Cihat Ertürk
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
www.cihaterturk.com
cihat@cihaterturk.com

Muhasebecilik ve Mali Müşavirlik Mesleğinin Vizyonu

I.Giriş 

            Ülkemizde muhasebecilik ve mali müşavirlik mesleğini yasal çerçeveye oturtma çabalarınının çok uzun bir geçmişi  var. Bu çabalar neticesinde 13.06.1989 tarihinde 3568 sayılı meslek yasası yürürlüğe girdi.  Meslek yasası örgütlenme, unvanların oluşması ve meslek mensuplarının sorumlulukları açısından önem arz etmiş ve etkin olmuştur. Dünyanın saygın mesleklerinden biri olan muhasebecilik mesleğinin ülkemizde  hakkı olan saygınlığını kazanma mücadelesi devam etmektedir.  Globalleşme sürecindeki dünyada inanılmaz boyutlarda gelişen teknoloji ve bilginin sınırsızlığı meslek mensuplarına önemli görevler yüklemektedir.  Elektronik ortamda zaman ve mekan kavramlarının önemini yitirmesi meslekte uluslararası standartların ve teknolojinin benimsenmesini ve uygulanmasını gerekli kılmıştır. Bu yazımızda mesleğe ilişkin gelişmelere  değinilecektir. 

II. 3568 Sayılı Meslek Yasasından Sonra Meslekte Etkili Olan Gelişmeler 

            1989 yılından günümüze kadar olan süreci  değerlendirdiğimiz zaman önemli gelişmelerin olduğunu görmekteyiz. TÜRMOB’un kurulup örgütlenmesi ve  1993 yılında Temel Eğitim ve Staj Merkezi’nin (TESMER) kurulması ve faaliyetlerini yaygınlaştırması önemli bir süreçtir. Meslek unvanlarının kullanımına ve uygulamalara ilişkin yönetmeliklerin yayınlanması, tek düzen hesap planının  yasal kullanım zorunluluğu ve Yeminli Mali Müşavirlik sürecinin aktifleştirilmesi diğer olumlu gelişmelerdendir.  

            Meslek mensuplarının mesleki sorumluluklarını belirleyen 3568 sayılı yasanın yanı sıra, 213 sayılı V.U.K.’un  mükerrer 227.[1]  maddesi 1994 yılında yasalaşarak çeşitli tartışmalara neden olmuş ve meslek mensuplarına müteslsilen sorumluluk yüklemiştir. Mükerrer 227. madde muhasebe mesleğinin çağdaş boyutunu tanımladığı gibi, muhasebe mesleğinin kamu görevi niteliğini de ortaya çıkarmıştır.[2] 

            Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartlarının oluşturulması için yapılan çalışmalar ve Uluslararası Muhasebe Standartlarına (UMS) uyum çalışmaları mesleğin vizyonunda belirleyici rol oynamıştır.  Aynı süreç içerisinde 1994 yılında  TÜRMOB’un Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu’na (IFAC) üye olması, örgütün dünya ile entegrasyonu süreci etkileyen bir diğer gelişmedir.  

            Diğer önemli gelişme ise SPK’nın halka açık şirketlerin denetimi zorunluluğunun mesleğe ciddi talepler getirmesidir.  Denetçilerin Yeminli Mali Müşavirlik veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ruhsatına sahip olmaları gerekmektedir. Bu gelişmelerle birlikte Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (TUMUDESK) yasal statüye kavuşmuştur. 

            2003 yılında 5024[3]  sayılı yasa ile Enflasyon düzeltmesi uygulamasının vergi yasalarıyla zorunlu hale getirilmesi  Enflasyon Muhasebesi bilgisini gerektirmiş ve uluslararası standartların uygulanmasındaki eksikliklerin giderilmesinde etkisi olmuştur. Bu düzenleme muhasebecilik mesleğinin teknik ve düzenli güncel bilgi gerektirdiğinin bir kez daha anlaşılmasını sağlamıştır.    

            2000’li yıllarda internetin etkisinin artmasıyla birlikte  vergi beyannameleri için e-beyanname, sigorta bildirimleri için e-bildirge sistemlerinin oluşması , meslek birliğimizin sunduğu internet tabanlı LUCA muhasebe programının kullanılmaya başlaması meslek mensuplarının teknolojiyle bütünleşmelerini  gerektirmiştir. Tüm bunların yanı sıra meslek mensupları için internet, bilgiye anında ulaşabilme aracı olmuştur.  

      Muhasebe mesleğinin fonksiyonları gelişmekte, değişmekte ve artmaktadır, ekonomik olaylar geliştikçe, değiştikçe muhasebe mesleğinden beklenen hizmetler artmıştır. Bunlar ana başlıklar olarak[4]: 

1.  Maliyet muhasebesi,
2.  Yönetim muhasebesi,
3.  Denetçilik, bağımsız dış denetim
4.  Bütçeleme,
5.  Kurumsal yönetim,
6.  Risk yönetimi
7.  Yönetim danışmanlığı
8.  Vergi danışmanlığı ( vergi planlaması, vergileme sorunları )
9.  Vergi yükünün belirlenmesi,
10.  Ekonomik ihtilaf ve davalarda araştırma, bilirkişilik
11.  Değerleme ve derecelendirme işlemleri

(BASEL kriterleriyle daha da önem kazanacak),

1.  Bilgi işlem sistemlerinin yeniden yapılandırılması,
2.  Finansal raporlama tekniklerinin güncel gelişmeler ışığında yeniden yorumlanması ve benzer tekniklerin geliştirilmesi
3.  Mesleki alanlarla ilgili AR-GE faaliyetleri’dir.

III. Meslek Mensuplarının Mükelleflerden ve Meslek Odalarından Beklentileri 

            Muhasebecilik mesleğini icra edecek olan meslek mensuplarının sağlıklı bir örgütlenme içerisinde ve toplumsal fayda bilinciyle faaliyetlerini gerçekleştirebilmeleri için mükelleflerin bilinçlenmesi  ve meslek  odalarının sorumluluklarını yerine getirmesi gerekmektedir.  2001 yılında yapılan bir araştırmaya[5] göre meslek mensuplarının mükelleflerden ve meslek odalarından beklentilerini şöyle sıralayabiliriz; 

A)    Mükelleflerden Beklentileri;

-         Belgelerin zamanında teslim edilmesi

-         Belge ve ödemelerin son güne bırakılmaması

-         Muhasebe ücretlerinin zamanında ödenmesi

-         Vergi ödemelerini mükellefin kendisinin ve zamanında yapması

-         Meslek mesnupları ile saygı ve güvene dayalı ilişki geliştirme

-         Ticari faaliyetlerin belgelendirilmesi, düzenli belge tutulması ve yanıltıcı belge kullanılmaması

-         Mali konularda meslek mensubu ile sürekli iletişim kurmak

-         Sorumluluklarının bilince olmak

-         Meslek mensuplarını ücrete göre değerlememeleri

 

B)     Oda Yönetiminden Beklentileri

-         Mesleği ilgilendiren tüm mevzuatla ilgili değişikliklerin seminer şeklinde tartışılarak sunulması

-         Muhasebe ile ilgili konularda üniversite destekli uygulamaya dönük eğitim çalışmaları

-         Meslek mensuplarının mesleğe uyumu, stajyerlere yönelik muhasebe eğitimi ve sınavlara hazırlık eğitimi

-         Meslek mensuplarının sıkça karşılaştıkları sorunlarla ilgili eğitim çalışmaları

-         Resmi dairelerde sorunların çözümüne yardımcı olacak hukuki bilgilerin verilmesi

-         Meslek mensupları arasında iletişimi geliştirecek toplantı, gezi vb. Etkinlikler

-         Mali tatil konusunda çalışmalar

-         Meslek mensupları konusunda haksız rekabetin önlenmesi  

IV. Sonuç

            Muhasebecilik mesleği önemli bir kariyer hedefi olarak görülmekte ve gelecekteki önemini korumaktadır. Ekonomik faaliyetlerin kayıt altına alınması gibi önemli bir görevi üstlenmiş olan meslek mensuplarının  günümüz dünyasında, uluslararası gelişmeler, sektörel ilerlemeler ve teknolojinin gelişimine paralel olarak kişisel gelişimlerine yön vermeleri gerekmektedir.  1990 yılından günümüze kadar  meslekte önemli gelişmeler olmuştur ve halen mesleğe ilişkin mevzuat değişikliği tasarısı vb. gelişmeler olmaktadır.  Meslek mensuplarından mükelleflerin beklentileri artmış, kamu otoriteleri ise gün geçtikce meslek mesnuplarına önemli yetkiler  ve sorumluluklar vermiştir. Meslek mensuplarının bu yetki ve sorumlulukları doğrultusunda mesleğin geleceğine katkıda bulunmaları gerekmektedir.  Sonuç olarak geniş bir vizyona sahip olan  muhasebecilik mesleği günümüzde asıl işlevini korumakla birlikte yetki ve sorumlulukları artırılmıştır. Meslek mensuplarının meslek etiğinden ve sosyal sorumluluklarından ödün vermeden, mükellef ile devlet arasındaki iletişim rolünü en etkin şekilde gerçekleştirmesi gerekmektedir.

---

[1]  06 Temmuz 1994 tarih ve 21982 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.

[2] TÜRKER, Masum (1996), “Muhasebe Mesleği ve Mükerrer 227’nin düşündürdükleri”, Mali Çözüm, Sayı:34, Ocak-Şubat, s.9

[3] 30 Aralık 2003 tarih ve 25332 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.

[4] YILMAZ, Necdet (2006), “Muhasebe Mesleğinin Vizyonu Ve Geleceği”, http://www.denizlismmmo.org/dosya.asp?id=737  , 20.09.2006

[5] YÜKSELEN, Cemal , Gülhan SUADİYE (2001), “Muhasebecilerin ve Mükelleflerin Birbirlerinden Beklentileri”, Mali Çözüm, Sayı:56, Temmuz-Ağustos-Eylül , s.19

09.10.2006

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.