Çağlar Karnıyarık
Vergi Dairesi Müdür Yardımcısı
ckarniyarik@gmail.com

Stok Affı Kapsamında İndirilebilen KDV’nin İade Konusu Edilip Edilememe Sorunu

Giriş

7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 09/03/2023 tarihinde TBMM’de kabul edilmiş olup, Cumhurbaşkanı’nın onayından sonra 12/03/2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca bu Kanuna ilişkin usul ve esasları belirleyen 1 seri nolu Genel Tebliği de 25/03/2023 tarih ve 32143 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

7440 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrası hükmü ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkânı sağlanmıştır.

7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında Beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV 1 No.lu KDV Beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecek ancak iade konusu yapılamayacaktır.

Daha önceki yapılandırma kanunlarının aksine emtia üzerinden ödenen Katma Değer Vergisinin genel esaslara göre indirim konusu yapılabileceği  ancak iadeye konu edilmeyeceği hükmünün Mal ihracatı, İhraç kayıtlı satış, İmalatçıların mal ihracatları ve kısmi tevkifat kapsamındaki iade doğuran işlemlere ilişkin etkisi makalemizin konusunu oluşturmaktadır.

Beyan Edilerek Ödenen KDV’nin İade Konusu Yapılıp Yapılamayacağı;

7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 6 ncı maddesinde,

"(1) İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır:

c) Bu fıkranın (a) bendi uyarınca beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir, ancak iadeye konu edilmez. Bu emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz. "

hükümleri yer almaktadır.

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği’nin (Seri No: 1) İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesine İlişkin Hükümler Başlıklı Bölümünde

7440 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrası hükmü ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkânı sağlandığı,

Uygulama kapsamında olan mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 31 Mayıs 2023 tarihine (bu tarih dâhil) kadar bu Tebliğin (VI/A-4) bölümünde belirtilen beyanname ve ekinde verecekleri envanter listesi ile katma değer vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine bildireceklerdir. Ekinde envanter listesi olmayan beyannameler kabul edilmeyeceği,

7440 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca mükelleflerin kendilerince veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenecek rayiç bedel üzerinden beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilecek makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanarak, örneği bu Tebliğ ekinde yer alan KDV stok beyanına ilişkin beyanname ve envanter listesi, kağıt ortamında veya 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla verilecektir. Söz konusu beyan, en geç 31 Mayıs 2023 tarihine (bu tarih dâhil) (25/05/2023 tarih ve 7300 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 30 Haziran 2023) kadar yapılacak ve tahakkuk edecek vergi de aynı süre içinde ödeneceği,

 belirtilmiştir.

7440 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca mükelleflerin kendilerince veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenecek rayiç bedel üzerinden beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilecek makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanarak, örneği Tebliğ ekinde yer alan (Ek:18 ve Ek:19) KDV stok beyanına ilişkin beyanname ve envanter listesi, kağıt ortamında veya 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla verilecektir.

Beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV, 1 No.lu KDV Beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecek ancak iade konusu yapılamayacaktır.

Öte yandan, kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların rayiç bedeli üzerinden hesaplanarak ödenen KDV’nin indirimi ve dolayısıyla iadesi mümkün olmayıp, bu tutar, verginin ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

Bu bağlamda daha önceki yapılandırma kanunları kapsamında kayıtlarda yer almayan emtia dolayısıyla hesapladıkları KDV’yi beyan edip ödeyen ve bu vergiyi indirim hesaplarına intikal ettiren mükellefler tarafından, beyana konu emtianın, 3065 sayılı Kanun uygulamasında iade hakkı tanınan işlemlerde kullanılması durumunda, beyan edilerek ödenen ve indirim hesaplarına alınan söz konusu verginin yüklenilen verginin hesabında dikkate alınıp, iade konusu yapılması mümkün iken 7440 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinden faydalanıp beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV, 1 No.lu KDV Beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecek ancak iade konusu yapılamayacaktır.

İndirilebilir ancak  iade konusu yapılamayacak emtialara ait KDV’nin, Mal ihracatı gibi yüklenim listesi hazırlanan iade taleplerinde mi yoksa yüklenim listesi hazırlanmayan İhraç kayıtlı satış, İmalatçıların mal ihracatları ve kısmi tevkifat kapsamındaki iade taleplerini de kapsayıp kapsamadığı hususu oldukça tartışmalı bir konu haline gelmiştir.

7440 sayılı Kanun kapsamında işletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtiaya ilişkin hesaplanarak ödenen KDV, 1 No.lu KDV Beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabileceği tartışmasızdır.

Yüklenim listesi hazırlanmayan İhraç kayıtlı satış, İmalatçıların mal ihracatları ve kısmi tevkifat kapsamındaki gibi iade taleplerin de indirilecek KDV içerisinde yer alan 7440 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinden faydalanıp beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV indirim hesaplarında sonraki dönem indirilecek KDV olarak ilerleyen yıllara devam edeceği, 5 yıllık zamanaşımı süresinden  daha ileri bir tarihte dahi indirim hesaplarında sonraki döneme devreden KDV olarak yer alacağı, iade hesaplanması aşamasında belki günümüz tarihi itibariyle uygulamada bir sorun teşkil etmeyeceği ancak 5 veya 10 yıl sonrasına dahi devir olarak gideceği düşünüldüğünde söz konusu KDV nin iade konusu yapılıp yapılmadığının tespitinin teknik olarak tespitinin çok zor olacağı değerlendirilmektedir.

Hiç şüphesiz  Yüklenim listesi hazırlanan ve hazırlanmayan iade türleri için bu şekilde bir ayırım yapılması adaleti zedeleyici bir durum ortaya çıkarmaktadır. Şöyle ki 7440 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinden faydalanıp beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV;  Yüklenim listesi hazırlanan mal ihracatında iade hesaplarına dahil edilemeyecek ama İmalatçıların mal ihracatları kapsamında iade talep eden mükellefler açısından indirilemeyen KDV hesabında dikkate alınacak ve iadeyi doğrudan etkileyecektir

Sonuç olarak;

KDV mevzuatı kapsamında KDV iadesi doğan bir işlem nedeniyle;

-           Yüklenim listesi hazırlanan örneğin mal ihracatı iade taleplerinde  7440 sayılı Kanunun 6/1-a maddesi kapsamında beyan edilen emtiaya ilişkin hesaplanarak ödenen ve indirim hesaplarına alınan KDV doğrudan olarak iade hesabında dikkate alınmayacağı,

-           Yüklenim listesi hazırlanmayan örneğin İhraç kayıtlı satış, İmalatçıların mal ihracatları ve kısmi tevkifat kapsamındaki iade taleplerinde 7440 sayılı Kanunun 6/1-a maddesi kapsamında beyan edilen emtiaya ilişkin hesaplanarak ödenen ve indirim hesaplarına alınan KDV’nin iade edilecek tutardan düşülmesine gerek bulunmadığı görüşündeyiz.

11.08.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.