Çağlar Karnıyarık
Vergi Dairesi Müdür Yardımcısı
ckarniyarik@gmail.com

Vergi Yargısında 2020 Yılında Uygulanacak Parasal Sınırlar

Vergi yargısında sistem bazen tek dereceli, bazen iki, bazen de üç dereceli olarak çalışmaktadır. En altta ilk derece mahkemesi (yerel Mahkeme) olan vergi mahkemeleri, üzerinde ise istinaf mahkemeleri olan Bölge İdare Mahkemeleri, Sistemin en üstünde ise temyiz mercii olarak Yüksek Mahkeme olan Danıştay yer almaktadır.

Vergi mahkemeleri 1 Başkan 2 Üye şeklinde kurul olarak davalara bakmaktadır ancak küçük rakamlı davalarda tek hâkim tarafından davalar karara bağlanmaktadır. 

Tek hâkimle bakılacak davaların sınırı, mahkemeden istinafa, oradan da temyize başvurulabilmesi için sınırlar, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda dava konusu miktara göre belirlenmiştir.

Vergi davalarında davanın ilgili olduğu ihtilafın parasal miktarı kapsamına:

1- Tek Hakimle Çözümlenecek Davalar için Parasal Sınır.

2- İlk Derece Mahkemelerinin Kararlarına Karşı İstinafa Gidilemediği Kesin Nitelikli Davalara İlişkin Parasal Sınır.

3- İstinaf Mahkemesinin Kararının Kesin Olduğu Davalara İlişkin Parasal Sınır.

4- Duruşma yapılabilecek davalar için parasal sınır söz konusudur.

İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17'inci maddesinde; Danıştay ile idare ve vergi mahkemelerin de açılan;

1. İptal davaları,
2. Konusu belli tutarı aşan tam yargı davaları,
3. Tarh edilen vergi, resim ve harçlarla benzeri malî yükümler ve bunların zam ve cezaları toplamı 53.000.-TL’yi aşan vergi davalarında, taraflardan birinin isteği üzerine duruşma yapılır.

Bu bağlamda; sadece "tarh edilmiş vergi asıl ve fer'ilerine ilişkin vergi davaları" bakımından bir sınırlama getirilmiştir. Bu sınırlar hesaplanırken, toplam dava tutarlarına bakılması gerekmektedir. Örneğin tarh işlemi aleyhine açılmış davalarda dava konusu vergi ve cezanın toplamına göre hareket edilmelidir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu Ek 1.maddeye göre 2020 yılında vergi mahkemelerinde tek hâkimle bakılacak davalarda sınır 53.000 TL olacaktır. Tek hâkimle bakılacak davalarda verilen kararlardan 2020 yılında konusu 7.000 TL’yi geçmeyenlerde verilen kararlar kesin hüküm ifade edecektir. Konusu 7.000 TL’yi geçen davalarda ise vergi mahkemesi kararlarına karşı istinaf yoluna başvurulabilinecektir. İstinaf mahkemelerince 2020 yılında verilen kararlardan, konusu 176.000 TL’yi geçmeyen davalara ilişkin olanlar kesin nitelik taşıyacak ve temyiz yolu kapalı olacaktır. Konusu 176.000 TL’yi geçen davalarda ise istinaf mahkemelerince verilen kararlara karşı temyiz yoluna başvurmak mümkün olacaktır. **

Ayrıca, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlere ilişkin tarh ve ceza kesme işlemlerine karşı açılan vergi davalarında dava konusu vergi aslı ile bunların zam ve cezaları toplamı belli bir miktarı aşmakta ise, taraflardan birinin duruşma yapılması talebinde bulunması üzerine, duruşma yapılması zorunludur. Bu durumda mahkemenin duruşma yapılıp yapılmamasına ilişkin takdir yetkisi yoktur.

Duruşma konusuna ilişkin söz konusu parasal sınır, aynı zamanda, vergi mahkemelerinde tek Hâkimle görülecek davalar ile kurul halinde görülecek davaların da sınırıdır. 2020 yılı için bu sınır 53.000,00.-TL.'dir.

2020 yılı için konusu 53.000,00 TL.'yi aşmayan davalar tek hâkim tarafından, bu miktarı aşan davalar kurul halinde görülecektir.

Bu durumda, kanun hükmünden "zımnen" ortaya çıkan sonuç, vergi mahkemelerinde tarh edilmiş vergi asıl ve fer'ilerine ilişkin vergi davalarından tek hâkimle görülenlerde tarafların talebiyle duruşma yapılmasının zorunlu olmamasıdır.*

Burdan çıkarılacak sonuç ise vergi asıl ve fer'ilerine ilişkin vergi davalarında duruşma talebinin kabul edilmesi zorunluluğu, yalnız kurul halinde görülenler bakımından geçerlidir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ek madde 1 uyarınca, anılan Kanunun 17, 45 ve 46. maddelerindeki parasal sınırların yıllar itibariyle miktarı.

Sınırlar	2017	2018	2019	2020*
Duruşma Sınırı (İYUK 17.Madde)	32.000.-TL	36.000.-TL	44.000.-TL	53.000.-TL
İstinaf Sınırı (İYUK 45.Madde)	5.000.-TL	5.000.-TL	6.000.-TL	7.000.-TL
Temyiz Sınırı (İYUK 46.Madde)	103.000.-TL	117.000.-TL	144.000.-TL	176.000.-TL

* Hazine ve Maliye Bakanlığınca 2019 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranı(%22,58) dikkate alınmak suretiyle hesaplanan güncel miktarı.

2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun ek madde 1 uyarınca, anılan Kanunun 7. maddesindeki sınırların yıllar itibariyle miktarı.

Sınırlar	2017	2018	2019	2020*
Tek Hakimle Çözülecek Davalarda Sınır (2576 Sayılı Kanunun  7.Maddesi)	32.000.-TL	36.000.-TL	44.000.-TL	53.000.-TL

* Hazine ve Maliye Bakanlığınca 2019 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranı(%22,58) dikkate alınmak suretiyle hesaplanan güncel miktarı

Yukarıda yer alan parasal sınırların belirlenmesinde dava açılış tarihinde geçerli tutarlara göre davaya tek hakimin mi yoksa heyet halinde mi bakılacağına karar verilir yani 2019 yılı cezaları için 2020 yılında dava açılması halinde 2020 yılına ilişkin parasal sınırlar esas alınır. Kararlarının kesin olup olmadığına veya istinaf mahkemesi kararlarına karşı temyiz yoluna gidilip gidilemeyeceği konularında ise karar tarihinde geçerli parasal sınırlar dikkate alınmaktadır.

Bu sınırlar önce, davaların açılış tarihine göre yaşama geçmektedir. Yani davaların açılış tarihinde geçerli tutarlara göre davaya tek hâkimin mi yoksa heyetin mi bakacağı belirlenmektedir. Bu nedenle 2020 yılında açılmış davalarda 2020 yılına ilişkin parasal sınırlar uygulanacaktır.

Örneğin 20 Aralık 2019 günü tebliğ edilen, vergi ve ceza toplamı 47.000 lira olan bir vergi/ceza ihbarnamesine karşı 27 Aralık günü dava açılırsa heyet halinde, 3 Ocak günü dava açılırsa tek hâkimli vergi mahkemesi davaya bakacaktır.

Ayrıca, Davada duruşma talep edilmesi halinde ise heyet halinde davaya bakılıyorsa duruşma yapılmasının zorunlu olacağını düşünülmekteyim.

Buna karşılık tek hâkim kararlarının kesin olup olmadığına veya istinaf mahkemesi kararlarına karşı temyiz yoluna gidilip gidilemeyeceği konularında ise karar tarihinde geçerli parasal sınırlar dikkate alınmaktadır.

Bu uygulamaya göre, 2019 yılında açılmış bir vergi davasında dava konusu 6.500 TL ise davaya tek hâkim bakacak, ancak karar 2020 yılında verilirse karar kesin olacak ve istinafa gidilemeyecektir. Oysa karar 2019 yılında verilseydi istinaf yolu açık olacaktır.

Bu durumda Vergi yargısında davanın açıldığı yılda karar verilememesi davanın taraflarının yargı yolları ve üst mahkemeye başvuru haklarında değişik durumları ortaya koymaktadır, oysaki olması gereken Davanın açıldığı tarih itibariyle geçerli olan parasal sınırların esas alınması gerekliliğidir.

*Gamze Gümüşkaya Türk Vergi Yargılaması Hukuku'nda Duruşma

**Bumin DOĞRUSÖZ Hukuka Göre  (02 Ocak 2020 Dünya Gazetesi.)

26.02.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.