Ceren Arsal
Avukat
cerenarsal@gmail.com

Banka Maaş Promosyonu, Prim Ödemelerinin Vergisel Niteliği

Aracı kurumlar tarafından direkt çalışanlara ödenen promosyonlar, ücret niteliğinde olmadığından işverenin KDV, Gelir Vergisi, Damga Vergisi Ödeme Yükümlülüğü bulunmamaktadır.

İşverenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir. Bu kapsamda; personellerin yaptığı kredili satışlar nedeniyle bankalar tarafından doğrudan çalışanlara nakit promosyon olarak ödeme yapılması durumunda, banka ile çalışanlar arasında işçi-işveren ilişkisi olmadığından ücret olarak vergilendirilmesi mümkün değildir. . Şirket çalışanlarına doğrudan banka ve/veya finans kurumları aracılığı ile yapılan ödemelere ilişkin vergi inceleme raporu düzenlenerek ceza ve vergi ihbarnamesi düzenlenmesi halinde dava açılarak iptali mümkündür.

Bankalar ve çeşitli finans kuruluşları tarafından satış işlemleri esnasında müşterilerin kredi kullanma oranlarına göre kredi satış primi, reklam primi , maaş primi gibi ödemeler yapılmaktadır. Ancak bu prim ödemelerinin işverenin bilgisi dışında direkt çalışan ad ve hesabına yapılması halinde işverenin bu primler için defter ve kayıtlarına gelir kaydı girmesi mümkün değildir.

Katma Değer Vergisi Yönünden

KDV Kanununun 1/1 inci maddesinde, Türkiye'deki ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu, 4 üncü maddesinde hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu; bu işlemlerin, bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği, 20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin ise, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği  hüküm altına alınmıştır.  Buna göre şirket personelinin kredili satış işlemine bağlı olarak banka tarafından personele yapılan promosyon ödemeleri KDV'ye tabi bulunmamaktadır.

Gelir Vergisi Yönünden

Gelir Vergisi Kanununa göre bir ödemenin ücret sayılabilmesi için, işi yapanın işverene tabi olması, muayyen bir işyerine bağlı olarak çalışması, ödemenin bir hizmetin karşılığını teşkil etmesi ve verilen şeyin para, ayın veya para ile temsil edilebilen bir menfaat olması gerekmektedir. 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununa göre de malların veraset yoluyla veya her ne suretle olursa olsun ivazsız bir şekilde bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabi olup, ivazlı intikaller ise bu vergiye tabi olmamaktadır.

Bankalar tarafından yapılan promosyon ödemeleri Gelir Vergisi Kanunu açısından değerlendirildiğinde;

• Satış promosyonlarının bankalar tarafından doğrudan çalışanlara puan veya nakit olarak ödenmesi durumunda, banka ile çalışanlar arasında işçi-işveren ilişkisi olmadığından,
• Bankalar tarafından, vergi mükellefi olsun veya olmasın promosyon anlaşması yapılan kuruma ödeme yapılması ve bu ödemelerin gelir olarak kaydedilmeden çalışanlara aynen aktarılması halinde, ödeme yapan kurum aracı durumunda olacağından,

çalışanlara yapılan bu türden ödemelerin ücret olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bankalar tarafından firma personeline ödenen promosyonların ücret kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda Gelir İdaresine sorulan bir soruya verilen bir özelgede; “193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde; "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almakta olup, aynı Kanunun 62 nci maddesinde de işverenlerin, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olduğu hüküm altına alınmıştır. Konu ile ilgili olarak 20/11/2008 tarih ve Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 4 sayılı Sirkülerinde gerekli açıklamalar yapılmış bulunmaktadır. Buna göre; müşteriniz olan firma personellerine bankanızca yapılan promosyon ödemelerinin doğrudan kuruma yapılması ve bu ödemelerin de ilgili kurumca gelir olarak kaydedilmeden çalışanlara aynen aktarılması veya promosyon ödemelerinin bankanızca doğrudan çalışanlara yapılması halinde ücret olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.” açıklaması yapılmıştır.

Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı 07/04/2014 tarihli 13649056-120[61-2013/ÖZE-01]-35 sayılı özelge;

“…Maaş promosyonlarının bankalar tarafından doğrudan çalışanlara puan veya nakit olarak ödenmesi durumunda, banka ile çalışanlar arasında işçi-işveren ilişkisi olmadığından; Çalışanlara yapılan bu türden ödemelerin ücret olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Promosyon ödemelerinin banka tarafından doğrudan iktisadi faaliyeti olan kurumlara yapılması ve yapılan ödemelerin kazanca dahil edilmesi durumunda, ilgili kurum tarafından çalışanlara yapılan ödeme banka promosyonu olma niteliğini kaybetmiş olacağından ücretlerin vergilendirilmesine ilişkin hükümlere göre değerlendirilecektir..." açıklamasına yer verilmiştir. Buna göre, şirketiniz ve bankalar  arasında imzalanan maaş ödeme protokolü gereğince; bankalar tarafından personelinize yapılan "promosyon" ödemelerinin doğrudan şirketinize yapılması ve yapılan bu ödemelerin de şirketiniz tarafından gelir olarak kaydedilmeden personele aynen aktarılması halinde, söz konusu promosyon  ödemeleri ücret olarak değerlendirilmeyecektir…”

Damga Vergisi Yönünden

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 nci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun " IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında da, "Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların" ın binde 6 (01.01.2013 tarihinden sonra düzenlenenlerin binde 7,59) nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükümleri yer almaktadır. Buna göre, şirket personelinin kredili satış işlemine bağlı olarak banka tarafından personele yapılacak promosyon ödemeleri hizmet karşılığı yapılacak bir ödeme olmadığından,  promosyon ödemesi nedeniyle düzenlenecek kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

SONUÇ

Banka ve finans kuruluşları gibi aracı kurumlar tarafından işveren çalışanlarına ödenen prim ve promosyonlar ücret niteliğinde olmadığından, işverenin KDV, gelir vergisi, damga vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. 

İzmir 4. Vergi Mahkemesi 2020/1144 Esas 2020/1516 sayılı ilamında dava kabul edilerek haksız yere düzenlenen KDV, gelir vergisi, damga vergisine ilişkin ihbarnameler iptal edilmiştir.

20.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.