Ayhan Kuş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Artı Denetim ve YMM A.Ş.
a.kus@artidenetim.com.tr

Gerçek Kişi Ortaklar, İşletmeye Verdikleri Borçlar Üzerinden Faiz Hesaplamak Zorunda Mı?

Bilindiği üzere, GVK’nun “mükellefiyet” başlıklı 3. maddesinde

 “…aşağıda yazılı gerçek kişiler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler

1. Türkiye'de yerleşmiş olanlar;

2. (202 sayılı Kanunun 1'inci maddesiyle değişen bent) Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları (Bu gibilerden, bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla Gelir Vergisi'ne veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, mezkur kazanç ve iratları üzerinden ayrıca vergilendirilmezler.)”

Buna göre Türkiye’de yerleşik gerçek kişiler elde ettikleri gelirlerin vergilendirilmesi hususunda GVK hükümlerine tabi olacaktır.

Bilindiği üzere; 04.04.2007 tarih ve 26483 sayılı resmi gazete ile yayımlanarak 01.01.2007 tarihinde yürürlüğe giren  5615 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu ve Diğer Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 3. maddesi ile transfer fiyatlandırması kapsamında GVK’nun “Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler” maddesini düzenleyen 41. maddesine ilave getirilmiştir.

Buna göre;

“” 193 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasına (4) numaralı bentten sonra gelmek üzere aşağıdaki (5) numaralı bent eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.

"5. Bu fıkranın 1 ilâ 4 numaralı bentlerinde yazılı olan işlemler hariç olmak üzere, teşebbüs sahibinin, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş sayılır.

Teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler ilişkili kişi sayılır.

Bu bent uygulamasında, imalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması veya verilmesi, ücret, ikramiye ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler, her hâl ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir.

İşletmeden çekilmiş sayılan farklar, ilişkili kişi tarafından beyan edilmiş gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesabında dikkate alınmış ise ilişkili kişinin vergilendirme işlemleri buna göre düzeltilir. İlişkili kişiler ve bu kişilerle yapılan işlemler hakkında bu maddede yer almayan hususlar bakımından, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesi hükmü uygulanır."

Yapılan değişikle, Gelir Vergisi Kanunu’nda transfer fiyatlandırması kapsamında yer alan unsurlar açıklanarak, bu amaçla yapılacak faaliyetlerde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Transfer Fiyatlandırması ile Örtülü Kazanç Dağıtımı’nı” düzenleyen 13. maddesi hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş olup, GVK’nun 41. maddesinde transfer fiyatlandırması sayılacak işlemler ve sayılmayacak işlemler şekilde bir ayrıma gidilerek söz konusu maddesinin ilk dört bendin transfer fiyatlandırması kapsamında olmadığı kabul edilmiştir.

 

Buna Göre Transfer Fiyatlandırması olarak kabul edilmeyen işlemler;

 

· Teşebbüs sahibi ile eşinin ve çocuklarının işletmeden çektikleri paralar veya aynen aldıkları sair değerler (Aynen alınan değerler emsal bedeli ile değerlenerek teşebbüs sahibinin çektiklerine ilave olunur.)

· Teşebbüs sahibinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar;

· Teşebbüs sahibinin işletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faizler;

· Teşebbüs sahibinin, eşinin ve küçük çocuklarının işletmede cari hesap veya diğer şekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizler”

 

Sonuç olarak, KVK’nun 13. maddesi hükümlerinde yer alan açıklamalara GVK’unda atıf yapılarak bu madde hükmünün uygulanacağı belirtilmiş olup, ticari kazancın tespitinde gider olarak kabul edilmeyen ödemeler olarak düzenlenmiş hükümlerde yer alan “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” ticari kazanca ait bir düzenleme olarak kabul edilmiştir.

 

Gelir Vergisi kanununda sayılan 7 gelir unsurundan biri olan ticari kazanç dışında diğer gelir unsurları için transfer fiyatlandırması uygulanmayacak olup, bu kapsamda gelir vergisi mükellefi olan gerçek kişi tarafından ortağı olduğu şirkete kullandırılan kaynak üzerinden transfer fiyatlandırması kapsamda herhangi bir faiz tahakkuk ettirme zorunluluğu bulunmamaktadır.

 

Bu nedenle gerçek kişi gelir vergisi mükelleflerince ortak oldukları şirketlere kullandırdıkları borçlar bu şirketler nezdinde transfer fiyatlandırması kapsamında sayılmayacağından, borç kullandıran gerçek kişi tarafından da transfer fiyatlandırması kapsamında değerlendirilmeyecek olup, gerçek kişinin bu tutarlar üzerinden transfer fiyatlandırması kapsamında herhangi bir faiz tahsil etmesi zorunluluğu da bulunmamaktadır.

11.09.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.