Bülent Ak
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
bak@konseydenetim.com.tr

Maliye’nin Son Dakika Golleri

Önsöz

Efendim, kendimizi yılbaşı kutlamalarının telaşına kaptırıyoruz, eşimiz dostumuz ailemizle güzel bir akşam geçiriyoruz. Ertesi sabah bir kalkıyoruz, kalemizde bir sürü gol, kaleyi boş gören maliye gol yağdırmış.

Bu sene de kaderimiz aynı oldu. O kadar vakit varken, e-envanter defteri için niye son dakikaya kadar beklendi anlamış değilim. Sosyal medyada yapılan, her şey hazır tebliğ çıkacak açıklamaları ve çağrılarını ise ciddiyet ile bağdaştıramadım. Mükellef ve meslek mensuplarının böyle bir riski alması mümkün değildir, gider kâğıt ortamında defterini tasdik ettirir. Yediğimiz son dakika golünde çok açık bir zamanlama hatası var.

Gece yarısı yayınlanan tebliğ ile mükelleflere tutma olanağı sağlanan e-envanter defteri şimdilik ihtiyari yani isteğe bağlı. Ancak, Hazine ve Maliye Bakanlığı ileride zorunluluk getirebilecek. Umarım, envanter defterlerinizi kâğıt ortamında onaylattırdıysanız, ayrıca e-envanter defteri tutma girişiminde bulunmamışsınızdır. Vergi denetim elemanları hakkınızda çifte defter tuttuğunuz iddiasıyla inceleme başlatırsa bir gol de oradan yersiniz.

Avrupa Peşimizde, Bize Yetişmeye Çalışıyor

Hep aksayan yerleri görecek değiliz elbet, ülkemizde iyi şeyler de oluyor. Yılbaşı öncesi dış haberleri tararken gözüme çarptı. Almanya'da aşamalar halinde uygulanmaya başlayacak olan zorunlu e-fatura sisteminin ilk aşaması 1 Ocak 2025 tarihinde başlıyormuş.

İlk aşamada, Almanya içindeki işletmelerin biri birilerine, AB e-fatura standardı EN 16931'e uygun, elektronik faturalar göndermesi ve alabilmesi gerekiyor. Almanya'nın e-faturaya yaklaşımı, Romanya ve İtalya gibi diğer AB üye ülkelerindeki mevcut zorunluluklardan ve Fransa ve Polonya gibi komşu ülkelerdeki planlanan uygulamalardan ise önemli ölçüde farklıymış. Uzun yıllardır e-faturaya geçmiş bir ülke olarak, Almanya’ya aramıza hoş geldiniz diyorum. Nazar etmesinler n’olur, çalışsınlar onların da olur.

Naylon Fatura Paniği

Efendim, meslek mensupları olarak, başımıza bir iş gelmesin diye naylon fatura konusunda doğal olarak çok hassasız. Özellikle faturalarda yer alan bazı ibareler bize “panik atak” yaşatır ki, canlı hayvan alımı satımı konusu da bunlardan birisidir.

Bildiğiniz üzere, yapılan bir düzenlemeyle Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi adı verilen bir sistem kuruldu, buna göre işletmelerde kullanılan taşıt araçlarına Taşıt Tanıma Birimi denilen bir chip takılması gerekiyor. Akaryakıt alırken sistem aracınızı tanıyacak ve fişiniz otomatik olarak düzenlenecek, böylece akaryakıt sektöründeki vergi kayıp ve kaçakları azaltılmaya çalışılacak.

Buraya kadar her şey tamam, kayıt yaptırıp, sıraya girip bekleyerek cihazınızı taktırdınız diyelim. Bir süre sonra sisteminize üzerinde canlı hayvan alım satımı yazan bir e-fatura düşecek. Görünce sakın telaşa düşmeyin. Aracınıza takılan cihazın e-faturası bu, aklınıza başka bir şey gelmesin.

Maliye Dükkân Açtı; Hayırlı İşler

Efendim, inanmayacaksınız ama Maliye yılın ilk günlerinde dükkân açtı, bilgi satışına başladı. Müşterisi çok olacağa benziyor. Fiş fatura verirler inşallah diyelim ve hayırlı işler dileyelim.

Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan bazı bilgiler, kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve tüzel kişilerle paylaşılacak ve aktarılan bilgi karşılığında sorgu veya kayıt başına 25 kuruştan az olmamak üzere “Katılma Payı” alınacak.

Bu kapsamda vergi kimlik numarası, mükellefiyet bilgisi, gelir vergisi beyannamesi, kurumlar vergisi beyannamesi, katma değer vergisi beyannamesi ve diğer beyannameler, mali tablolar ve bunların içerdiği bilgiler ile bunlara ilişkin ödenecek katkı paylarına ilişkin ayrıntılı bir fiyat tarifesi yayınlandı.

İnsan Gerçekten Hayret Ediyor

Efendim, inkâr edemeyiz, Maliye devrim niteliğinde bir adım atmıştır. Gerçekten çok yerinde bir hizmet verilmiş olacaktır. Ticari işlemlere taraf olan işletmeler, çalıştıkları firmalar ile ilgili şüpheye düştüklerinde, kafalarında doğan soru işaretlerini giderecek bazı verileri doğrudan devletten edinmiş olacaktır. Böylece, mali sistemin güvenirliği ve etkinliği artırılmış olacaktır. Ancak, anlamadığımız şey, bunun için neden katılma payı adı altında bir ücret talep ediliyor.

Ayrıca, mükelleflerin defterlerini tutan, yasal kayıtlara yansıtılacak faturaların ne derece sağlıklı olduğunu görmek isteyen meslek mensupları, yıllardır bakanlıktan bu konuda talepte bulunuyordu. Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu konuda yapılan tüm talepleri geri çevirmiş, veri tabanını meslek mensuplarına açmayarak, elindeki verileri kıskanç bir şekilde saklamıştı. Geç de olsa bu yönde adım atılmış olması elbette çok önemli, ancak işini doğru düzgün yapmak isteyen meslek mensuplarından katılma payı adı altında para istenmesi çok ayıp olmaz mı?

Personele Verilen Araçlar İçin Süper Bir Öneri

Efendim, geçtiğimiz haftalarda, Maliyenin verdiği bir mukteza hatırlarsanız ortalığı bir hayli karıştırmıştı. Şirket personeline verilen taşıt araçlarının amaçları dışında özel kullanımının, personele sağlanan menfaat sayılarak ücret sayılması ve gelir vergisine tabi tutulması gerektiğine karar vermişlerdi. Ben de hayatın akışının artık çok değiştiğini, devletimizin konuya daha esnek bakması gerektiğini söylemiştim.

Bir okurumdan konuya ilişkin bir ileti aldım, harika tespitlerde bulunmuş ve sorular sormuş: Neden bu konu sadece özel sektör çalışanları için konuşuluyor? Kamuda kendisine araç tahsis edilen kimse yok mu? Peki ya bunlar ne olacak? Kamu personeline tahsis edilen bu araçlarla ilgili olarak, bu görevlilere sağlanan menfaat yönünden de gelir vergisi alınması gündeme gelecek mi? Ben bu soruları elçi olarak ilgililere aktarmış olayım, elçiye zeval olmaz efendim.

Kendi Şirketini Soymanın Cazibesi Artırıldı

Allah Allah, insanlar niye kendi şirketini soysun, hiç öyle şey olur mu demeyin efendim, bal gibi de olur. Anlatmıştım, üşenmeyeceğim, bir daha anlatacağım. Ülkemizde patronlar şirketlerinin kasasını ve banka hesaplarını kendi cebi gibi görüyor. Paraya ihtiyacı varsa, hiç çekinmeden şirketin parasını kendi parası gibi çatır çatır harcıyor ve kullanıyor.

Bu işlemler tabii ki açıktan yapılmıyor. Ortakların kendi şirketlerinden kullandığı borç tutarları, ortaklar cari hesabında görünse, devletimiz hani bunun faizi diyecek. Şirket patronları da bunu çeşitli avans hesaplarında gizleme yolunu seçiyor.

Patronlar şirket karını dağıtsalar, bunun üzerinden stopaj ödenecek ve devlet de kendi payını alacak, patron aldığı karı istediği gibi kullanacak. Ama bu vergiyi ödemek istemeyen patronlar, bir takım muhasebe oyunlarıyla, şirketlerinin paralarını kendilerine aktararak bedava kullanıyor.

Bu duruma engel olmak için, ilgili yılın karını ertesi yıl genel kurulunda sermayeye eklemek üzere karar alan firmalarda %3-5 oranında stopaj yapılarak, geriye kalan tüm şirketlerde dağıtılsın dağıtılmasın kar payları üzerinden %10 gelir vergisi stopajı getirmek daha mantıklı olabilir mi diye bir öneride bulunmuştum.

Maliye, kar dağıtımında yapılan stopaj oranını %10’dan %15’e çıkarak cevap verdi. Yani patronların kendi şirketlerini soymasının cazibesi daha da artırıldı. Eskiden 100 liralık kar dağıtımında, devlet 10 lira alırken, bunu şimdi 15 liraya çıkardı.

Olacaklar şimdiden belli, kurumsal olmayan şirketlerde, patronlar durup durduk yere vergi ödemek istemeyecek, kendi şirketlerinin bankalarda duran paralarını çaktırmadan kendi cebine aktarıp kullanmaya devam edecek, bizler de sızlanmaya devam edeceğiz, başka yapacak bir şeyimiz yok, daha ne yapalım?

Vergi Müfettişleri Teşekkürü Hak Ediyor

Efendim, vergi sistemimiz beyan esasına dayalıdır. Bu sistemin düzgün bir şekilde işlemesi için, verilen beyanların incelenmesi ve yoldan çıkan mükellefler varsa doğru yolu bulmalarının sağlanması gerekir. Diğer bir ifadeyle, beyan esasında caydırıcılık önemlidir, denetim olmazsa mükelleflerin beyanlarını doğru düzgün vermelerini sağlayamazsınız.

Vergi Müfettişleri tarafından, 2024 yılında yürütülen vergi incelemeleri sonucunda, yaklaşık 44 milyar lira tutarında vergi kaçağı tespit edilerek, kayba uğratılan bu tutarın tarh edilmesi ve 80 milyar lira tutarında ceza önerilmiştir.

Vergi Müfettişlerinin özlük hakları açısından yaşadıkları tüm olumsuzluklara karşın, vergi incelemelerinde gösterdikleri bu performans resmen parmak ısırtıyor, canla başla çalıştıkları için teşekkürü hak ediyorlar.

Yaban Kazları Kaçmaya Devam Ediyor

Efendim, dünyadaki en meşhur maliyeciyi tanıdığızı umuyorum: Fransız Kralı XIV. Louis'nin Maliye Bakanı Jean-Baptiste Colbert. Vergilerin toplanma biçiminde iyileştirmeler yapan bakanın bir sözü tarihe geçmiş bulunuyor. “Vergileme sanatı, kazın mümkün olan en az tıslama ile en fazla tüyü elde edecek şekilde yolunmasından ibarettir.”

Rahmetli Şükrü Kızılot hocamız bu veciz sözü hayatımıza sokmakla kalmamış, devletin kolaylıkla yakaladığı ve vergilendirdiği kesimlere “kümesteki kazlar” vergiden kaçanlara ise “yaban kazları” benzetmesinde bulunmuştu.

İşte vergiden kaçan ve yakalanacak bazı yaban kazlarını tespit etmiş bulunuyorum. Hazine ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek’e milyarlarca lira vergi geliri getirecek bir müjdem var. Yasa hazır ama kıyıda köşede kalmış ve unutulmuş.

Sizi daha fazla merakta bırakmayayım ve konuyu açıklayayım. Efendim, Kurumlar Vergisi kanununun 30. maddesinde yıllar önce yapılmış bir düzenleme var. Bu maddeye göre, ülkemizden vergi cennetleri olarak adlandırılan ülkelere yapılacak her türlü para transferleri üzerinden %30 oranında kesinti yapılması gerekiyor.

Ancak, ufak bir sorun var, bu ülkelerin hangi ülkeler olacağının Maliye Bakanlığınca tespit edilerek, Cumhurbaşkanınca ilan edilmesi gerekiyor. Olay bu kadar basit, resmî gazetede bir kararname yayımına bakıyor, sonrasında gelsin paracıklar.

Efendim hepinize iyi hafta sonları diliyorum, kalın sağlıcakla.

10.01.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

MuhasebeTR uygulamamızı indirin, son dakika gelişmelerinden haberdar olun.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.