Burçin Bozdoğanoğlu
Deloitte & Touche Vergi Bölümü
Gazi Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Maliye Bölümü Yüksek Lisans Öğrencisi
burcindogan@gmail.com

KDV Oranlarına AB Ayarı

KDV, bu ülkede herkesi ilgilendiren belki de tek vergi olarak göze çarpıyor.İnsanlar gün boyu her harcamalarında KDV ödemeye devam ediyor.En temel ihtiyaçlarımızdan biri olan gıdada uygulanan KDV oranları ise kafa karıştırıyor.

KDV oranlarının AB ülkelerindeki uygulamalarına bakıldığında konu daha da önemli hale geliyor.AB’ye üye ülkeler arasında da uzun süre tartışılan  KDV konusunda üye ülkelerin belirlediği ve büyük ölçüde uymaya çalıştığı standartlar mevcut.Ülkemizle kıyaslandığında ise özellikle oranların yüksekliği açısından bakıldığında uygulanan KDV oranlarının AB ülkelerinden yüksek olduğu görülüyor.Örneğin AB,verginin sosyal amacına uygun olarak gıda maddelerinde %5 oranını uygun görmüşken (19 Ekim 1992 tarihli Konsey direktifinin (H) ekindeki mal ve hizmetler) Türkiye’de %8 oranı uygulanıyor.Ancak yaşanan asıl çelişki ülkemizde gıda maddelerine uygulanan KDV’nin kendi içinde  de farklılaşmasından kaynaklanıyor.Örneğin et; toptan satılırsa %1 vatandaşa satılırsa %8,lokantada yemek olarak satılırsa %18 KDV’ye tabi,lokantacıların toptan olarak aldıkları meyve ve sebze %1 KDV’ye tabi iken ,bunları lokantada yerseniz %18 KDV tahsil ediliyor,yine benzer şekilde ekmeğe uygulanan %1 KDV,tost,sandviç,hamburger ekmeğinde %8 oluyor;kuru üzüm,kuru incir,kuru kayısı,ceviz,fındık vb. ürünlerin toptan satışında KDV %1 , vatandaşa perakende satışında ise KDV %8 olarak uygulanıyor;şeker pancarından elde edilen şeker %8 ,şeker kamışından elde edilen şeker ise %18 KDV’ye tabi tutuluyor.

Örnekleri çoğaltmak mümkün;yıllardır girmeye uğraştığımız AB ülkelerinde ise özellikle gıdada uygulanan KDV oranları ülkemizden düşük ve bu tip ayrımlar da mevcut değil.AB’ye üye ülkelerde KDV indirilmiş ve normal oranlar çerçevesinde ve geçici bir rejim özelliğinde sürdürülüyor.Geçici rejim uygulamasında indirilmiş oran en az %5 , standart oran en az %15 olarak belirleniyor ve sürekli rejimin kabulüne kadar üye ülkelerde mevcut olan %5’in altındaki oranların uygulanmasına izin veriliyor.AB ideal olarak %5 ve %15 olarak ikili oran sistemini benimserken Türkiye’de ise %1,%8 ve %18’den oluşan üçlü oran sistemi sürdürülüyor.

AB’de benimsenen bu ikili sistem genel olarak KDV’nin konusuna giren uygulamaların hepsinde geçerli.Türkiye’de açıklanması güç çelişkilerin bulunduğu gıda alanında AB ülkelerine bakıldığında; Almanya’da %7, İspanya’da %4, Lüksemburg’ da %3, Hollanda’da %6, Avusturya’da %10, İngiltere’de %0-%17,5 arasındaki oranlarda KDV uygulaması görülüyor.

Gıda maddeleri için uygulanan KDV’de toptan ve perakende satışlar için bir farklılaşmaya gidilmezken,gıdaların bazı kategorilere ayrılarak KDV’lerinin farklılaştırılması uygulaması bazı ülkelerde söz konusu olabilmektedir.Bu farklılaştırma kapsamında bazı ürünlerin KDV oranları sıfıra kadar inebiliyor.Ülkemizde pırlanta,yakut gibi değerli taşlarda uygulanan sıfır oranlı KDV’nin;İngiltere,Belçika,Danimarka ve İrlanda gibi ülkelerde günlük ve haftalık gazete ve dergilerde,çocuk ve bebek giysilerinde,işitme cihazı,diş protezi gibi bazı zorunlu sağlık giderlerinde uygulanması da dikkat çekici.

KDV Kanununun 28. maddesi,Bakanlar Kurulu’na oranlar üzerinde değişiklik yapma ve oranların uygulandığı mal ve hizmetleri başka  bir oran grubuna alma yetkisi veriyor.Bu düzenlemeyi yapmak bu kadar kolayken KDV oranlarının hem AB’ye uyum ,hem de mevcut çelişkilerin giderilmesi adına bir an önce düzeltilmesi gerekiyor.

 

01.05.2006

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.