Aydın Şahin
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
E. Vergi Müfettişi
aydinsahin@generaldenetim.com

Yıl İçi Nakit KDV İadesi Son Buldu. İnşaat Sektöründe likidite Krizi Kapıda

27 Şubat 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 54 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, 1 Mart 2025 tarihinden itibaren talep edilecek indirimli orana tabi işlemlerde KDV iadelerinde dair önemli bir değişikliği hayata geçirdi.

Bu düzenleme ile, daha önce indirimli orana tabi işlemlerden (örneğin %1 veya %10 KDV oranına tabi konut teslimleri) doğan ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV tutarlarının yıl içinde nakden talep edilmesine olanak tanıyan sistem yürürlükten kaldırıldı. Bunun yerine, iadeler eskiden olduğu gibi takvim yılı sona erdikten sonra nakden talep edilebilir hale getirildi.

Değişiklik öncesinde, indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan KDV iadeleri, mükelleflerin nakit akışını desteklemek amacıyla yıl içinde nakden talep edilebiliyordu. Özellikle inşaat sektörü gibi yüksek sermaye gereksinimi olan alanlarda, bu uygulama firmaların likidite sorunlarını hafifletiyor ve faaliyetlerini sürdürebilmeleri için önemli bir destek sağlıyordu. Ancak 27 Şubat 2025 tarihli tebliğ ile bu imkan kaldırılarak, iadelerin tamamı takvim yılı sonrasına ötelendi. Bu değişikliğin temel gerekçesi, Hazine ve Maliye bütçe üzerindeki nakit çıkışını kontrol etme isteği olarak yorumlanabilir. Ayrıca, vergi inceleme süreçlerinin yoğunluğu ve suiistimallerin önlenmesi de bu kararın arka planında yer alıyor olabilir.

Hazine’ye Olumlu Etkileri

Bütçe Disiplini ve Mali Kontrol:

Yıl içinde nakden iade uygulamasının kaldırılması, devletin nakit akışını daha öngörülebilir bir şekilde yönetmesine olanak tanıyabilir. Hazine’nin ani ve büyük ölçekli nakit çıkışlarından korunması, bütçe disiplinini güçlendirebilir ve kamu maliyesinde istikrar yaratabilir. Bu, uzun vadede ekonomik politikaların daha sağlam bir zemine oturmasına katkı sağlayabilir.

Denetim Süreçlerinin Etkinliği:

İadelerin yıl sonuna ertelenmesi, vergi idaresine iade taleplerini incelemek ve değerlendirmek için daha fazla zaman tanıyabilir. Bu durum, sahte fatura veya usulsüz iade taleplerinin önüne geçilmesinde etkili olabilir.

Piyasaya Olumsuz Etkileri

Nakit Akışı Sorunları:

İndirimli orana tabi işlemlerde KDV iadesinin yıl sonuna ertelenmesi, özellikle inşaat sektörü gibi nakit döngüsünün kritik olduğu alanlarda faaliyet gösteren firmalar için ciddi bir likidite sorunu yaratabilir. Firmalar, bu tutarları yıl içinde alamadıkları için finansman ihtiyaçlarını karşılamak adına krediye yönelebilir, bu da faiz maliyetlerini artırabilir.

Sektörel Yavaşlama:

Konut teslimleri gibi indirimli KDV oranlarının yoğun şekilde uygulandığı sektörlerde, firmaların nakit akışındaki daralma üretim ve satış faaliyetlerini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, inşaat sektöründe bir yavaşlamaya yol açabilir ve dolaylı olarak istihdamı ve ilgili yan sektörleri (inşaat malzemeleri, mobilya vb.) etkileyebilir.

Rekabet Gücünün Azalması:

Yıl içinde nakden iade imkanı, firmaların daha rekabetçi fiyatlar sunmasına olanak tanıyordu. Bu imkanın kalkması, özellikle KOBİ’lerin piyasada büyük firmalar karşısında zayıflamasına neden olabilir. Bu da uzun vadede sektörde konsolidasyona ve küçük oyuncuların elenmesine yol açabilir.

Güven Olgusunun Bozulması:

Güven olgusu, bu değişiklikle en çok zarar gören alan olmuştur. Ani bir politika değişikliği, yerli ve yabancı yatırımcıların uygulamaların tutarlılığına olan inancını sorgulamasına neden olabilir. Özellikle ekonomik belirsizliklerin yüksek olduğu bir dönemde, bu tür değişikliklerin zamanlaması ve iletişim şekli güveni daha da kırılgan hale getirebilir.

Değişiklik Gerekli miydi?

Enflasyonun son yıllarda yüksek seyretmesi, inşaat sektöründe maliyetlerin artması ve firmaların finansman ihtiyacının büyümesi, yıl içinde nakden iade imkanını mükellefler için kritik bir destek haline getirmişti. Bu bağlamda, düzenlemenin kaldırılması, mevcut ekonomik zorlukları daha da derinleştirebilir.

Kanaatimizce yıl içinde nakden iade uygulamasını aniden kaldırmak yerine bir geçiş süreci yaşanabilir ve piyasanın bu sürece adapte olması beklenebilirdi.

Sonuç olarak söz konusu değişiklik teoride vergi sisteminin güvenilirliğini artırma ve bütçe disiplinini sağlama potansiyeline sahip olsa da, pratikte mükellefler üzerinde ciddi bir finansal yük yaratma ve güven riski taşıyor. Özellikle nakit akışına bağımlı sektörlerde faaliyet gösteren firmalar için bu düzenleme, kısa vadede olumsuz bir etki yaratabilir. Bu süreçte firmaların likidite sorunlarını hafifletecek önlemler veya destek mekanizmaları değişikliğin olumsuz etkilerini dengelemek adına faydalı olabilir.

03.03.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.