Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akcakoca@superonline.com

Varlık Barışı Süresi Bitiyor

Son yıllarda aflar, aflar, devamlı aflar çıkıyor. En son aflardan biri de Varlık barışı denen  düzenlemedir.  Bu düzenleme 1.7.2022 tarihinde Kurumlar vergisine eklenen geçici 15. Madde ile yapılmıştır.

Varlık barışından yararlanma süresi 31.Mart.2023 de sona ermektedir. Bu sebeple, bugüne kadar yapılan en kapsamlı ve mükellef lehine olan bu düzenlemeden mükelleflerin yararlanmasını şiddetle tavsiye etmekteyim.

Konuyu iki yazı halinde açıklamaya çalışacağım.

Bu varlık barışı nedir ve nasıl faydalanılacaktır?

Varlık barışından gerçek veya tüzel kişiler faydalanabilecektir.

Varlık barışından faydalanma usulleri ve konuları şu şekildedir.

(1)  Varlık barışından faydalanmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler tarafından, yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları 31/3/2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilir.

(2)  Söz konusu varlıklar,  yurt dışındaki banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihinde kanuni defterlerde kayıtlı kredilerin en geç 31/3/2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.

(3) Kanuni defterlerde kayıtlı sermaye avanslarının, yurt dışındaki söz konusu varlıklarla ve maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilerek karşılanmışsa , sermaye avanslarının en geç 31/3/2023 tarihine kadar defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla  varlık barışından yararlanılır.

(4) Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan  para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/3/2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilir.

(5) a. Birinci ve dördüncü fıkra kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar 213 sayılı VUK uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilir.

5.b.Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu maddeye göre kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemez, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz, işletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmez.

5.c.Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterirler.

5.d. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir.

5.e.Vergi mükellefiyeti bulunmayanlar, bu fıkrada yer alan beyan dışındaki diğer şartlar aranmaksızın madde hükümlerinden yararlanabilirler, bunlar tarafından taşınmaz dışındaki varlıkların en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunludur.

5.f.Dördüncü fıkra kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, harç alınmaz, bu taşınmazların işletmeye devri 193 sayılı Kanunun mükerrer 80 inci maddesi uygulamasında elden çıkarma sayılmaz.

(6) Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden 2023 yılı içinde  31/3/2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında peşin vergi tahsil ederler, bu  vergiyi, bildirimden sonraki ayın on beşinci günü akşamına kadar sorumlu sıfatıyla kendi vergi dairelerine beyanname ile beyan eder ve aynı sürede öderler.

Varlık barışı uygulaması içinde en önemli bir düzenlemeye geliyoruz.

Ödenen vergi bildirilen varlıkların bir yıl süre ile Türkiye’deki banka ve aracı kurumlarda açılan hesaplarda tutulduğu takdirde %0 olarak uygulanacaktır. Böyle bir durumda ödenmiş olan vergi, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilir.

(7) Vergi dairelerine beyan halinde %3 oranında vergi hesaplanır ve ertesi ay sonuna kadar ödenir. Bu fıkraya ve altıncı fıkraya göre ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez.

(8)  Bildirim ve beyan edilen varlıklar için amortisman uygulanamaz. Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez.

(9) En önemli madde ise bu maddedir.

a.Bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz.

b.Diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmaz.

c. Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılır.

d. Ancak,  Vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, bu madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılır.

(10) Bildirilen varlıkların bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiyeye getirilmemesi, banka ya da aracı kurumlardaki bir hesaba yatırılmaması veya hesaplanan vergilerin süresinde ödenmemesi ve diğer şartların yerine getirilmemesi hallerinde dokuzuncu fıkra hükmünden yararlanılamaz. Vergi ödenmemişse gecikme zammı ile birlikte takip ve tahsil edilir. Tahsil edilmiş olan vergiler red ve iade edilmez.

(11) Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra bildirim veya beyanlara ilişkin düzeltme yapılamaz.

(12) Hazine ve Maliye Bakanlığı uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

(13) Bu maddeyi ihdas eden Kanunla, Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yapılan değişiklik hükmü, yani nakdi sermaye artırımında hesaplanacak faiz indirimi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce sermaye artırımı yapan veya ilk defa kurulan şirketler için 2022 yılı hesap dönemi dahil olmak üzere 5 hesap dönemi için uygulanır.

Varlık barışı ile ilgili yaptığımız açıklamalarda görüldüğü gibi, 31.Mart.2023 tarihine kadar varlık barışından yararlanıldığı takdirde %3 gibi bir vergi ile ve hatta bu verginin geri alınabilmesi imkanı ile hiç vergi ödememe imkanı da vardır.

 Daha önceki aflar ve varlık barışlarından farklı olarak yazımızda gösterilen 9 no.lu madde vergi incelemesi yapılmayacağı konusunu, tamamen mükellef lehine düzenlemiş olduğunu görmekteyiz.

Sonuç olarak mükelleflerin varlık barışından faydalanmasını tavsiye etmekteyiz.

17.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.