Can Doyranlı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
ipmmcons@gmail.com

Yıllık Gelir Vergisinde Özel Sağlık Sigortasını İndirimi

Bilindiği üzere 193 sayılı Gelir Vergisine tabi gerçek kişiler bir önceki yılın gelir ve kazançlarını takip eden yılın mart ayının 30’una kadar Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyan ve ödemesini gerçekleştirirler. Yasal zemini 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa olan mükellef gerçek kişiler bir takvim yılı içinde elde etmiş oldukları kazanç ve iratları bu kanun hükmüne göre beyan ederler. Bu kazanç ve iratlar:

1. Ticarî kazançlar,
2. Ziraî kazançlar,
3. Ücretler,

4. Serbest meslek kazançları,
5. Gayrimenkul sermaye iratları,
6. Menkul sermaye iratları,
7. Diğer kazanç ve iratlar dır.

Bu makalemizin konusu ise ülkemizde son 10 yıldır yaygınlaşmaya başlayan özel sağlık sigortalarının Gelir Vergisi Beyannamesinde indirim konusu yapılmasıdır. Devletimiz bu konuda vatandaşlarımızı teşvik etmek amacıyla farklı muafiyetleri devreye almıştır. Şunu da ayrıca ifade etmek isterim ki mükellefler tarafında en çok karıştırılan konu Özel Sağlık Sigortası ile Bireysel Emeklilik Sistemi(BES) aynı sistem sanılmasıdır. Vergi indirimi sadece Özel Sağlık Sigortası için geçerlidir. Şahıslar için BES bu kapsamın dışında tutulmuştur. Gelir Vergisi Kanunun 63. Maddesi 3. Fıkrasında açıkça ifade etmektedir.

Sağlık Sigortası Ödemelerinin Yıllık Gelir Vergisinde İndirim Yapılabilmesi için öncelikle;

• Şahıs sigorta şirketlerine ödenen şahıs sigorta primlerinin, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait olması,
• Sigorta şirketinin Türkiye'de kain ve merkezinin Türkiye'de olması,
• Sigorta mukavelesinin bu nitelikteki şirketlerle yapılması,
• Sigorta priminin ödenmiş olduğunun, sigorta şirketi tarafından verilen fatura veya makbuz asılları ile belgelendirilmesi,
• Sigorta priminin ödendiği ayda elde edilen ücret üzerinden kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarına hizmet erbabı hissesi olarak hesaplanan prim veya aidatın aylık tutarını aşmaması gerekmektedir.

Gelir Vergisi mükellef gerçek kişiler ücret ve gelirlerini kazanma biçimlerine göre farklı şekilde değerlendirilmektedirler. Bunları 3’e ayıracak olursak;

• Bir İşverene tabi olarak çalışan bordrolu çalışan mükellefler,
• İşverenler tarafından bordrolu çalışanları adına özel sağlık sigortası ödenmesi,
• Beyannameye tabi olarak çalışan mükellefler.

Bir işverene tabi olarak çalışan bordrolu mükellefler/çalışanlar;

Kendilerine, eş ve çocuklarına ait sağlık sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin toplamını, ödedikleri ayda elde ettikleri brüt ücretlerinin %15'ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmayacak şekilde vergi matrahından indirebilirler. Buradaki önemli nokta her koşulda ödedikleri primin asgari ücretin yıllık tutarını yani 2021 yılı için 42.930-TL geçmemesi gerekmektedir.

İşverenler tarafından bordrolu çalışanları adına özel sağlık sigortası ödenmesi ise,

Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ıncı maddesinin 9. Fıkrasında işverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının, ücretlerle ilişkilendirilmeksizin, ticari kazancın tespitinde doğrudan gider olarak indirilmesine imkan tanınmıştır. Bu kapsamda indirim konusu yapılabilecek tutar, ücretlinin elde ettiği ücretin %15’ini ve yıllık bazda asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgarî ücretin % 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarlarından prim alınmayacağı öngörülmüştür.

Buna göre, sigortalı adına ay içinde özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işverence yapılan ödemeler toplamının aylık asgari ücretin % 30’una isabet eden kısmı prime esas kazanca dahil edilmeyecek, kalan tutar ise ödendiği ayın prime esas kazancına dahil edilecektir.

İşverence karşılanan özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı dışındaki diğer şahıs sigortası (hayat , kaza, vs.) primlerinin ise tamamının sigorta primine kesintisine tabi tutulması gerekmektedir. Personelin eş ve çocuklarının özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik primlerine de işveren tarafından katkı yapılması halinde bu tutardan SGK primi kesilecektir. Söz konusu primler, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak üzere hizmet erbabının safi ücret tutarının belirlenmesi sırasında indirim konusu yapılabilecektir. Bu sınırları aşan tutarlar ise ücret matrahına dahil edilerek stopaja tabi tutulacaktır.

Beyannameye tabi olarak çalışan mükellefler ise,

Kendilerine, eş ve çocuklarına ait sağlık sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin toplamını, ödedikleri yılda yıllık elde ettikleri gelirin %15'ini ve asgari ücretin yıllık tutarını 2021 yılı için 42.930-TL’yi aşmayacak şekilde vergi matrahından indirebilirler.

Basit bir şekilde örneklendirecek olursak,

Yıllık Gelir Vergisine tabi bir gerçek kişi 2020 yılında 100.000-TL gelir elde etmiştir. Mükellef gerçek kişi kendi, eşi ve çocuğu adına toplam XYZ Sigorta Şirketinden Özel Sağlık Sigortası yaptırmış ve yıllık olarak 9.000-TL ödemiştir. Gelir Vergisi Beyannamesinde;

2020 Yılı Toplam Kazancı.           : 100.000-TL

Özel Sağlık Sigortası Öd.             :     -9.000-TL

2020 Yılı Gelir Vergisi Matrahı:       91.000-TL dir.

Faydalı olması dileğiyle,

25.03.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.