Aslan Değirmenci
Vergi Dairesi Müdürü
asldgrmnc@gmail.com

Hasılat Esaslı Vergilendirme

7104 sayılı kanunun 12 nci maddesiyle Katma Değer Vergisi Kanununun mülga 38 nci maddesi 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe girmek üzere “Hasılat esaslı vergilendirme” hükmü olarak yayınlanmıştır.

7 Şubat 2019 gün ve  30679 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 38 nci maddesi kapsamında hasılat esaslı vergilendirme usulü uygulanacak sektör ve vergi oranının belirlenmesi yapılmıştır.

Tanımlar:

Minibüs: Sürücüsü dahil oturma yeri on yediyi aşmayan otobüslere minibüs denir.

Otobüs: Yolcu taşımacılığında kullanılan, sürücüsü dahil en az onsekiz oturma yeri olan motorlu taşıttır.

Katma Değer Vergisi Kanununda iki türlü vergilendirme usulü benimsenmiştir:

1. Gerçek Usulde Vergilendirme

Aksine hüküm bulunmadıkça mükellefler gerçek usulde vergilendirilirler.

2. Hasılat esaslı vergilendirme

6/4/2018 tarihli ve 30383 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 12 nci maddesiyle 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 38 inci maddesi yeniden düzenlenmiş olup gerçek usulde vergilendirmenin yanında bir de hasılat esaslı vergilendirme usulü benimsenmiştir.

a) Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler:

Hasılat esaslı vergilendirme usulünden yalnızca Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında hasılat esaslı vergilendirme usulü kapsamına alınan sektör ve meslek gruplarında yer alan mükellefler yararlanır. Bu kapsamda vergilendirilmek isteyenler, bağlı oldukları vergi dairesine başvurarak bu usule geçmeyi talep ederler.

6/2/2019 tarihli ve 718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Belediyeler tarafından ruhsat verilen, toplu taşıma hatlarını kiralayan, toplu taşıma hizmetinin hizmet satın alma yollarıyla yerine getirilmesi halinde bu hizmeti sunan ve gelirlerinin tamamını elektronik ücret toplama sistemleri aracılığıyla tahsil eden otobüs işletmelerinden münhasıran il sınırları içinde, otobüsle (sürücüsü dahil en az onsekiz oturma yeri olan) toplu taşıma faaliyetinde bulunanlar hasılat esaslı vergilendirme usulünden yararlanabileceklerdir.

b) Kimler Yararlanamaz?

i. Belediyelerin otobüs işletmeleri

ii. Doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin %51 veya daha fazlası belediyelere ait şirketler

iii. Şehirlerarasında otobüsle toplu taşıma faaliyetinde bulunan mükellefler

iv. İl sınırları içinde sürücüsü dahil en az onsekizden az oturma yeri olan (minibüs) mükellefler

v. 718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında belirtilen faaliyetin yanında başka faaliyetleri de bulunan mükellefler

İl sınırları içinde yolcu taşıma faaliyetinde bulunan ve Karayolları Trafik Kanunu Hükümlerine göre sürücüsü dahil oturma yeri on yediyi aşmayan otobüsleri işleten (minibüs) mükellefler, Gelir Vergisi Kanunu 51. Maddesi hükümlerine göre basit usulden yararlanabilmektedir. Katma Değer Vergisi Kanunu 17. Madde diğer istisnalar 4/a bendinde Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaf ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisna edilmiştir. Dolayısıyla il sınırları içerisinde minibüsle şehir içinde yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan mükellefler KDV’den istisna edilmiştir.

Ancak şunu da belirmek gerekir ki hasılat esaslı vergilendirme usulü zorunlu olmayıp, isteyenler bu usulde vergilendirilebilir. Bu usulde yararlanmak istemeyenler gerçek usulde vergilendirmeye devam edilecektir.

Bu kapsamda vergilendirilmek isteyen mükelleflerin, bağlı oldukları vergi dairesine yapacakları başvuruda, 718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında yer verilen şartlara ilişkin tevsik edici bilgi ve belgeleri ibraz etmeleri gerekmektedir.

718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında belirtilen faaliyetin yanında başka faaliyetleri de bulunan mükellefler hasılat esaslı vergilendirme usulünden faydalanamazlar.

c) Mükelleflerin Başvuruları Üzerine Yapılacak İşlemler:

Vergi dairesince hasılat esaslı vergilendirme usulüne ilişkin talebi içeren dilekçenin alınması üzerine, 718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında yer verilen şartlara ilişkin tevsik edici bilgi ve belgeler ile mükellefiyet bilgilerinin 7 iş günü içinde kontrol edilmesi gerekmektedir.

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne geçme şartlarını taşıdığı tespit edilen mükelleflerin "0015- Gerçek Usulde Katma Değer Vergisi" vergi türü kodundan mükellefiyeti, söz konusu bildirimin tebliğ edildiği tarihi içine alan vergilendirme döneminin sonu itibarıyla terkin edilerek, takip eden dönemin başından itibaren "0016- Hasılat Esaslı KDV4" vergi türü kodu ile mükellefiyet tesis edilecektir.

Örnek: Özel halk otobüsü işleticisi (A), 15/02/2019 tarihinde hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilendirilmek üzere vergi dairesine başvurmuştur. Vergi dairesi, mükellefin şartları sağladığını tespit etmiş ve hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilendirilmesinin uygun bulunduğuna dair yazıyı mükellefe 20/02/2019 tarihinde tebliğ etmiştir. Buna göre, (A)’nin Mart/2019 dönemi itibarıyla hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilendirilmesi gerekmekte olup, Mart/2021 dönemine kadar bu usulden vazgeçmesi mümkün değildir.

d) Diğer Hususlar:

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne geçme şartlarını taşımadığı sonradan tespit edilen mükelleflerin, beyan dönemleri itibariyle gerçek usulde vergilendirme kapsamında beyan edilmesi gereken vergi tutarı hesaplanacak ve "0016- Hasılat Esaslı KDV4" vergi türü kodundan vermiş olduğu beyannamelere göre ödemiş oldukları vergi tutarı mahsup edilerek kalan tutar üzerinden re'sen tarhiyat yapılarak Hazineye intikal etmemiş vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte mükelleflerden aranacaktır.

3065 sayılı Kanunun 38 inci maddesine göre hasılat esaslı vergilendirme usulüne geçen mükellefler, bu usule geçtikleri dönemden itibaren 24 ay süreyle bu usulü uygulamak zorundadırlar. 24 aylık süre içerisinde faaliyetini terk eden mükelleflerin hasılat esaslı vergilendirme usulü kapsamında yeni bir faaliyete başlamaları halinde ise 24 aylık süre yeniden başlayacaktır.

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne geçen ve münhasıran otobüsle toplu taşıma faaliyetinde bulunan bir mükellefin, bu faaliyetin yanında başka bir faaliyete başlaması halinde hasılat esaslı vergilendirme usulünün şartları kaybedileceği için yeni işe başlanan dönem dahil olmak üzere gerçek usulde vergilendirme usulüne geçilmesi ve mükellefe "0015- Gerçek Usulde Katma Değer Vergisi" vergi türü kodundan mükellefiyet tesis edilmesi gerekmektedir.

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne tabi mükellefler, bu usule göre hesapladıkları vergiyi 4 No.lu KDV Beyannamesi ile vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmidördüncü günü akşamına kadar beyan eder ve aynı ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar öderler.

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne tabi mükellefler kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde gösterilen KDV ile 2 No.lu KDV beyannamesiyle tevkif suretiyle ödedikleri KDV ve ithal ettikleri mal ve hizmetler dolayısıyla ödedikleri KDV’yi indirim konusu yapamazlar. Bu kapsamdaki mükellefler, indirilecek KDV tutarları ile hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre beyan ederek ödedikleri KDV tutarlarını, işlemin mahiyetine göre gider veya maliyet olarak, yaptıkları teslim ve hizmetler dolayısıyla alıcılar için hesapladıkları ve düzenledikleri belgelerde gösterdikleri KDV’yi ise gelir olarak dikkate alırlar.

e) Uygulanacak Oran:

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne geçen mükellefler için uygulanacak oran hasılatlarının % 1,5 i olarak dikkate alınacaktır.

 Örnek: (A) Özel Halk Otobüsü İşletmesi Nisan/2019 döneminde yapmış olduğu toplam 50.000 TL tutarındaki toplu taşıma hizmeti için 9.000 TL KDV hesaplamıştır. Mükellef bu dönemde akaryakıt, tamir bakım, personel vb. için 40.000 TL harcama yapmış ve 6.000 TL KDV ödemiştir. Bu durumda, mükellefin gerçek usulde vergilendirilmesi halinde ödemesi gereken KDV tutarı 3.000 TL (9.000-6.000) olarak hesaplanacaktır.

Bu mükellefin hasılat esaslı vergilendirme usulüne geçmesi halinde ödemesi gereken KDV tutarı 6/2/2019 tarihli ve 718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına göre hasılat tutarına %1,5 oran uygulanması suretiyle hesaplanacaktır. Buna göre mükellefin ödemesi gereken KDV tutarı 885 TL [(50.000+9.000)x%1,5] olacaktır.

05.08.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.