Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akcakoca@superonline.com

İhracatta, Ödeme Çıkan Aydan Sonra KDV İadesi

Bu yazımızın başlığı ‘bilmece gibi’ oldu ama daha da iyi oldu. Böylece, her okuyucu ilgilenip problemi daha iyi anlayacak diye düşünüyorum.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 01.01.1985 tarihinde yürürlüğe girdi. 21-22 senedir tatbikatta. Artık oturmuş olması ve bütün problemlerin halledilmiş olması gerekir değil mi? Değil, değil. Bizim ülkemizde zihniyet değişir, işler karışır, pazar değişir, işler bozulur, bakan değişir, tatbikat karışır. Karışır da karışır!

Oysa, 1985'lerde KDV Kanunu (6) ay içinde dünyaya parmak ısırtacak şekilde ülkemizde sorunsuz tatbik edilmişti. Aradan geçen 21-22 senede bu sorunsuz tatbikat bir sorunlar yumağına döndü. Bunda bir kısım mükelleflerin yanlış, yanıltıcı tatbikatı kadar bürokrasinin de mükellefi karşı kampta görmesi epey etkili oldu. Neyse ki son zamanlarda mükellef vergi memuru ilişkileri biraz daha iyi bir yöne döndü. Karşılıklı iyi niyeti gözlüyorum.
 
Gözlüyorum da ne oluyor?

Aynı problemler bir defa daha gündeme geliyor. İşte bunlardan biri;

a) İhracatçı diyelim ki Nisan ayında hammadde aldı. Nisan ayı KDV beyannamesinde de ödeme çıktı, KDV'sini ödedi.
b) Mayıs ayında ise, Nisan ayında aldığı hammaddelerden imal ettiği mamulleri ihraç etti ve Haziran ayına devreden KDV'si de olduğu için KDV iadesi istedi.

İşte size bir problem. Bazı vergi daireleri bu KDV iadesini vermek istemezler. Neden? Çünkü, firmaya "sen hammadde KDV'sini bir ay önce indirimle giderdin. Bir de iade alırsan mükerrer (tekrar) indirim yapmış olursun" derler. Acaba öyle mi?

Burada tam bir mantık hatası ve ince bir nüans vardır. Konuyu örneklerle, yasa ve tebliğ metinleriyle açıklayalım.

Bir örnek

Mükellef Tamcan Tekstil A.Ş., Nisan 2006' da ihraç edeceği malın imalinde kullanmak üzere iplik almış ve 10.000 YTL KDV ödemiştir. İmal edilen kumaş Mayıs ayında ihraç edilmiştir.

Nisan ayı satışlar KDV’si 15.000 YTL
Nisan ayı indirilecek KDV’si 10.000 YTL
Nisan ayı ödenecek KDV’si 5.000 YTL

Böylece mükellef Tamcan Tekstil A.Ş. Nisan ayında aldığı hammaddeyi indirim yoluyla gidermiş, üstelik kalan KDV'sini de ödemiş ve Mayıs ayına devreden herhangi bir KDV’si kalmamıştır. Bir bakıma, yüklendiği 10.000 YTL KDV'yi indirerek iade almış gibi düşünülebilir.

Gelelim Mayıs ayına;

Mayıs ayında aldığı mal ve hizmetler için toplam 25.000 YTL KDV ödemiş veya yüklenmiştir. Aynı ay, imalatını tamamladığı malları da ihraç etmiştir. Bu durumda ne olacaktır? İhraç ettiği mallar için yüklenilen KDV 10.000 YTL' dir.

Nisan ayından devreden KDV’si 0,00
Mayıs ayı indirilecek KDV’si 25.000,00
Mayıs ayı ihracatlarından yüklendiği KDV’si 10.000,00
Mayıs ayından Haziran ayına devreden KDV’si 15.000,00

Mükellef, bu ay ihracatını yaptığı mallar için yüklendiği KDV olan 10.000 YTL'yi iade KDV olarak isteyecektir.
Hemen aklımıza ne geliyor? 10.000 YTL. Nisan ayında indirmiştik, bir de Mayıs ayında 10.000 YTL iade alırsak iki defa iade almış olunmuyor mu? Hayır (2) iki defa iade alınmamıştır.

İhracatın gerçekleştiği ayda bir önceki aydan devreden KDV olmasa bile o ayda yüklenilen KDV varsa, ihraç malına isabet eden kısmının ihraç malı için yüklenildiği farzedilir. Yani bir ay içinde hem ihracat, hem de indirimle giderilememiş KDV varsa KDV iade hakkı da vardır.

Gelelim yasal mevzuata:

Yukarıda anlattığımız konu 39 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nin "D-İade Hakkı Doğuran İşlemlere ve İhraç Kaydıyla Teslimlere Ait Bildirim" başlıklı kısmının (6.) ıncı paragrafında şöyle izah edilmektedir. "Bildirimde yer alan YÜKLENİLEN KATMA DEĞER VERGİSİ başlıklı satırlardaki rakamlar bulunurken, yüklenilen toplam vergiler içinde, o dönemde gerçekleştirilen iade hakkı doğuran işlemlere isabet eden kısım hesaplanacaktır. Bu hesaplama sonucu bulunacak vergi, daha önceki beyannamelerde indirimle giderilip giderilmediğine bakılmaksızın, bu satırlarda beyan edilecektir. ... Daha sonra tebliğde örnek verilmiş, temel gıda maddelerine ait iade de izah edilerek, mükellefin toplam hesaplanan vergisinden toplam indirilebilir vergisi düşüldükten sonra indirilemeyen kısım kalmazsa iade yapılmayacaktır. İndirilemeyen bir kısım kalırsa ve miktar, bildirimde beyan edilen iade hakkı doğuran işlemin bünyesine giren vergiden büyük olursa, bünyeye giren verginin tamamı iade edilecektir.

Hesaplanan vergiden yapılan indirimin, stoktaki malların vergisine ait olduğu gibi gerekçeler, iadenin yapılmasına engel değildir". denilerek sonuca ulaşılmıştır.

SONUÇ:
İhraç edilen malın bünyesine giren KDV’nin daha önce indirimle giderilmiş olması, önceki ay ödeme çıkmış olması yüklenilen KDV’nin iadesine engel değildir. İhracatın yapıldığı ay indirilecek KDV yüklenilen ve hesaplanan KDV’nin toplamından büyükse KDV iadesi yapılacaktır.

Not: Bu yazı Eko Haber gazetesinden iktibas edilmiştir (Sayı: 553).


 

15.12.2006

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.