Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akcakoca@superonline.com

7338 Sayılı Yasadan Sonra Yeniden Değerleme Hükümleri

14.10.2021 tarih ve 7338 sayılı VUK ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunla birçok yeni hüküm getirilmiştir.  Bu değişikliklerle ilgili hala bir tebliğ yayımlanmamıştır. Özellikle yeniden değerleme konusunda mükerrer 298, bu 298. İnci maddeye eklenen Ç fıkrası, geçici madde 31 ve geçici 32 nolu madde ile eklenen hükümler tebliğ yayımlanıncaya kadar kafa karışıklığına sebep olmaya devam edeceklerdir. 
Kısaca açıklamak isterim ki yapılan değişiklikler sonucunda:
a.VUK mükerrer 298 inci maddesine göre yeniden değerleme yapılabilir.
b.VUK geçici 31. Maddesine göre yeniden değerleme fonunun %2 si kadar vergi hesaplanarak 2021 yılı için yeniden değerleme yapılabilir.
c.VUK geçici 32. Maddeye göre 1/1/2022 tarihinden itibaren isteyen mükellef bulunan yeniden değerleme fonunun %2 si oranında vergi ödeyerek yeniden değerleme yapabilir.  
Yukarıda bahsettiğimiz maddelerle ilgili genel bir açıklama yapmak istiyorum. 
a.Mükerrer madde 298:  
Genel olarak başlığı değişmiştir. 7338 sayılı kanunun 31. Maddesi ile mükerrer 298. İnci maddeye 1.1.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere Ç maddesi eklenmiştir. 
Ç maddesi enflasyon düzeltmesi şartları gerçekleşmediğinde, yeniden değerleme yapılması gerektiğini ve bunun nasıl yapılacağını açıklamıştır. Böylece bu madde ile yeniden değerlemenin her yıl yapılmak üzere esasları tespit edilmiş olmaktadır. Her yıl yapılan yeniden değerlemede bulunan fonlar pasifte özel bir hesapta takip edilecektir. Bulunan bu fonlar için herhangi bir vergi hesaplanmayacak ve ödenmeyecektir. 
b.Geçici madde 31
Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları, münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler ile bu Kanunun 215 inci maddesi uyarınca kendilerine kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç) bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlarını (sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmazlar hariç) 30/9/2018 tarihine kadar aşağıdaki şartlarla yeniden değerleyebilirler. Şeklinde olup bu işlemlerin nasıl yapılacağını açıklamaktadır. 
Ancak 9.06.2021 tarihinden itibaren geçerli olarak 7326 sayılı kanunun 11 inci maddesiyle eklenen fıkra; yeniden değerleme konusunda yeni bir hüküm getirmiştir.  
 Birinci fıkrada sayılan mükellefler bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini (sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler hariç) 31/12/2021 tarihine kadar yukarıda yer alan kapsam, şart ve hükümlere uymak koşuluyla yeniden değerleyebilirler. Denmekte ve 
Bu fıkra kapsamında yapılan yeniden değerleme sonrası pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir. Önceki fıkralarda taşınmazlar için öngörülen hükümler bu fıkra uygulamasında amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler için de geçerlidir.
Maddeden görüldüğü ve anlaşıldığı gibi 2021 yılında yapılacak yeniden değerlemede doğan fon üzerinden %2 (yüzde iki ) oranında vergi geçici maddedeki şartlara göre hesaplanıp ödenecektir. 
c.(7338 sayılı kanunun 52’nci maddesiyle eklenen geçici madde; Yürürlük: 1.1.2022)
Geçici Madde 32
Mükerrer 298 inci maddeye eklenen (Ç) fıkrası kapsamında yeniden değerleme yapabilecek olan mükellefler, anılan fıkra uyarınca ilk kez yeniden değerleme yapacakları hesap döneminden önceki hesap döneminin sonu itibarıyla bilançolarına kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini (bu niteliklerini korudukları müddetçe sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler hariç) aşağıdaki şartlarla yeniden değerleyebilirler. 
Maddenin bundan sonraki hükümleri yeniden değerlemenin nasıl yapılacağını anlatmaktadır. Özellikle enflasyon düzeltmesine tabi tutulan veya kanunun geçici 31. Maddesine göre yeniden değerlemenin nasıl yapılacağı açıklanmaktadır. 
Burada da bir ancak diyelim ve bu maddeye göre 0/1/01/2022 den itibaren daha önce değerleme yapmamış olan mükellef ilk kez yeniden değerleme yapıp fon hesaplayacaksa bu fonun %2 si kadar vergi ödemek zorunda oldukları hükmü getirilmiştir. 
Bütün mükellefler gibi, yazı yazmaya ve açıklama yapmaya çalışan bizler de genel tebliği beklemekteyiz. 

30.11.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.