Anıl Burak Algül
Vergi Uzmanı
Efor Mali Müşavirler Ltd. Şti.
a.burakalgul@gmail.com

Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Bağış ve Yardımların Durumu

Ticari hayatta faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin temel amacı kazanç sağlayıcı faaliyetlerde bulunmak üzere kâr elde etmektir ve bu kurumlar sosyal amaçlarla bazı harcamalar yapabilirler. Gelirin elde edilmesiyle ilgili olmayan bu harcamaların gider olarak yazılması mümkün değildir. Ancak bazı hallerde ve bazı kurum ve kuruluşlara bağış yapılmasını teşvik etmek amacıyla yapılacak bağış ve yardımların beyanname üzerinden indirilmesine izin verilebilmektedir.

 Kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde gösterilmek şartıyla indirilebilecek bağış ve yardımlar  Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c), (ç), (d), (e) ve (f)  bentlerinde ve yine Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinin birinci fıkrasının 4, 5, 6, 7, 10 ve 11 numaralı bentlerinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Söz konusu hükümler çerçevesinde bağışın vergisel avantaj sağlaması için ilgili yıl beyan edilecek gelirin bulunması gerekir. Gelirin bulunması halinde bağışın türüne göre bağışın tamamı veya beyan edilen gelirin %5’lik kısmına kadarını kurumlar vergisi veya gelir vergisi matrahından indirebilinmesine izin verilmiştir.

 Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendinde kurum kazancının % 5 ile sınırlı bağış ve yardımları  “c) Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının % 5’ine kadar olan kısmı.” şeklinde düzenlenmiştir.

Yine Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin (1) numaralı fıkrasında kurum kazancından tamamı indirim konusu yapılacak bağış ve yardımlar ise başlıklar halinde kısaca şöyledir ;
-(Kvk’nın 10/1-ç) Eğitim, Sağlık Tesisleri ile İbadethane ve Yaygın Din Eğitim Verilen Tesislere İlişkin Yapılan Bağış ve Yardımlar,
-(Kvk’nın 10/1-d) Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yardımlar,
-(Kvk’nın 10/1-e) Cumhurbaşkanlığınca Başlatılan Kampanya Kapsamında Yapılan Bağış ve Yardımlar,
-(Kvk’nın 10/1-f) Türk Kızılay Derneği’ne ve Yeşilay Cemiyetine Yapılan Bağış ve Yardımlar,
şeklinde başlıklar halinde sıralayabiliriz. Ayrıca, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının dışında da bazı özel kanunlarda bağış ve yardımların gelir vergisi ve kurumlar vergisi matrahlarından indirilmesi ile ilgili düzenlemeler bulunmaktadır.

Bugünkü güncel durumumuza uygun olarak tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgıyla ilgili olarak da Cumhurbaşkanlığı tarafından başlatılan “Biz Bize Yeteriz Türkiyem” kampanyasına katılımın büyük bir çoğunluğunu da  kurumlar vergisi mükellefleri oluşturmakta ve bu vergi avantajı sağlayan nakdi bağışların indirilebilmesi için, bağışı kabul eden kuruluşlarca verilecek makbuzla veya bu amaçla bankalarda açtırılan hesaplara yatırıldığına ilişkin banka dekontlarıyla belgelendirilmesi şartıyla mümkündür. Ayrıca, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yapacakları bağış ve yardımları, yıllık beyanname ile bildirecekleri gelirlerden indirim konusu yapabilmektedirler. Dolayısıyla, zarar beyan eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bağış ve yardımları indirim konusu yapmaları mümkün olmayacağı gibi indirilemeyen kısmı da diğer yıla nakledilemez.

Vergi sisteminde ticari kazancın elde edilmesi veya idame ettirilmesi için yapılan harcamalar gelir veya kurum kazancında gider olarak değerlendirilir. Bağışın böyle bir niteliği olmadığından doğrudan gider yazılamaz. Bu nedenle bağış ve yardımların yapıldıkları zamanlarda gider olarak dikkate alınacak ve daha sonra “kanunen kabul edilmeyen gider” olarak kaydedilmesi ve beyannamede ticari bilanço kar/zararına KKEG olarak ilave edilmesi gerekir. Kurum kazancının yeterli olması halinde ise beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurumlar veya gelir vergisi matrahından indirilmeleri gerekmektedir. Bağış ve yardımlar kanunen kabul edilmeyen gider yapılmaması durumunda hem dönem kazancının tespitinde gider, hem de beyanname üzerinde indirim olarak dikkate alınması halinde mükerrer olarak kazançtan indirilmiş olunması durumunda Vergi Ziya-ı’na sebebiyet verilmiş olunacağından bu duruma dikkat edilmesi gerekmektedir.

Nakdi bağış muhasebe kaydı örneği ise ; Tam mükellef (X) A.Ş.’nin Cumhurbaşkanınca başlatılan kampanyaya banka aracılığı ile 50.000,00- TL nakit bağış yapmış olsun  (X) A.Ş ’nin yapması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır.

__________________________ / ____________________________

770 Genel Yönetim Giderleri Hs.               50.000,00

                       102 Bankalar Hs.                              50.000,00

__________________________ / ____________________________

950 KKEG Hs.                    50.000,00

                 951 KKEG Hs.                                 50.000,00

__________________________ / ____________________________

Yine aynı örnekten devam edersek, (X) A.Ş’nin yıl sonunda ticari bilanço kârının da 200.000,00 TL olduğunu ve ilgili kurumun sadece yaptığı bağış olan 50.000,00-TL ’nin kanunen kabul edilmeyen gideri olduğu varsayalım ve ilgili yıl kurumlar vergisi oranının da %20 olarak kabul edelim.

Ticari Bilanço Kârı	200.000 TL
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (50.000TL)	50.000 TL
Kâr ve İlaveler Toplamı	250.000 TL
İndirime Esas Tutar	250.000 TL
Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler (Yapılan Nakdi Bağış Tutarı 50.000TL)	50.000 TL
Kurumlar Vergisi Matrahı (250.000-50.000)	200.000 TL
Hesaplanan Kurumlar Vergisi (%20)	40.000 TL

Sonuç olarak görüldüğü üzere kanun koyucu bir takım bağış ve yardımlara sınır getirirken, bazı bağış ve yardımlarında sınırsız olarak matrahtan indirilebileceğini hüküm altına almıştır ve ayrıca bağış ve yardımlar yıl içinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak takip edilecek ve yıl sonunda mali kârın tespitinde dikkate alınması gerekir. Bağış ve yardımlar sadece ilgili dönem kazancı olması durumunda ve bu kazanç tutarının yeterli olduğu ölçüde indirilebilinir. Dolayısıyla kurumun varsa geçmiş dönem zararları ile zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirimlerinin mahsubundan sonra dönem kârı çıkıyorsa ancak bu tutara bağış ve yardım indirimi uygulanabilinir. Sağlıklı Günler...

10.04.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.