6 Şubatta meydana gelen ve 11 ili etkileyen Kahraman Maraş depremi hepimizi büyük bir üzüntüye soktu. Bende dahil bir çok kişi yakınlarını, arkadaşlarını ve dostlarını kaybetti. Depremde yaklaşık 40 bini aşkın kişi vefat etti. Bir çok kişi yaralandı. Depremde yaralananlara acil şifalar, vefat edenlere Allahtan rahmet ve yakınlarına sabırlar dilerim. Allah insanlığı böyle felaketlerden korusun. Olağanüstü hal süresiyle sınırlı olmak üzere deprem bölgesinde çalışanlara ve işverenlere yönelik çalışma hayatının devamını sağlamak için bazı düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu konuları açıklamaya çalışalım.
Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Yönetmeliği hükümlerine göre deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar zorlayıcı sebep olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle çalışma hayatının devamını sağlamak amacıyla olağanüstü hal süresiyle sınırlı olmak üzere kısa çalışma ödeneği uygulamasının biran önce başlatılmasında fayda var. Zorlayıcı nedenle işverenin başvuru yapmasının önünde herhangi bir neden yoktur, ancak Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünce deprem nedeniyle başvuru usulünün nasıl olacağının belirlenmesi gerekir. Örneğin deprem nedeniyle kısa çalışma başvurusundan hangi belgeler istenecek, bunların açıklığa kavuşturularak kolaylaştırıcı önlemlerin alınmasında yarar vardır.
Covid 19 nedeniyle getirilen nakdi ücret desteği olağanüstü hal süresince yeniden uygulamaya konularak işsizlik sigortasına hak kazanamayan çalışanalar için önemli bir gelir desteği sağlanmalıdır. Böylece çalışmakta olan veya işini yeni kaybeden işçilerin belirli bir süre gelire kavuşmalara sağlanmış olacaktır.
Tümden yıkılmamış olan işyerleri için olağanüstü hal süresince işten çıkarma yasağı getirilerek çalışma hayatının devamının sağlanması gerekmektedir. Aksi halde bir çok değişik şehirlere taşınmış olan işçilerin hemen işyerine gelip çalışmalarında çeşitli zorluklarla karşılaşılabilir.
Deprem nedeniyle bulunduğu şehri terk eden işçiler için işten çıkarma yasağı uygulamasına gidilmezse bu işçilerin işverenleri tarafından belirli bir süre ücretsiz izin verilmesi durumunda, söz konusu işçilerin depremin etkilerinden kurtularak işyerine dönmelerini sağlayacak ve işverenlerde kalifiye olan işçilerini kaybetmemiş olacaktır.
Konuyu iki yönü ile değerlendirmek gerekiyor. Birincisi işyeri tamamen yıkılmış ve faaliyeti bir haftadan fazla durmuşsa, ikincisi işyeri faaliyetine aralıksız devam ediyorsa.
İşyeri tamamen veya kısmen yıkılmış ve faaliyeti bir haftadan fazla durmuşsa işçi, 4857 sayılı İş Kanununun 24.maddesine göre zorlayıcı nedenlerden dolayı tek taraflı olarak iş sözleşmesini fesh edebilir. Bu tür fesihlerde işçiye 6 şubattan itibaren 7 günlük yarım ücret ödenir. İşçinin çalışma süresi bir yıl ve üzerinde ise işçiye ayrıca kıdem tazminatı da ödenmesi gerekir.
İşyeri faaliyetine aralıksız devam ediyorsa ancak işçide çalışmak istemiyorsa veya yeni taşındığı şehirlerde iş bulmuşsa işverenine çalışmayacağını bildirerek SGK işten çıkışının yapılmasını isteyebilir. Böyle bir durumda işçi tazminata hak kazanamaz. Yeni işyerinde işçinin tam süreli olarak SGK işe girişinin yapılabilmesi için deprem bölgesindeki işyerinden SGK işten çıkışının da yapılması gerekir.
Depremden etkilenen 11 ilde işyerini açık tutan işverenlere yönelik olağanüstü hal süresiyle sınırlı olmak üzere enerji vb destek verilebilir. İşçilerden kendi konutlarında oturuyorlarsa elektrik ve su desteği sağlanabilir, kendi konutları yıkılmış, çadır konteyner vb yerlerde kalıyorlarsa çeşitli sosyal yardımlar, parasal yardımlar yapılabilir. Bu tür düzenlemelerin yapılması depremin olumsuz etkilerini azaltacak ve depremden zarar gören şehirlerin biraz olsun canlı kalmasını sağlayacaktır. Şüphesiz ki bu düzenlemeler çalışma hayatına katkı sağlayacaktır.
22.02.2023
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.