Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akcakoca@superonline.com

Yıl İçinde Avans Kâr Payı Dağıtımı

Yeni 5520 sayılı Kurumlar Vergisi’ne ait (1) sayılı tebliğ, mükellefin lehine ve aleyhine birçok düzenlemeler getirmiştir. Bunlardan biri de bana göre devrim niteliğinde olan 15.6.6. numara ile getirilen avans kar payı dağıtımıdır.

Avans kar payı dağıtımı, halka açık şirketlerde vardı. Bu düzenleme ile diğer kurumlar vergisi mükellefleri de yıl içinde avans kar payı dağıtımı yapabileceklerdir.

Avans kâr payı dağıtımı nasıl olacak?

1- Ticaret ve sanayi işletmelerinde avans kar payı dağıtımı, Kurumlar Vergisi mükelleflerince avans kar payı, her bir geçici vergi dönemi itibariyle dağıtılabilecektir.
a) Önce geçici vergi dönemi itibariyle mali tablolar hazırlanacak, ticari kar bulunacaktır.
b) Sonra bu kar üzerinden kanunlara ve ana sözleşmeye göre yedek akçe, vergi, mali karşılıklar hesaplanacak, bunlar ve varsa geçmiş yıl zararlarının tamamı düşülecektir.
c) Bu işlemlerden sonra kalan karın en fazla %50’si, yani yarısı dağıtılabilecektir.
d) Avans kar payı dağıtımında bir başka kısıtlama daha vardır.

Bir hesap dönemi içinde dağıtılabilecek toplam avans kar payı; bir önceki yıl dönem karının yedek akçe, vergi, mali karşılıklar ve geçmiş yıl zararlarının düşülmesinden sonra kalan kısmın yarısını (%50’sini) geçemeyecektir.

Önceki yıllarda az kar edenler, ertesi yıl çok kar etse bile fazla kar dağıtamayacaktır demektir.

e) Aynı hesap dönemi içinde birden fazla defa avans kar payı ödenebilir. Her bir avans kar payı hesaplanırken önceki geçici vergi dönemlerinde ödenen kar payları düşülerek kalan kısım dağıtılabilir.

2- Birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işlerinde avans kar payı dağıtımı
a) Birden fazla takvim yılı devam eden inşaat ve onarım işleri için süreç özel olarak düzenlenmiştir.
b) Devam eden işlerin gerçekleşen maliyet ve hakedişleri arasındaki müspet fark (yani kar) hesaplanacak, bu farktan kesinti suretiyle ödenen vergiler indirilecektir.
c) Bundan sonra bulunan tutardan geçmiş yıl zararları ve kanunlara ve esas sözleşmeye göre ayrılmak zorunda olan yedek akçeler düşülecektir.
d) Kalan tutarın en fazla yarısı dağıtılabilecektir.

Avans kar payı dağıtımı için ana sözleşmelere hüküm konmalıdır.

Avans kar payı dağıtımını tercih eden kurumlar ana sözleşmelerine aşağıdaki hükümleri ilave etmelidirler.

a) Yıl içinde doğan karlardan avans kar payı dağıtılabilir.
b) Avans kar payı dağıtılan yıllarda zarar doğması veya yıllık karın dağıtılan avans kar payını karşılamaması halinde avans geri çağrılacaktır.
c) Avans kar payı dağıtımı konusunda her yıl genel kurulca yönetim kuruluna yetki verilir.

Avans kar payı dağıtımı ve sonra yapılacak işler,

a) Genel kurul tarafından verilen yetkiye göre yönetim kurulu (limited şirketlerde ortaklar kurulu) ilgili geçici vergi döneminde beyannamenin verileceği tarihe kadar avans kar payı dağıtımı kararı alır.
b) Avans kar payı dağıtımı için dağıtılan kar payları üzerinden elde edenin hukuki niteliğine göre vergi kesilir.
c) Kesilen vergiler avans kar payının dağıtıldığı aya ait muhtasar beyanname ile beyan edilip ödenir.
d) Avans kar payı dağıtımında kurum ortakları açısından elde etme, kurumun yıllık safi kazancının kesinleşip nakden veya hesaben dağıtıldığı tarihte gerçekleşecektir. Yani 2006 yılında avans kar payı alan ortağa bu kar payı 2007 yılında verilmiş sayılacak ve 2007 yılı gelirleri ile 2008 yılında beyan edilecektir.
e) Kurumlar vergisi beyannamesi veya yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde zarar doğması halinde veya karın dağıtılan avanstan düşük olması halinde, kurumlar izleyen hesap döneminde kurumlar vergisi beyanname verilme süresi sonuna kadar dağıtılan aradaki fazla farkı geri çağıracaklardır.
f) Geri çağrılan avans kar payları üzerinden kesilen vergiler 252 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin (3 Gelir ve Kurumlar Vergisi ile ilgili vergi hatalarından kaynaklanan iade işlemleri) bölümüne göre mahsup veya iade edilir.
g) Avans kar payı dağıtılması halinde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanmaz.
Ancak, kar olduğu halde ertesi yıl kar dağıtılmayıp avans olarak dağıtılan kar payının geri çağrılması halinde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanır.

SONUÇ

Avans kar payı dağıtımı hakikaten devrim niteliğinde bir karardır.
Bu karar hem devletin daha erken vergi toplamasını sağlayacak, hem de kurum ortaklarının daha önceden elde edilen karları kullanmasını sağlayacaktır.
Öyle ise önümüzdeki günlerde şirket ana sözleşmelerine yoğun bir şekilde bu hükümlerin ilavesi yapılacaktır. Çok olumlu bir gelişme, mükellefler en kısa zamanda gereğini yapmalıdır.


Not: Bu yazı Eko Haber gazetesinden iktibas edilmiştir.
 

14.04.2007

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.