Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akcakoca@superonline.com

Sermaye Artışında İndirim veya Amortisman

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesi diğer indirimler başlığı altında kurumlar vergisi matrahının tesbitinde, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından yapılacak indirimleri saymıştır. Sayılan indirimlere 01.07.2015 tarihinden geçerli olmak üzere 07.04.2015 tarih ve 6637 sayılı kanun ile ( ı ) bendi eklenmiş olup söz konusu bent sermayenin amortismanı konusunu düzenlemiştir. Getirilen ( ı ) maddesini daha yakından inceleyelim. 

ı) Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın % 50si.

Maddedeki bu tariften nakdi sermaye artışından dolayı belirli bir faiz oranı dikkate alınarak hesaplanacak bir tutar olduğu ve bu tutarın kurumlar vergisi matrahından indirileceği belirtilmekte olup buna bir nevi amortisman da diyebiliriz. Konu ile ilgili bir sirküler veya tebliğ çıkmadığı için açıklamaları kendi düşüncelerimize göre ve soru cevap şeklinde yapmayı tercih ediyorum. 

a)İndirimden hangi şirketler yararlanacaktır? Kurumlar vergisi mükellefi, anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler yararlanır. 
b) Hangi şirketler yararlanamayacak? Finans, bankacılık ve sigorta sektöründe faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri de bu düzenlemeden yararlanamayacak.
c) Sermayenin hangi kısmı indirimden yararlanacak? Nakit olarak ödenmiş sermaye ile nakit sermaye artışları yararlanacaktır. 
d) Hangi tarihten sonraki sermaye artırımları indirimden yararlanır?
01.07.2015 (1 Temmuz 2015) tarihinden sonraki dönemlerdeki nakdi sermaye artışı veya yeni kurulan şirketlere konan nakdi sermayeler indirimden yararlanır. 
e) İndirim Tutarı Nasıl Hesaplanacaktır? 10. maddenin (ı) bendinin 3. fıkrası hükümlerine göre hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder.

Bu bendin uygulanmasında sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan ya da ortaklar veya bu kanunun 12. maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları, indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
f) İndirim hesaplamasında hangi faiz oranı esas alınacaktır? Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın % 50si esas alınacaktır. 
g) Sermaye amortisman oranı değiştirilebilir mi? Evet, bu bentte yer alan oranı, şirketlerin aktif büyüklükleri, ortaklarının hukuki niteliği, çalışan personel sayıları ve yıllık net satış hasılatlarına göre veya sermayenin kullanıldığı yatırımdan elde edilen gelirlerin kurumun esas faaliyeti kapsamında olmayan faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşmasına göre ya da sermayenin kullanıldığı yatırımların teşvik belgeli olup olmadığına veyahut makine ve teçhizat veya arsa ve arazi yatırımları için sermayenin kullanıldığı alanlar itibarıyla ya da bölgeler, sektörler ve iş kolları itibarıyla ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya % 100e kadar artırmaya; halka açık sermaye şirketleri için halka açıklık oranına göre % 150ye kadar farklı uygulatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
h)Nakit olarak ödenmemiş sermaye için indirim hesaplanmayacaktır. 
i)Kanunda belirtilen 01.07.2015 tarihinden önce nakit sermaye artırımları için indirim hesaplanacak mı? Hayır, hesaplanmayacaktır. 
j)İndirimden, ilk yıl mı yoksa daha sonra da yararlanılacak mı?
İndirimden sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılır. Sonraki dönemlerde, sermaye azaltımı yapılması halinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz. 
k)Ayni sermaye artışı için indirim uygulanacak mı? Hayır uygulanmayacak.
l)Neden sermayeye amortisman ayrılıyor ki? Kanun koyucu, yasaya bu eklemeleri yaparak YASTIK ALTINDA BULUNAN PARALARIN İŞLETMELERE ÇEKİLMESİ, DÜNYA PİYASASINDA DEVAM EDEN KRİZDEN ÜLKEMİZİN

DAHA AZ ETKİLENMESİ İÇİN 01.07.2015 tarihinden sonra nakit sermaye artışı yapan şirketlere konan sermaye üzerinden faiz ödenmesine ve konulan sermayenin amorti edilmesine izin verilmiştir.
m) Uygulamaya bir örnek vermeye çalışalım. Nakit sermaye artışında bulunan şirket, bankaların TL cinsinden ticari kredilere uyguladığı ağırlıklı ortalama faiz oranını tatbik ederek hesaplama yapacak ve bulunan tutarın % 50si beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilecektir. Şirketimiz, 200.000,00 TL nakit sermaye artışı yapmaya karar verdi. Bankaların ticari kredilere uyguladığı yıllık faiz oranı = % 12dir.  Hesaplanan tutar =(200.000,00 nin % 12si = 24.000,00 TL olacaktır. Bunun da % 50si = 24.000 x % 50 = 12.000 TL kurum kazancından indirilir. Özellikle nakit sermaye ödemesi esastır, sermaye artışının veya sermayenin nakit ödenmeyen kısmı için bu hesap yapılmayacaktır. Sermaye artışı apelleri nakit ödendikçe tekrar bu hesaplama yapılacaktır. 
n) Zarar eden kurumlarda da sermaye amortismanı veya indirimi uygulanacak mı? Evet, ilgili yılda zarar olsa dahi indirim yapılacaktır.

Sonuç olarak, nakit artırılan veya ödenen sermayenin, bankaların ağırlıklı ortalama ile hesaplanacak ticari kredi faiz oranına göre ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50si kurumlar vergisi matrahından indirilir, yani amorti edilir; matrah müsait değilse ertesi yıla devredilir ve ertesi yılın karından indirilir.

20.05.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.