Ceyhun Gönen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Esas Denetim
http://twitter.com/CeyhunGonen
ceyhungonen@gmail.com

6111 Sayılı Yasa Kapsamında 2010/1-2 Ve 3. Dönem Geçici Vergi Asıllarının Taksitlendirilmesi Mümkün Değildir

I.       GİRİŞ

Meclisin uzun süredir üzerinde çalıştığı ve kamu oyunda torba yasa diye adlandırılan 6111 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Ve Diğer Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 25.02.2011 tarih ve mükerrer 27857 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

9 bölüm ve 234 maddeden oluşan yasa, kamuoyunda vergi ve prim affı olarak da bilinen kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümleri ile öne çıksa da esnaftan çalışana, üniversite öğrencilerinden otomobil sahiplerine ve siyasetçilere kadar toplumun hemen her kesimini ilgilendiren önemli hükümler içermektedir.

Buna göre 31 Aralık 2010 tarihine kadar ödenmemiş vergiler, SSK-Bağ-Kur prim borçları, idari para cezaları, elektrik ve su borçları ile trafik cezaları yeniden yapılandırma kapsamında olmakta, kamu alacakları, gecikme faizi yerine TEFE/ÜFE (enflasyon) aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanmaktadır. Borçlular, bunu ikişer aylık dönemler halinde 18 eşit taksitte ödeyebilmekte, ödemeler kredi kartıyla da yapılabilmektedir. Borcun ödenmesi halinde, vergi cezalarından ve buna bağlı gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilmektedir. Yasanın hükümlerinden  yararlanabilmek için 02.05.2011 tarihine kadar borçluların ilgili idarelere başvurması gerekmektedir.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi yasa, toplumun birçok kesimini ilgilendirecek kadar geniş düzenlemeler içermekte olup bu yazımızda 2010/1-2 ve 3. Dönem geçici vergilerin taksitlendirme usulüne değinmek istiyoruz.

II.     2010/1-2 VE 3. DÖNEM GEÇİCİ VERGİ BORÇLARININ TAKSİTLENDİRME USULÜ

Bilindiği üzere 6111 sayılı yasa; 31.12.2010 (bu tarih dahil) tarihinden önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamlarını kapsamaktadır.

Bu sebeple 2010 yılında tahakkuk etmiş I-II ve III. Dönem geçici vergiler de kanun kapsamında yeniden yapılandırılabilecektir. Kanunun 2/3 maddesinde 2010 dönemi geçici vergiler ile ilgili şu hükümlere yer verilmiştir.

“Bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 2010 yılında tahakkuk eden ve bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan geçici vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zamları yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ödenmek suretiyle bu madde hükmünden yararlanılır. Bu takdirde, 2010 yılına ilişkin yıllık gelir/kurumlar vergisinin tahakkukunu müteakip ödenecek taksitlerde, vergi aslının ödenmesi şartı aranmaz.”

Kanun maddesinde genel hükümlere yer verildiğinden ayrıntılı açıklama ve düzenlemeleri söz konusu kanun ile ilgili yayınlanacak olan Tebliğ’de beklemekteydik. Fakat Maliye tarafından yayınlanan tebliğde de konu ayrıntılı açıklanmamış ve örneklerle zenginleştirilmemiş, yine genel ifadeler kullanılarak açıklanmaya çalışılmıştır.

Tebliğin; “ALACAK TUTARININ TESPİTİ” başlıklı II-B bölümünün 8. Maddesinde konu ile ilgili şu açıklamalara yer verilmiştir;

“8- 2010 Yılına İlişkin Olarak Tahakkuk Eden Geçici Vergilere İlişkin Gecikme Zammı Alacakları

6111 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında, Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 2010 yılında tahakkuk eden ve Kanunun yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan geçici vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zamları yerine Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak TEFE/ÜFE tutarının ödenmesi suretiyle Kanunun 2 nci maddesinden yararlanılacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak, 2010 yılına ilişkin yıllık gelir/kurumlar vergisinin tahakkukunu müteakip ödenecek taksitlerde, vergi aslının ödenmesine ilişkin şart aranılmayacaktır.

6111 sayılı Kanun 25/2/2011 tarihinde yayımlandığından bu tarih itibarıyla 2010 yılına ilişkin geçici vergi mahsup dönemi henüz gelmemiştir. Geçici vergi mahsup döneminden önce Kanun hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükelleflerin bu borçlarının yapılandırılmasında geçici vergi tutarları ödenecek taksitler içerisinde yer alacaktır. Ancak, mahsup dönemi geçtikten ve/veya yıllık gelir/kurumlar vergisi tahakkuk ettikten sonra, ödenecek taksitler içerisinde yer alan geçici vergi asıllarının terkin edilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, mahsup dönemi geçtikten ve/veya yıllık gelir/kurumlar vergisi tahakkuk ettikten sonra başvuran mükelleflerin geçici vergiden kaynaklı borçlarının yapılandırılmasında geçici vergi aslına ödenecek taksit tutarlarında yer verilmeyecektir.”

İlgili kanun maddesi ve tebliğde yapılan açıklamalara göre; 2010 yılı I-II ve III. Dönem geçici vergi borçları yapılandırma kapsamına girmektedir. Yapılandırma talep eden mükelleflerin en geç 2010 hesap dönemi yıllık gelir veya kurumlar vergisinin beyan tarihine kadar başvuruda bulunması gerekmektedir. Buna göre başvuran mükelleflerin geçici vergileri mükellefin talebine göre 9-12-18 taksit olmak üzere hesaplanacak ve 2’şer aylık taksitler halinde ödenecektir. Fakat 2010 hesap dönemi yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi verilip tahakkuk ettikten sonra taksitlendirilen geçici vergi aslı terkin edilecek ve bu tarihten itibaren sadece vergi aslına TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan TEFE/ÜFE tutarı ödenecektir.

Yukarıda yapıtığımız açıklamaları bir örnek ile somutlaştıracak olursak;

Turizm sektöründe faaliyet gösteren A Anonim Şirketi 2010 hesap dönemine ait geçici vergi beyannamelerini zamanında vermekle birlikte bunlarla ilgili herhangi bir ödeme yapmamıştır. 2010 hesap dönemine ait Kurum Geçici Vergi borçları şu şekildedir;

I. Dönem          35.000,00

II. Dönem         27.000,00

III.Dönem         40.000,00

IV. Dönem         50.000,00

6111 sayılı yasaya göre I-II ve III. Dönem geçici vergi borçları taksitlendirilebilirken IV. Dönem geçici verginin vadesinin 31.12.2010 tarihinden sonra olması nedeniyle taksitlendirilmesi mümkün değildir.

Hesaplamada kullanılacak TEFE/ÜFE oranları aylar itibariyle şu şekildedir;

Dönem	TEFE/ÜFE Oranı
Mayıs 2010	-1,15
Haziran 2010	-0,5
Temmuz 2010	-0,16
Ağustos 2010	1,15
Eylül 2010	0,51
Ekim 2010	1,21
Kasım 2010	-0,31
Aralık 2010	1,31
Ocak 2011	2,36
Şubat 2011[1]	0,629

Buna göre geçici vergi dönemleri itibariyle hesaplamada kullanılacak TEFE/ÜFE oranları ve hesaplanan TEFE/ÜFE tutarları şu şekildedir;

Dönem Vergi Tutar Oran TEFE/ÜFE Tutarı Tahsilinden Vazgeçilen Gecikme Zammı Oranı Tutarı I. Dönem 35.000,00 5,05% 1.767,27 16,27% 5.695,76 II. Dönem 27.000,00 6,86% 1.852,02 10,42% 2.814,37 III.Dönem 40.000,00 3,99% 1.595,73 4,57% 1.829,44 TOPLAM 102.000,00   5.215,02   10.339,57

Mükellef A Anonim Şirketi bu borcu 12 taksit halinde ödemeyi tercih etmiştir. Buna göre kanunun 18. Maddesi gereği bu borç 1,10 katsayısıyla çarpılır;

( 102.000,00 + 5.215,02 ) * 1,10 = 117.936,57 toplam ödenecek tutar.

Taksit tutarları : 117.936,57 / 12 = 9.828,04

Mükellef A bu borcu 9.828,04 TL’lik ikişer aylık taksitler halinde toplamda 12 taksitte ödeyecektir. İlk taksiti kanunun 18. Maddesi gereği 02.05.2011 tarihinde ödemesi gerekmektedir.

Fakat mükellef A Anonim Şirkketi asla ilk taksitte ödemediği geçici vergi asıllarını ödeyemeyecektir. Çünkü bu durum kanunun 2. Maddesinin 3. Fıkrasındaki hükümle çelişmektedir. Söz konusu hüküm şu şekildedir,

“Bu takdirde, 2010 yılına ilişkin yıllık gelir/kurumlar vergisinin tahakkukunu müteakip ödenecek taksitlerde, vergi aslının ödenmesi şartı aranmaz.”

2010 hesap döneminin Kurumlar Vergisi’nin son beyan tarihi 25.04.2011’dir. Dolayısıyla 2010 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde söz konusu ödenmeyen geçici vergi tutarları terkin edilecek ve tahakkuk eden Kurumlar Vergisi 02.05.2011 tarihine kadar ödenecektir. Ödenecek tutarın içinde daha önce taksitlendirilen 2010/ I-II ve III. Dönem geçici vergi borçları da mevcut olacaktır.

Bu durumda mükellef A Anonim Şirketi sadece ve sadece hesaplanan TEFE/ÜFE tutarlarını taksitler halinde ödeyebilecektir. Ödenecek taksitler ise şu şekilde olacaktır;

5.215,02  * 1,10 = 5.736,52  toplam ödenecek tutar.

Taksit tutarları : 5.736,52 / 12 = 478,04

Görüldüğü üzere taksitlendirilen geçici vergi tutarının ilk taksit tarihinin 02.05.2011, kurumlar vergisi son beyan tarihinin ise 25.04.2011 olması sebebiyle kanunun ilgili maddesi gereği geçici vergi aslı ödenemeyecektir. Bu sebeple mükellef geçici vergi aslının tamamını süresinde (02.05.2010) kurumlar vergisi adı altında ödemek zorundadır. Mükellefin bu taksitlendirme işleminden elde edeceği fayda ise verginin aslına gecikme zammı tutarı (10.339,57) değil de TEFE/ÜFE oranın uygulanması suretiyle hesaplanan tutarın (5.215,02) farkı olan 5.124,55 TL den ibaret olmaktadır.

III.   SONUÇ

6111 sayılı yasa; 31.12.2010 (bu tarih dahil) tarihinden önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme fazileri ve gecikme zamlarını kapsamaktadır. Bu sebeple 2010 yılında tahakkuk etmiş I-II ve III. Dönem geçici vergiler de kanun kapsamında yeniden yapılandırılabilecektir. Ancak, yukarıda da örnekler ile açıklamaya çalıştığımız gibi Kanunda yer alan maddelerle söz konusu dönemlere ilişkin vergi asıllarının yapılandırılması engellenmiş sadece vergi asıllarının uygulanacak TEFE/ÜFE oranları ile bulunacak tutarın yapılandırılması mümkün kılınmıştır.

 

---

[1] Ay kesrine isabet eden günler için TEFE/ÜFE tutarı hesaplanmasında, ilgili ay TEFE/ÜFE aylık değişim oranı 30’a bölünmek suretiyle bulunacak günlük oran kullanılacaktır. (TEFE/ÜFE aylık değişim oranı/100/30=) Bulunacak rakamın virgülden sonraki 6 hanesi hesaplamalarda kullanılacak olup, 7 nci ve devam eden hanelerde bir sayı bulunması halinde 6 ncı hane bir üst sayıya tamamlanacak ve bulanan rakam 100 sayısı ile çarpılmak suretiyle günlük TEFE/ÜFE oranı bulunacaktır. Bulunan günlük oran geçen gün sayısı ile çarpılarak ay kesrine isabet eden toplam TEFE/ÜFE oranı bulunacaktır.

14.04.2011

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.