Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akcakoca@superonline.com

Perakende Ticaret Yeniden Düzenleniyor

29 Ocak 2015 tarih ve 29151 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile perakende ticaretin kuralları yeniden tesbit edilerek daha ciddi kurallar getirilmiştir. Yapılan düzenlemeleri kısaca açıklamak istiyorum. 
Açıklamalarım, çıkan kanunu esas alarak yapılacağı için biraz sıkıcı bir dille olacaktır. Bu yüzden kendi üslubumu değil Kanunun üslubunu esas alacağım için okurlarımdan peşinen özür diliyorum. 

Kanunun amacı;
a. Perakende işletmelerin açılış ve faaliyete geçiş işlemlerinin kolaylaştırılması,
b. Perakende ticaretin serbest piyasa ortamında etkin ve sürdürülebilir rekabet şartlarına göre yapılması 
c. Tüketicinin korunması 
d. Perakende işletmelerin dengeli büyüme ve gelişmesinin sağlanması 
e. Perakende işletmelerin faaliyetleri ile bunların birbirleri, üretici ve tedarikçilerle ilişkilerinin düzenlenmesidir. 

1.Perbis Sistemi : 
Kanunun amacının gerçekleştirilebilmesi için PERBİS sistemi kurulacaktır. Perbis sistemi, perakende işletmelerin açılış ve faaliyeti ile kapanışında gerekli başvuru ve diğer işlemlerin tek merkeze yapılmasını ve bu merkezden sonuçlandırılmasını sağlayacak elektronik bilgi sistemidir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı PERBİS üzerinden verilir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı başvurusu, doğrudan veya PERBİS üzerinden yetkili idareye yapılır. Doğrudan yapılan başvurular, yetkili idare tarafından PERBİSe işlenir.

2.Perakende ticarette prim ve bedel talepleri:
Büyük mağaza, zincir mağaza vs. gibi işletmeler, üretici ve tedarikçiden artık muhtelif adlar altında herhangi bir prim veya bedel talep edemeyeceklerdir. Ancak, yapacakları sözleşmede belirtilen turu ve oranı belli prim veya bedel talep edebileceklerdir. Bu hâlde, prim veya bedel talebinin sözleşme süresiyle sınırlı olması ve prim ya da bedel talebine konu olan ürünün sözleşme süresince rafta satışa sunulması zorunludur.

3.Ödeme süresi
Üreticiler veya tedarikçiler ile perakende işletmeler arasındaki alım satım işlemlerinden kaynaklı ödemelerin, sözleşmede öngörülen tarihte yapılması esastır. Ancak, üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen hızlı tüketim mallarına ilişkin ödemelerin süresi; alacaklı üretici veya tedarikçinin küçük işletme, borçlunun ise büyük ölçekli işletme olduğu hâllerde teslim tarihinden itibaren 30 günü geçemez.
Ödeme süresi ile ilgili olarak düzenlenmeyen hususlarda 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1530uncu maddesi hükümleri uygulanır.

4.Mağaza markalı ürünler ürettirilip satılabilecektir. 

5.Kampanyalı satış veya alışveriş festivali düzenlenebilir, ancak kampanyanın süresi 3 ayı, tasfiye halinde ise 6 ayı geçemez. 

6.Perakende işletmeler, başlangıç ve bitiş süresi belli olmayan indirimler yapamaz. 

7.İl, ilçe, bölge veya ülke düzeyinde alışveriş festivali düzenlenebilir. Burada öncülük edecek kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, bu festivaller için ayıracakları bedel, bütçelerinin yüzde 5ini aşamaz.

8.Sürekli indirimli satış:
Sürekli indirimli satış yapılabilir. Sürekli indirimli satış; seri sonu, sezon sonu, ihraç fazlası, kusurlu ve benzeri malların, perakende işletmelerce, indirimli fiyattan veya malların fabrika çıkış fiyatı üzerinden yıl boyunca satılmasıdır. Bu satış türü, kolaylıkla görülebilir ve okunur şekilde belirtilecektir. Bu konuda bir yönetmelik çıkarılacaktır. 

9. Alışveriş merkezleri ile ilgili bazı kurallar: 
a. Bu merkezlerde satış alanının en az (%o) binde 5i kadar sosyal ve kültürel etkinlik alanı, acil tıbbi müdahale ünitesi, ibadet yeri, bebek bakım odası ve çocuk oyun odası olacaktır. 
b. Esnaf ve sanatkar işletmelerine toplam satış alanının yüzde 5i oranında yer ayrılır ve rayiç bedelden kiraya verilir. 
c.Geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan, kaybolmaya yüz tutmuş meslekler için satış alanının en az (%o) binde 3ü oranında yer ayrılır ve kira bedeli rayiç bedelin dörtte birinden (1/4) fazla olamaz. 
d. Hızlı tüketim malı satışı yapılıyorsa satış alanının en az yüzde 1i kadar raf alanı hızlı tüketim malı niteliğindeki yöresel ürünlerin satışına ayrılır. 

10. Bakanlığın koordinatörlüğünde bir Perakendeciler Konseyi kurulacaktır. 

11. Ceza hükümleri: Yapılan düzenlemede epey ağır ceza hükümleri de getirilmiştir. Bunları gerekli yönetmelikler de çıktıktan sonra ayrı bir yazı konusu yapmayı düşünüyorum. 

Geçiş hükümleri:
Geçiş hükümleri geçici 1. Maddede düzenlenmiştir. 
1. PERBİS kuruluncaya kadar, perakende işletmelerin işlemleri ilgili mevzuata göre yürütülür. 
2. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı konusundaki yetkili idare, kurum ve kuruluşlar, altyapı eksikliklerini tamamlayarak perbise uyumlu hale getireceklerdir.
3. Perakende işletmelere ait gerekli bütün bilgiler, kurulmasından itibaren en geç bir yıl içinde yetkili idare tarafından PERBİSe aktarılır. Bakanlık, bu süreyi birer yılı geçmemek üzere en fazla iki defa uzatmaya yetkilidir.
4. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce perakende işletmelerin almış olduğu işyeri açma ve çalışma ruhsatları geçerliliğini korur.
5. Sürekli indirimli satış yapan perakende işletmeler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde durumlarını kanun hükümlerine uygun hâle getirir.
6. Mevcut alışveriş merkezlerinde, öngörülen ortak kullanım alanları bir yıl içinde düzenlenir, boşalan satış alanları Kanunda belirtilen orana ulaşılana kadar esnaf ve sanatkâr işletmecilerine öncelik verilmek suretiyle kiralanır, yine boşalan satış alanları kanundaki orana ulaşılana kadar geleneksel, kültürel ve sanatsal değeri olan kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri icra edenlere kiralanır.
7. Kanunda, hızlı tüketim mallarının satışının yapıldığı büyük mağaza ve zincir mağazalarda yöresel ürünler için öngörülen raf tahsisi, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılır.
8. Öngörülen yönetmelikler 9 (dokuz ay) içinde yürürlüğe konulur. 
9. Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 
Kanun maddelerinden faydalı olacağını sandığım bazı açıklamalardan sonra yapılan düzenlemenin hayırlı olmasını diliyorum. 

 

04.02.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.