Burak Sağlanmak
Vergi Müfettiş Yardımcısı
İstanbul Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı
buraksaglanmak@windowslive.com

Konsinye Satış İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları

1. GİRİŞ

Konsinye sözcüğünün anlamı, mülkiyet devri yapılmaksızın, malların satış sorumluluğunu yüklenen bir kişiye (komisyoncuya) gönderilmesidir. Gönderilme ile malın mülkiyetinin değil, yalnızca zilyetliğinin devri söz konusu olmaktadır. Konsinye satışta mallar; satılmadığı takdirde iade edilmek kaydıyla, gönderilenin zilyetliğine bırakılır. Malı gönderen işletmeye “konsinyatör” ve malı satmak koşuluyla teslim alan işletmeye ise “konsinyi” denilmektedir. Konsinye suretiyle satış işleminde, malın komisyoncuya (konsinyi) gönderilmesi satış sözleşmesine dayanmadığından mala ilişkin mülkiyet de devredilmemektedir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 10/d maddesine göre, “Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi vergiyi doğuran olay olarak kabul edilmiştir.” Söz konusu maddeden de anlaşılacağı üzere teslim, malların komisyoncuya gönderilmesinde değil, malların bunlar tarafından gerçek alıcısına tevdi edilmesinde meydana gelecektir. Bu nedenle malın söz konusu aracı kişilere satılmak üzere gönderilmesi, katma değer vergisine tabi tutulmayacaktır.

Yine 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 3/d maddesine göre, “Vergiyi doğuran olay, komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda malların alıcıya tesliminde gerçekleşecektir.”

2. MUHASEBE İŞLEMLERİ

2.1. KONSİNYATÖRÜN YAPACAĞI MUHASEBE KAYITLARI

Malların Komisyoncu İşletmeye Gönderilmesi:

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
157 DİĞER  STOKLAR	XX
153 TİCARİ MALLAR		XX
–––––––––––––––––  /  ––––––––––––––––––––––

(Maliyet bedeli esas alınır.)

 

Malların Komisyoncu Tarafından Satılması:

–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

120 ALICILAR                                                                                     XX

                          

                   600 YURTİÇİ SATIŞLAR                                                                             XX

                                                                                       

                   391 HESAPLANAN KDV                                                                               XX

                                                                                       

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––

621 SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ (-)	XX
157 DİĞER  STOKLAR		XX
––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––

 

 

Komisyoncu Tarafından Mal Bedelinin Ödenmesi

 

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
102 BANKALAR	XX
120 ALICILAR		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

 

Satılamayan Malların  Komisyoncu Tarafından İade Edilmesi:

 

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
153 TİCARİ MALLAR	XX
157 DİĞER  STOKLAR		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

 

Dönem Sonu Kayıtları:

 

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
600 YURTİÇİ SATIŞLAR	XX
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI	XX
621 SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

 

2.2.KONSİNYİNİN (KOMİSYONCUNUN) YAPACAĞI MUHASEBE KAYITLARI

Malların Komisyoncu İşletmeye Gönderilmesi:

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
900 NAZIM HESAPLAR	XX
(Konsinye Mal)
900 NAZIM HESAPLAR		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

 

Malların Komisyoncu Tarafından Satılması:

 

–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

102 BANKALAR                                                                                  XX

                          

                   600 YURTİÇİ SATIŞLAR                                                                             XX                                                                                       

                   391 HESAPLANAN KDV                                                                               XX

                                                                                       

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––

153 TİCARİ MALLAR	XX
191 İNDİRİLECEK KDV	XX
320 SATICILAR (Konsinyatör tarafından düzenlenen faturanın kaydı)		XX
––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
621 SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ	XX
153 TİCARİ MALLAR		XX
––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––

 

Komisyoncu Tarafından Mal Bedelinin Ödenmesi

 

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
320 SATICILAR	XX
102 BANKALAR		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

 

Satılamayan Malların  Komisyoncu Tarafından İade Edilmesi:

 

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
900 NAZIM HESAPLAR	XX
900 NAZIM HESAPLAR                            (Konsinye Mal)		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

 

Dönem Sonu Kayıtları:

 

––––––––––––––––––––   /    ––––––––––––––––––––
600 YURTİÇİ SATIŞLAR	XX
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI	XX
621 SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ		XX
–––––––––––––––––  /  –––––––––––––––––––––

3. SONUÇ

Konsinye satışların diğer satışlardan farkı; mülkiyet devri yapılmaksızın malın alıcı durumundaki kimseye satılmak üzere komisyoncuya (konsinyiye) gönderilmesidir. Bu tür satışlarda satıcı ile alıcı karşı karşıya gelmemektedir.

Komisyoncu, malın mülkiyetine değil zilyetliğine sahip olduğundan emanete aldığı malları nazım hesaplarda izlemesi gerekir.

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 230. Maddesinde malın, bir mükellefin biden çok işyerleri ile şuvbeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de malıngönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gerekir. Sevk irsaliyesinde malın konsinye suretiyle satılmak için gönderildiği belirtilmelidir.

 

17.10.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.