Ticari faaliyetin gereği olarak vadeli alış veya satış yaptığımız firmaları tek düzen hesap planına göre cari hesaplarda takip etmekteyiz. Ancak alıcısı olduğumuz firma aynı zamanda müşterimiz olabilmektedir. Bir firmanın hem alıcı hem de satıcımız olması durumunda uygulamada kolaylık olması adına tek cari hesap kullanıldığı görülmektedir ki bu da makalemizin konusunu oluşturmaktadır.
Tek düzen hesap planında Alıcılar hesabı ile ilgili yapılan açıklama aşağıdaki gibidir:
120. Alıcılar: Bu hesap, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacaklarının izlenmesi için kullanılır. Senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç, tahsil edilmesi halinde (ödemeler, aktarmalar ve hesaben mahsuplar dahil) alacak kaydedilir.
Dolayısıyla işleyişi gereği söz konusu cari hesabın alacak kaydı yoluyla hareket görmesi yalnızca tahsilatlarda değil ticari borcun mahsubunda da mümkündür.
TTK 89/1’e göre, iki kişinin herhangi bir sebepten veya ilişkiden doğan alacaklarını ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçip bunları kalem kalem alacak ve borç şekline çevirerek hesabın kesilmesinden sonra çıkacak bakiyeyi isteyebileceklerine ilişkin sözleşme cari hesap sözleşmesidir. Yine TTK 89/2’ye göre cari hesap sözleşmesinin geçerli olması için yazılı olması şarttır.
Dolayısıyla yazılı olmayan cari hesap sözleşmeleri geçerli olmayıp iki taraf için de herhangi bir yaptırım doğurmayacaktır.
Hem alış hem satış yaptığımız firmalar ile yapılan işlemlerin tek cari hesap kullanılması yoluyla muhasebeleştirilmesi durumunda firma ile mutlaka yazılı olarak cari hesap sözleşmesi yapılması gerekmektedir. Aksi durumda söz konusu alacak ve borçların mahsuplaşma yoluyla ortaya çıkacak alacak ya da borcun reddine ilişkin emsal niteliğinde olan dava sonucunda[1] da görüldüğü üzere idare tarafından eleştiri konusu olabilecek nitelikte olacaktır.
[1] 11. Hukuk Dairesinin 2015/8586 Esas No'lu 2016/6870 Sayılı Kararı
29.01.2021
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.