 26 Mart 2016 arası) elde tutmuş oluyorlar. Bu durumda, söz konusu pay senetlerinin elden çıkarılmasından doğacak kazançlar, değerleri ne olursa olsun, değer artış kazancı kapsamında vergilendirilmiyor.

Kaynaklar:

-5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

-193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

-6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu

-1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği

-62030549-120[MÜK80-2016/114]-16914 sayılı özelge:

-Kızılot Şükrü-2012, Limited şirketi anonim şirkete dönüştürmenin avantajları

-Ateş Koray-2015,Limited Şirket Pay Senetlerinin Satışından Elde Edilecek Kazancın   

 Vergilendirilmesi 

-Yıldırım Çağrı -2014, Türk Ticaret Kanunu'nda Nevi Değişikliği ve Vergi Mevzuatı Açısından

 Dikkat Edilecek Konular

31.03.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.