Arif Temir
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
ariftemir1@gmail.com

Kısa Çalışma, Çalışanın Haklarını Nasıl Etkiler?

 Koronavirüs/ Covid19 salgını nedeniyle işyerlerinin büyük bir kısmı kısa çalışma ödeneğine başvurdu. Şartları taşıyan işverenlere kısa çalışma ödeneği verilmeye başlandı. Kısa çalışma ödeneğine hak kazanan işyerlerinde çalışanlara kısa çalışma ödeneği kapsamında ödemler yapılıyor. Kısa çalışma ödeneğinin süresi en fazla 3 ay sürüyor. Bu 3 aylık süre içerisinde çalışanların özlük hakları değişik yönleri ile etkileniyor. Çalışanların yıllık ücretli izin, emeklilik ve kıdem tazminatı gibi hakları nasıl etkilendiğini açıklayalım.

Yıllık Ücretli İznin Hesabında Kısa Çalışma Dikkate Alınır mı?

 4857 Sayılı İş Kanunun 55.madesi (j) bendine göre kısa çalışma süreleri yıllık ücretli iznin hesabında çalışılmış gibi dikkate alınıyor. Bir işyerinde 3 ay kısa çalışma uygulanmışsa bu 3 aylık süre yıllık izne hak kazanabilmek için gerekli olan bir yıllık sürenin hesabında çalışılmış gibi kabul ediliyor.

Örnek: Ali Bey bir işyerinde çalışması 9 ay sürmüştür. Ali Beyin çalıştığı işyerinde 9 aydan sonra 3 ay kısa çalışma uygulanmıştır. Ali Bey yıllık izne hak kazanabilecek midir?

Ali Beyin çalışmış olduğu 9 aya 3 ay süren kısa çalışma süreside ilave edilecek ve Ali Bey yıllık ücretli izne hak kazanacaktır.

Kısa Çalışma Süresi Kıdem Tazminatında Hesaba Katılır mı?

 1475 sayılı Eski İş Kanunun 14.maddesine göre işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır.

 Kanunda kısa çalışma sürelerinin kıdem tazminatının hesaplanmasındaki süreye dahil edilip edilmeyeceğine ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Kıdem tazminatının hesaplanmasına dahil olan süreler genellikle fiilen çalışılan süreler veya kanunda açıkça belirtilen sürelerdir. Örneğin hastalık nedeniyle iş sözleşmesi fesh edildiğinde işçinin ihbar süresi ve ihbar süresine eklenen 6 haftalık süre kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmaktadır. Dikkate alınan bu süreler 4857 sayılı İş kanunundaki düzenlemelerden kaynaklanmaktadır.

Yargıtay Kararlarına göre;

• Ücretsiz izin süreleri,
• İstirahatli hallerde ihbar süresini 6 hafta aşan süreler,
• Tutuklulukta geçen süreler,
• Grev ve lokavtta geçen süreler,

 Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmamaktadır.

Kısa çalışma süresi mevzuatta kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınacak süre olarak belirtilmemiştir. Bu nedenle kısa çalışma süresi kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

Kısa Çalışma Süresi Emeklilikte Dikkate Alınır mı?

İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri ödenmemektedir. Kısa çalışma döneminde kısa çalışma ödeneği ödendiği süre emekliliğin hesaplanmasında hizmetten sayılmamaktadır.

Kısa Çalışma Süresi Borçlanılır mı?

Kısa çalışma uygulanan sürenin borçlanılması konusu 5510 sayılı Kanunda borçlanılacak sürelerden sayılmamıştır. Bu nedenle kısa çalışma süreleri borçlanılamamaktadır. Yapılacak bir yasal değişiklikle kısa çalışma sürelerinin borçlanılmasına imkan sağlanmalıdır. Özellikle emekli olabilmek için sigorta prim gün sayısı eksik olanlar yönünden borçlanma büyük bir önem kazanmaktadır.

15.06.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.