YMM Bülent Ak Kafka’yı Sever misiniz? (20.12.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

A. Murat Yıldız
Yeminli Mali Müşavir
Eski Gelirler Başkontrolörü
Eski Ankara Defterdar Yrd.
muratyildiz@yildizymm.com

2017 Yılı Başında Son Bir Yılda Vergi Mevzuatında Yapılan Düzenlemelere İlişkin Hatırlatmalar

Bilindiği gibi 2016yılı, vergi mevzuatımızda birçok değişikliği de beraberinde getiren bir yıl oldu. Yıl içinde çıkarılan torba yasalar ile hem Vergi Usul Kanunu hem Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi gibi temel vergi kanunlarında hem de Damga Vergisi, Harçlar Kanunu vb. tali vergi kanunlarında kapsamlı değişiklik ve düzenlemelere gidildi. Diğer taraftan yatırımcılara, Global ekonomide ve Türkiye ekonomisinde meydana gelen durgunluk ve daralmanın aşılabilmesi için yatırım ortamının iyileştirmesine yönelik birçok tedbir içeren teşvikler sağlandı. Benzer bir biçimde Teknokentlerde faaliyet gösteren ve Ar-ge ile tasarım faaliyetlerinde bulunan mükelleflere yönelik birçok teşvik düzenlemesi de 2016 yılı içerisinde mükelleflerin istifadesine sunulmuştur.

Diğer taraftan 19/8/2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğe giren 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun ile Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen amme alacakları ile il özel idareleri ve belediyelere ait alacakların yapılandırılması, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi ve bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılmasına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına dair usul ve esaslar belirlenmiş ve bu düzenlemeler 2016 yılı içerisinde mükelleflerin ve meslek mensuplarının gündeminde önemli bir yer tutmuştur.

Bu yazımızda 2017 yılının başında olduğumuz şu günlerde 2016 yılı boyunca vergi mevzuatında yapılan ve 2017 yılında yürürlükte olacak değişiklerin ve 2016 yılında yapılan düzenlemelerle Ar-ge ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlar ile yatırımcılara sağlanan teşviklerin özetle hatırlatılması amaçlanmıştır.

1. 6655 SAYILI KANUN İLE VERGİ MEVZUATINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

01 Ocak 2016 Tarih ve 29580 saylı Resmi Gazete’de yayımlanarak birçok hükmü aynı tarihte yürürlüğe giren 6655 sayılı Kanun ile vergi mevzuatımızda yer alan düzenlemeleri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

1.1. Kanunun 1 inci maddesiyle 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun istisnaları düzenleyen 29 ucu maddesinin (z) bendine eklenen hükmü ile; 7/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz sanayi işletmelerince münhasıran imalat sanayinde kullanılmak üzere alınan makine ve teçhizatın finansmanı için bu işletmeler tarafından kullanılan krediler dolayısıyla lehe alınan paralar BSMV’den istisna edilmiştir.

1.2. Kanunun 2’nci maddesiyle yapılan düzenleme ile Gelir Vergisi Kanunu’nun;

a) Menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel finans kurumlarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik düzenlemeler içeren Geçici 67’nci maddesinin,

b) Türkiye Jokey Kulübünce organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri ile jokey yamağı ve antrenörlere ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmasına ilişkin geçici 68 inci maddesinin,

uygulama süreleri 31.12.2015 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

1.3. Kanunun 3’üncü maddesiyle yapılan düzenleme ile Katma Değer Vergisi Kanunu’nun;

a) Dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin 31/12/2015 tarihine kadar tesliminde uygulanan KDV tecil ve terkin işlemlerine ilişkin Geçici 17 nci maddesinde yer alan düzenleme ile31/12/2020 tarihine kadar,

b) Benzer bir biçimdeMillî Eğitim Bakanlığı’na bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri ile bunlara ilişkin yazılım teslimi ve hizmetlerinin; bu mal ve hizmetlerin bağışı yapacak olanlara teslim ve ifasında uygulanmakta olan Katma Değer Vergisi istisnasına ilişkin Geçici 23’üncü maddesinin 31/12/2015 olan uygulama süresi 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

1.4. Kanunun 4’üncü maddesiyle yapılan düzenleme ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2015” ibaresi “31/12/2020” şeklinde değiştirilmek suretiyle; Dernek veya vakıflarca elde edilen Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (5) numaralı bendi ve geçici 67 nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle vergilendirilmiş kazanç ve iratlar ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim yapan mesleki ve teknik eğitim okullarındaki atölye ve uygulama birimleri ile anaokulu, kreş, çıraklık ve halk eğitim merkezlerindeki uygulama birimlerine bağlı döner sermaye işletmelerinin elde ettikleri gelirler dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağına ilişkin düzenlemenin uygulama süreside 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmış olmuştur..

2. 6661 SAYILI KANUN İLE MALİ TATİLE İLİŞKİN YAPILAN DÜZENLEMELER

27 Ocak 2016 tarih ve 29606 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6661 sayılı Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 18 inci maddesiyle “Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun” da yapılan değişiklikler ile;

a. Malî tatilin sona erdiği günü izleyen yedi gün içinde kanuni ve idari sürelerin bitmesi halinde, bu madde kapsamındaki kanuni ve idari sürelerin malî tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedinci günün mesai saati bitiminde kadar uzayacağına ilişkin süre, beş gün olarak değiştirilmiş,

b. Beyana dayanan ve beyanname verme süresi malî tatil nedeniyle uzamış olan vergilerde ödeme süresinin (aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla), uzayan beyanname verme süresinin son gününden itibaren üçüncü günün mesai saati bitimine kadar uzamış sayılacağına ilişkin düzenlemedeki üç günlük süre bir güne indirilmiş,.

c. Daha önce mali tatil düzenlemesinden yararlanan özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel iletişim vergisi ve şans oyunları vergisi ile ilgili olarak malî tatil uygulanmasına son verilmiştir.

3. 6663 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE VERGİ KANUNLARINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

10 Şubat 2016 tarihli ve 29620 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan 6663 sayılı Kanunda yer alan vergi ile ilgili düzenlemeler 01.01.2016 tarihinden geçerli olmak üzere;

a. Kanunun 1.maddesiyle 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga mükerrer 20 nci maddesinde yapılan düzenlemeyle genç girişimcilere kazanç istisnası getirilmiş, buna göre; ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000 Türk lirasına kadar olan kısmı maddede belirtilen şartlarla gelir vergisinden müstesna tutulmuş,

b. Kanunun 2.maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu maddesine eklenen 15 numaralı bent ile de ticari kazancı basit usulde tespit edilen mükelleflerin 01.01.2016 tarihinden itibaren elde edecekleri ticari kazançlarının 8.000 liralık kısmı üzerinden gelir vergisi alınmaması hükme bağlanmış,

c. Kanunun 13. maddesiyle 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 13 üncü maddesine eklenen (ı) bendi ile , Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübreler ve gübre üreticilerine bu ürünlerin içeriğinde bulunan hammaddelerin teslimi ile fenni karma yemler ve hayvan yemi olarak kullanılan bazı ürünlerin teslimi KDV'den istisna edilmiş,

d. Kanunun 4. maddesiyle 492 sayılı Harçlar Kanununun 85 inci maddesine eklenen (h) bendi ile de öğrenim gören 25 yaşını doldurmamış gençlere verilecek pasaportlardan harç alınmamasına yönelik düzenleme yapılmıştır.

4. 6676 SAYILI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME HARCAMALARININ DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNLA YAPILAN DÜZENLEMELER

Esas itibariyle araştırma ve geliştirme harcamalarının desteklenmesine yönelik yeni düzenleme ve değişiklikler içeren 6676 sayılı Kanun 26.02.2016 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak 1 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Diğer taraftan söz konusu Kanunun Bakanlar Kurulu’na verdiği yetkiye dayalı olarak 10 Ağustos 2016 tarihli ve 29797 sayılı Resmî Gazete ’de;

· 2016/9092 Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Harcamalarının Kazancın Tespitinde İndirim Konusu Yapılması Hakkında 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı,

· Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği,

· Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği,

11 Ağustos 2016 tarihli ve 29798 sayılı Resmî Gazete’de ise;

· Ar-Ge veya Tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Çalışan Ar-Ge veya Tasarım Personelinin Merkez ya da Bölge Dışındaki Faaliyetlerine İlişkin Ücretlerin Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Kapsamında Değerlendirilmesi Hakkında 2016/9091 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı,

· Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek Ar-Ge Personeli Sayısının Tespiti Hakkında 2016/9093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı,

· Tasarım Faaliyeti Alanları Hakkında 2016/9094 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı,

yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Bu çerçevede; 6676 sayılı Kanun ile Teknokent’e ve Ar-Ge’ye ilişkin teşviklerin düzenlendiği 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu’nda 01.03.2016 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikler aşağıdaki gibi özetlenebilir.

a. 6676 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun Tanımlar başlıklı 3’üncü maddesine ve benzer bir biçimde yine 6676 sayılı Kanunun 27’nci maddesi ile 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’un Tanımlar başlıklı 2 nci maddesine eklenen bentler ile aşağıdaki yer alan tanımlamalar çerçevesinde tasarım faaliyetleri de Ar-Ge teşvikleri kapsamına dahil edilmiştir. Buna göre;

Tasarım Faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümü,
Tasarım Projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen proje,
Tasarım Personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcılar ve teknisyenler,
Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişiler,

Bu kapsam dahlindedir, şeklinde tanımlanmıştır.

b. Yukarıda yapılan düzenlemeye paralel olarak 6676 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi ile 4691 sayılı Kanun’un geçici 2 nci maddesinde yapılan değişiklikle;

Yazılım ve AR-GE faaliyetlerinde olduğu gibi tasarım faaliyetlerinden elde edilen kazançlar da 31/12/2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden,
Bölgede çalışan tasarım personelinin ücretleri de 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden, istisna edilmiştir.

c. Aynı şekilde6676 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi ile 4691 sayılı Kanun’un geçici 2’nci maddesinde ve 6676 sayılı Kanun’un 28 inci maddesi ile 5746 sayılı Kanun’un İndirim, istisna, destek ve teşvik unsurları başlıklı 3’üncü maddesinde yapılan değişikliklerle;

AR-GE, yazılım ve tasarım personelinin hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile ulusal bayramlar ve genel tatil günlerine isabet eden ücretleri istisna kapsamına alınmış,
AR-GE, tasarım ve yazılım personelinin Bölgelerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, Bölge dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerinin gelir vergisi stopaj istisnası kapsamında değerlendirilmesine yönelik Bakanlar Kurulu’na yetki verilmiş,
Ayrıca, TÜBİTAK-Marmara Araştırma Merkezi Teknoloji Serbest Bölgesinde çalışan tasarımcı personelinin ücretleri de gelir vergisi istisnası kapsamına alınmıştır.

Diğer taraftan, yine bu Kanunun 28 inci maddesi ile 5746 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin;

Üçüncü fıkrasında yapılan düzenlemeyle, tasarım personelinin görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısının Maliye Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanmasına imkân sağlanmış,
Dördüncü fıkrasında yapılan düzenlemeyle, Ar-Ge faaliyetlerinde olduğu gibi tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar da damga vergisinden istisna edilmiştir.

d. 6676 sayılı Kanun’un 29 uncu maddesi ile 5746 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesine eklenen altıncı fıkra hükmü ile Bakanlar Kurulu’na, Ar-Ge Merkezi kurmak için gerekli en az Ar-Ge personeli sayısını sektörler itibarıyla farklılaştırmaya ve 30 olarak belirlenmiş personel sayısını 15’e düşürmeye yetki verilmiş, 11 Ağustos 2016 tarihli ve 29798 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2016/9094 sayılı BKK ile söz konusu sayı bazı sektörler hariç olmak üzere 15’e düşürülmüştür.

e. Yine aynı2016/9094 sayılı BKK ile yapılan bir başka düzenleme ile de 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında kurulan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde veya 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında kurulan teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan işletmelerde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin bu merkezlerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla aşağıda belirtilen faaliyetlerin Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda;

Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alınması ve
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla,

merkez dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerinin %100’nün gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilmesi kararlaştırmıştır.

f. 6676 sayılı Kanun’un 1 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 75 inci maddesinin birinci fıkrasında, 28 inci maddesi ile de 5746 sayılı Kanun’un İndirim, istisna, destek ve teşvik unsurları başlıklı 3 üncü maddesinde yapılan düzenlemeler ile5746 sayılı Kanun kapsamına tasarım personeli dahil edilmiş ve doktora, yüksek lisans ve lisans mezunları için farklı oranlarda gelir vergisi istisnası getirilmiştir.

Bu çerçevede; Ar-Ge tasarım ve destek personelinin, bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin;

Doktoralı olanlar ile 5746 sayılı Kanun kapsamındaki temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95’i,
Yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90’ı ve
Diğerleri için yüzde 80’i

verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecektir.

g. 6676 sayılı Kanun’un 28 inci maddesi ile 5746 sayılı Kanunun 3’üncü maddesine eklenen sekizinci fıkrayla, Ar-Ge projeleri kapsamında yurtdışından ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisna edilmiştir.

h. 6676 sayılı Kanun’un 29 uncu maddesi ile 5746 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikle ilgili teşviklerden yararlanacak tasarım destek personeli için de Ar-Ge personeline benzer bir biçimde yüzde on sınırı uygulanacaktır. Buna göre; tasarım destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemeyecek, asgari tasarım personeli sayısının hesabında fiilen ve tam zamanlı olarak çalışan personelin üçer aylık dönemler itibarıyla ortalaması esas alınacaktır.

ı. 6676 sayılı Kanun’un 15 inci maddesi ile 4691 sayılı Kanunu’na eklenen geçici 4’üncü ve 5’inci maddeler ve 5746 sayılı Kanun’un İndirim, istisna, destek ve teşvik unsurları başlıklı 3’üncü maddesinde yapılan değişikle, yatırımcılara teknoloji geliştirme bölgeleri firmalarına doğrudan girişim sermayesi sağlamaları durumunda, 31.12.2023 tarihine kadar mevcut uygulamadaki girişim sermayesi vergi indirimi desteğinden tekno girişim sermayesi adı altında yararlanma imkânı getirilmiştir.

Bu kapsamda;

Bölgede faaliyette bulunanlara Bakanlık tarafından uygun görülen alanlarda gerçekleştirecekleri projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye destekleri, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının %10’unu ve öz sermayenin %20’sini aşmamak üzere, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.
İndirim konusu yapılacak tutar yıllık olarak 500.000 Türk lirasını aşamayacaktır.
Bu oranları ve parasal sınırı yarısına kadar indirmeye veya dört katına kadar artırmaya Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
Bu kapsamdaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin iki yıliçerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

i. 6676 sayılı Kanun’un 28 inci maddesi ile 5746 sayılı Kanun’un İndirim, istisna, destek ve teşvik unsurları başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişikle, Bakanlar Kurulunca belirlenecek kriterlere haiz Ar-Ge ve tasarım merkezlerine ilave destek sağlanabilmesine hükmolunmuş, bu yetkiye istinaden 11 Ağustos 2016 tarihli ve 29798 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan 2016/9092 sayılı BKK ile de; 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında kurulan ve aşağıda belirtilen göstergelerden herhangi birinde bir önceki yıla göre en az yüzde yirmi artış sağlayan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde, o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artış tutarının yüzde ellisi, 31/12/2023 tarihine kadar, 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılmasına imkan sağlanmıştır..

· Ar-Ge veya tasarım harcamasının toplam ciro içindeki payı.

· Tescil edilen ulusal veya uluslararası patent sayısı.

· Uluslararası destekli proje sayısı.

· Lisansüstü dereceli araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı

· Toplam araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı.

· Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde edilen cironun toplam ciroya oranı.

j. 6676 sayılı Kanun’un 28 inci maddesi ile 5746 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesine eklenen dokuzuncu fıkra hükmü ile siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarım faaliyetleri destek kapsamına alınmış olup, bu düzenlemeye göre;

Ar-Ge merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri de indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilecektir.
Ancak Ar-Ge veya tasarım merkezleri tarafından siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sadece %50’si bu merkezler tarafından, bu harcamaların kalan %50’si ise siparişi veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından indirim olarak dikkate alınabilecektir.
Sipariş verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde Ar-Ge veya tasarım harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından indirilebilecektir.
Sipariş verenler, Ar-Ge veya tasarım indirimi ile sipariş verilmesine ilişkin kâğıtlara ait damga vergisi istisnası dışındaki teşvik ve destek unsurlarından yararlanamayacaktır.

k. 6676 sayılı Kanun’un 27 nci maddesi ile 5746 sayılı Kanun’un Tanımlar başlıklı 2 nci maddesinde yapılan değişiklikle uygulamada yaşanan tereddütleri gidermek amacıyla Ar-Ge personeli teknisyenleri “meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri ifade etmektedir.” şeklinde tanımlanmış, ayrıca, tasarım faaliyetlerini gerçekleştiren teknisyenler de tanım maddesine dâhil edilmiş ve tasarım faaliyetlerine katılan destek personeli de destek personeli kapsamına alınmıştır.

l. İhtisas teknoloji geliştirme bölgeleri de Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na kapsamına alınmak suretiyle

6676 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan girişimcilerin Katma Değer Vergisi Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki teslim ve hizmetleri, teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyette bulunan girişimcilerde olduğu gibi katma değer vergisinden müstesna edilmiştir.
6676 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesi ile 4691 sayılı Kanuna eklenen Ek 1 inci maddeyle, 4691 sayılı Kanunda yeni oluşturulan ihtisas teknoloji geliştirme bölgelerinin de teknoloji geliştirme bölgelerine sağlanan vergisel olanlar dâhil olmak üzere destek, teşvik, muafiyet ve istisnalardan yararlanabilmesine olanak sağlanmıştır.

İhtisas teknoloji geliştirme bölgeleri (İhtisas TGB), aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dâhil alt sektörlerde faaliyet gösteren girişimcilerin yer aldığı tematik teknoloji geliştirme bölgelerini ifade etmektedir.

m. 6676 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesi ile 4691 sayılı Kanun’un Kuruluş başlıklı 4’üncü maddesinde yapılan değişikle; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yetkisinde olan teknoloji geliştirme bölgelerindeki uygulama projelerinin onaylanması, ruhsat ve izinlerinin verilmesi görevi, organize sanayi bölgelerinde yer alan teknoloji geliştirme bölgeleri için organize sanayi bölgesi yönetimine verilmiştir.

Diğer taraftan bu madde ile teknoloji geliştirme bölgelerinde yüksek kira bedellerinin önüne geçilmesi amacıyla gerekli görülmesi halinde bölgelerdeki kira üst sınırını belirleme yetkisi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına verilmiştir.

n. 6676 sayılı Kanun’un 12’nci maddesi ile 4691 sayılı Kanun’un Destek ve muafiyetler başlıklı 8 inci maddesinde yapılan değişikle; yönetici şirket,üzerindeki mali yüklerin azaltılması amacıyla damga vergisi ve harçlara ilave olarak bölge içinde sahip olduğu taşınmazlar nedeniyle yükümlü olduğu emlak vergisinden muaf tutulmuştur.

o. 6676 sayılı Kanun’un 18 inci maddesi ile 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un Süresiz çalışma izni başlıklı 6’ncı maddesinde yapılan değişikliğe göre; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının Ülke ekonomisine ve istihdama etkisi önemli olan yabancılara süresiz çalışma izni verilebilecektir.

ö. 6676 sayılı Kanun ile Ar-ge faaliyetleri ve teknokentlerin desteklenmesi maksadıyla yapılan diğer önemli yasal düzenlemeleri ise aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

Bilişim sektöründeki yerli üretimin desteklenmesi (6676 sayılı Kanun’un 12 nci maddesi ile yapılan düzenleme).
Rekabet öncesi işbirliği projelerine proje bedelinin yüzde ellisine kadar olan kısmı geri ödemesiz destek sağlanması (6676 sayılı Kanun’un 28 inci maddesi ile yapılan düzenleme).
Temel bilimler mezunlarının da Ar-Ge merkezlerinde çalıştırılabilmesine imkan sağlanması ve bunların maaşlarının brüt asgari ücret kadarlık kısmının 2 yıllığına Bakanlık tarafından karşılanması (6676 sayılı Kanun’un 28 inci maddesi ile yapılan düzenleme).
Yetişmiş nitelikli öğretim elemanlarının Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde, görevlendirilmesinin önünün açılması (6676 sayılı Kanun’un 28 inci maddesi ile yapılan düzenleme).
Üniversite-sanayi iş birliği faaliyetleri sonucunda araştırma, geliştirme, tasarım ve yenilik projeleri ile elde edilen gelirlerin döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanarak söz konusu faaliyetlerde bizzat görev alan öğretim elemanlarına bu gelirlerin yüzde 85’ i ödenmesine imkan sağlanması (6676 sayılı Kanun’un 5 inci maddesi ile yapılan düzenleme).
Ve nihayetinde; 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun adının, 5746 Sayılı Araştırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun olarak değiştirilmesi, (6676 sayılı Kanun’un 25 inci maddesi ile yapılan düzenleme).

Son olarak 09.08.2016 tarih ve 29796 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un aynı tarihte yürürlüğe giren 15 ve 58. Maddeleri ile sırasıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/9 maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/a maddesinde düzenlenen Ar-Ge indirimleri bu kanun metinlerinden çıkarılmış, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanuna “Diğer teşvik unsurları” başlığı ile eklenen aşağıdaki 3/A maddesi ile tek bir başlık halinde toplanmıştır.

“Diğer teşvik unsurları”

MADDE 3/A – (1) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü, bu kapsamdaki projelerin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi olarak değerlendirilmesi şartıyla, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ve 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. Ayrıca bu harcamalar, 213 sayılı Kanuna göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması hâlinde ise doğrudan gider yazılır.

(2) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili vergilendirme döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki vergilendirme dönemlerine devredilir. Devredilen tutar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.

(3) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indirimi tutarının hesabında tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortismanlar ile başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizat için hesaplanan amortismanların bu kıymetlerin araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanıldıkları gün sayısına isabet eden kısmı dikkate alınabilir. Bu madde kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamını ve uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeler ile usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı müştereken yetkilidir.”

Yapılan bu düzenleme ile uygulamada yaşanan bazı tereddütler giderilmiş, yasal düzenlemelerden kaynaklı gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri arasında farklı düzenlemelerin önüne geçilerek gelir kurumlar vergisi mükellefleri aynı hükümlere tabi kılınmış ve tam bir uygulama birliği sağlanmıştır.

5. 6728 SAYILI YATIRIM ORTAMININ İYİLEŞTİRİLMESİ AMACIYLA BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE VERGİ MEVZUATIMIZDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

09.08.2016 tarih ve 29796 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile vergi mevzuatımızda yapılan değişiklikleri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

5.1. Gelir Vergisi Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler

1. 6728 SayılıYatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 11. Maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesinde yapılan düzenlemeyle, tek primli yıllık gelir sigortalarında sigorta süresinden bağımsız olarak tamamı olan istisna, sigorta süresi en az on yıl veya ömür boyu olanlar için uygulanacak şekilde değiştirilmekte, sigorta süresi on yıl ve üzeri olan tek primli yıllık gelir sigortalarından vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılmalar hariç, erken ayrılma durumunda erken ayrılma tarihinde ödenen iratlar üzerinden tevkifat yapılmasına yasal zemin hazırlanmıştır.

Ayrıca, birikim priminin alındığı hayat sigortalarından on yıl süreyle prim ödeyerek ayrılanlar, bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin, defaten toplu para alınması yerine sigorta süresi on yıl ve üzeri veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarına yatırılması durumunda, yatırılan kısma tekabül eden ödemelerin içerdiği irat tutarları gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Bu yolla, hayat sigortaları ve bireysel emeklilik sisteminde biriken tasarrufların defaten ödeme almak yerine sigorta süresi on yıl ve üzeri veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarına yatırılması sağlanarak, yurtiçi tasarrufların teşviki kapsamında önemli bir adım atılmıştır.

2- Gelir Vergisi Kanunu’nun ücretlerde istisnaları düzenleyen 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (11) numaralı bendinin parantez içi hükmünde yer alan “ödenen en yüksek ödeme tutarından” ibaresi “çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutardan” şeklinde değiştirilmiştir. Böylece, fiilen çalışılan süre esas alınarak en yüksek devlet memuruna yapılabilecek ödeme tutan kadarki kısmı için istisna uygulanması öngörülmüş olup aşan tutar vergiye tabi tutulacaktır.

3- Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (14) numaralı bendinde yapılan düzenleme ile 01.09.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, Türkiye dışında elde edilen kazançlar üzerinden döviz olarak ödenmesi şartıyla kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerce bölgesel yönetim merkezlerinde münhasıran merkezin faaliyet izni kapsamında istihdam edilen hizmet erbabına ödenen ücretler istisna kapsamına alınmıştır.

4- 6728 SayılıYatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 11. Maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 33 üncü maddesi 01.01.2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeyle, “Yurtdışına hizmet veren işletmelerde indirim” başlığıyla yeniden düzenlenerek indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında yurtdışı yerleşiklere yüksek katma değerli hizmet veren işverenlerin istihdam ettiği hizmet erbabının ücretleri üzerinden hesaplanan vergiden kısmi indirim uygulaması getirilmiştir.

Bu kapsamda, Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişiler ile işyeri, kanuni ve iş merkezi yurtdışında bulunanlara Türkiye'den verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan; mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmelerinin, münhasıran bu faaliyetleri kapsamında fiilen istihdam ettikleri destek hizmetlerinde görevli olanlar hariç olmak üzere, hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın Ocak ayına ait asgari ücretin safı tutarının, Kanunun 103 üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılması suretiyle bulunan tutarın, mahsup edilmesi esası getirilmektedir.

Diğer taraftan getirilen vergi indirimden yararlanabilmek için işverenlerin bu faaliyetlerinden sağladığı hasılatın %85'inin yurtdışından elde edilmiş olması ve fatura veya benzeri belgenin yurtdışındaki müşteri adına düzenlenmiş olması gerekmektedir.

5- 6728 SayılıKanun’un 14. Maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ıncı maddesinin 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeyle, Kanunun 40 maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendine eklenen parantez içi hüküm ile; mükelleflerin işletmeye dahil gayrimenkullerinin değerini artırıcı nitelikteki ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalarını doğrudan gider yazabilmelerine imkân sağlanmıştır.

6-6728 SayılıKanun’un 15. Maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 89’uncu maddesinde 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/9 maddesinde düzenlenen Ar-Ge indirimi bu kanun metninden çıkarılmış, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun “Diğer teşvik unsurları” başlıklı 3/A maddesine taşınmıştır.

7- 6728 SayılıKanun’un 15. Maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 89’uncu maddesinde 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeyle (13) numaralı bendinde yapılan bir başka düzenleme ile de; "çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti" ibaresi "çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim" şeklinde değiştirilerek, bölgesel hizmet merkezi olmaya yönelik hedef çerçevesinde; ürün testi, sertifikasyon, veri işleme, veri analizi ve mesleki eğitim hizmeti verenler tarafından, Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurtdışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan bu hizmetler dolayısıyla oluşan kazançların yarısının, gelir vergisi beyannamesi üzerinde indirim konusu yapılması sağlanmıştır.

8- 6728 SayılıKanun’un 16. Maddesi ileGelir Vergisi Kanunu’nun 98 inci maddesinden sonra gelmek üzere “Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi” başlıklı 98/A madde eklenerek, Muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek verilmesi durumunda; kapsama alınacak veya kapsam dışında bırakılacak mükelleflerin tespiti ve buna ilişkin usul ve esasların belirlenmesi, beyannamenin şekil, içerik ve ekleri ile verilen beyannamenin dönemini aylık olarak belirleme hususunda Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yetki verilmiştir.

5.2. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler

1- 6728 SayılıKanun’un 55. Maddesi ileKurumlar Vergisi Kanunu’nun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasına 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere eklenen (ö) bendi ile Ekonomi Bakanlığından alınacak izne istinaden kurulacak ve maddede öngörülen şartları yerine getirecek bölgesel yönetim merkezlerinin; tüm giderlerinin Türkiye'de bulunmayan kurumlar tarafından karşılanması ve söz konusu giderlerin Türkiye'de tam veya dar mükellefiyete tabi herhangi bir kurumun hesaplarına intikal ettirilmemesi veya karından ayrılmaması kaydıyla, kurumlar vergisi muafiyeti getirilmiştir.

2- 6728 Sayılı Kanun’un 02 Ağustos 2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanmak üzere 09 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe giren 56. Maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun Taşınmaz ve iştirak kazançları istisnasını düzenleyen 5/1-e maddesinin birinci paragrafında yer alan parantez içi hüküm kaldırılarak, taşınmazların aktifte bulundurma sürelerinin hesabında bu taşınmazların finansal kiralama şirketi, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları ile varlık kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu sürelerin de dikkate alınacağına dair hükümler maddenin beşinci paragrafına eklenmiştir.

Bu çerçevede; Kurumlar Vergisi Kanununu 5 inci maddesine eklenen (j) ve (k) bentleri Kurumların kira sertifikası ihracına veya sat-kirala-geri al işlemlerine konu edilen taşınmazlarının satışından doğan kazançlarına ilişkin istisna hükmünün yeniden düzenlenmiş, kiracı ve kaynak kuruluşlar tarafından bu bentler kapsamında istisna olacak satış kazançlarının pasifte özel bir fon hesabında tutularak bu tutarın sadece kiracı ve kaynak kuruluşu tarafından bu varlıklar için ayrılacak amortismanların itfasında kullanılması öngörülmüştür.

3- 6728 Sayılı Kanun’un 59. Maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13 üncü maddesinde yer alan Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı uygulaması ile ilgili önemli değişiklikler yapılmıştır. Buna göre;

· İlişkili kişi tanımında değişiklik yapılarak doğrudan ve dolaylı olarak ortaklık yoluyla ilişkili kişinin belirlendiği durumlarda örtülü sermaye uygulamasındaki gibi %10 oranında ortaklık, oy veya kâr payı hakkı olma şartı getirilmiştir. Bu oranın %1- %25 Aralığında belirlenmesi ya da kaldırılması konusunda da Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. İlişkili kişiler açısından bu oranların topluca dikkate alınması gerekecektir.

· Emsallere uygun fiyat veya bedelin tespitine yönelik olarak daha önce Tebliğ bazında düzenlenen “İşleme Dayalı Net Kar Marjı Yöntemi” ile “Kar Bölüşüm Yöntemi” madde metnine taşınmıştır.

· Transfer fiyatlandırmasında uygulanacak yöntem konusunda mükellef ile Maliye Bakanlığı arasında anlaşma sağlanması halinde, anlaşma ile tespit edilen yöntemin zamanaşımına uğramamış vergilendirme dönemlerine de uygulanabilmesine imkân sağlanmıştır.

· Mükelleflerin belgelendirme yükümlülüklerinin tam ve zamanında yerine getirilmiş olması kaydıyla, bu madde hükmüne aykırı işlemleri nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezasını (VUK 359 maddesinde yer alan fiiller hariç) %50 oranında uygulanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.

· Bakanlar Kuruluna, transfer fiyatlandırmasına ilişkin usulleri belirleme yetkisine ilave olarak esasları belirleme; maddenin ikinci fıkrasında yer alan oranları gerçek kişiler, kurumlar, doğrudan veya dolaylı ortaklar itibarıyla ya da ortaklık payının edinim şekline göre topluca veya ayrı ayrı %1'e kadar indirme, %25'e kadar çıkarma, oran şartını kaldırma; peşin fiyatlandırma anlaşma sürelerini beş yıla kadar artırma, belgelendirme yükümlülükleri ve bu yükümlülükler kapsamına, uluslararası anlaşmalar doğrultusunda, yurtdışında yer alan ilişkili kişilerin faaliyetlerine ilişkin bilgilerin dahil edilmesi zorunluluğu getirme; bu bilgilerin uluslararası anlaşmalar çerçevesinde diğer ülkelerle karşılıklı olarak paylaşılmasına ilişkin usulleri belirleme yetkisi verilmiştir.

4- 6728 Sayılı Kanun’un 57. Maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Sınai mülkiyet haklarında istisna başlıklı 5/B maddesinde yapılan düzenleme ile sınai mülkiyet haklarında kazanç istisnası uygulamasında yaşanılan bazı sorunları gidermek maddenin; İkinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “İstisnadan yararlanılacak ilk yıl, buluşun oluşturacağı katma değer dikkate alınarak devir veya satış hâlindeki değerinin tespitine yönelik Maliye Bakanlığı tarafından değerleme raporu düzenlenmesi” şartı ile üçüncü fıkrasında yer alan “Her bir mükellef tarafından yararlanılabilecek istisna tutarı; değerleme raporunda belirtilen bedelin % 50'sini, bu madde kapsamında yararlanılabilecek toplam istisna tutarı ise değerleme raporunda belirtilen bedelin % 100'ünü aşamaz.” Şartı kaldırılmıştır.

5- 6728 SayılıKanun’un 58. Maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinde 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-a maddesinde düzenlenen Ar-Ge indirimi bu kanun metninden çıkarılmış, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun “Diğer teşvik unsurları” başlıklı 3/A maddesine taşınmıştır.

6- 6728 SayılıKanun’un 58. Maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinin (ğ) numaralı bendinde 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan bir başka düzenleme ile de;; "çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti" ibaresi "çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim" şeklinde değiştirilerek, bölgesel hizmet merkezi olmaya yönelik hedef çerçevesinde; ürün testi, sertifikasyon, veri işleme, veri analizi ve mesleki eğitim hizmeti verenler tarafından, Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurtdışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan bu hizmetler dolayısıyla oluşan kazançların yarısının, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirim konusu yapılması sağlanmıştır.

5.3. Katma Değer Vergisi Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler

1- 6728 SayılıKanun’un 43’üncü maddesi ile09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar başlıklı 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının;

· (r) bendinde Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan düzenlemeye paralel olarak yapılan düzenleme ile Sat-kirala-geri al işlemlerinde istisna için belirlenen iki yıllık sürenin hesabında; bu taşınmazların/iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu sürenin de dikkate alınması,

· Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17 nci maddesinin 4 üncü maddesinin (u) bendinde yapılan değişiklikle her türlü varlık ve haklar maddede yer alan istisnanın kapsamına alınmış, (y) bendinde yapılan değişiklikle de katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankalarının da sat-kirala-geri al işlemlerine ilişkin istisnadan faydalanmaları,

· Ayrıca yine her iki bentte yapılan düzenleme ile kiracı ve kaynak kuruluşlar tarafından madde kapsamında işleme konu edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve devir tarihine kadar indirilen katma değer vergisinin indirimlerinin geriye dönük düzeltilmemesi, bu tarihe kadar indirilemeyen katma değer vergisinin ise doğrudan gider yazılabilmesi, sağlanmıştır.

2- 6728 SayılıKanun’un 44 üncü maddesiyle, 09.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan bir başka değişiklik ile de; Katma Değer Vergisi Kanunu’nun İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine eklenen parantez içi hüküm ile 5520 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlara ilişkin aynı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca kanunen kabul edilmeyen giderlere ve Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin olup, mükelleflerce ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenmiş olan katma değer vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilmesine imkan tanınmıştır.

5.4. Vergi Usul Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler

1- Elektronik ortamda süresinde verilmeyen bildirim ve formların süresinden sonraki ilk üç gün içinde verilmesi halinde, 1/10 oranında özel usulsüzlük cezası getirilmiştir.

2- Vergi Usul Kanunu’nun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri işleyenler ile bu fiillere iştirak edenlerin altı yıl süreyle hiçbir suretle vergi teşvik ve desteklerinden yararlanamayacakları şeklindeki aynı kanunun 153/A maddesindeki düzenleme kaldırılmıştır.

3- Vergi Usul Kanunu’nun 370 inci maddesi başlığı ile değiştirilerek izaha davet müessesesi getirilmiştir.

4- Vergi Usul Kanunu’nun “Vergi beyannamesinin postayla veya elektronik ortamda gönderilmesi” başlıklı 28 inci maddesinde, muhtasar beyanname ile Sosyal Güvenlik Kurumu aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek verilmesi durumunda, ortak beyannamenin Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası mevzuatı kapsamında oluşturulan kısmına ilişkin olarak düzenlenen tahakkuk fişinin, mükellefe veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş diğer kişilere Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından gönderilmesine imkan sağlayacak düzenleme yapılmıştır.

5.5. Damga Vergisi Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler

1- Damga Vergisi Kanununda 6728 sayılı yasa ile yapılan değişiklik sonrası mükellefler sözleşmeleri nüsha suret ayrımını düşünmeden istediği sayıda yapacak buna karşılık sadece tek nüsha için damga vergisi ödeyeceklerdir.

2- Damga Vergisini kanunda yer alan üst sınırdan ödeyenler sözleşme bedelinde fiyat farkları nedeniyle ortaya çıkan bedel artışlarından artık damga vergisi ödenmeyecektir.

3- Yapılan düzenlemeyle, pey akçesi (bağlanma parası), cayma tazminatı (zamanı rücu, cayma parası), ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerden, bunlar başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmayacaktır.

4- Kamu ihale mevzuatı ve/veya yargı kararları sonucu iptal edilen ihale kararlarına ilişkin damga vergisi mükelleflere iade edilecektir.

5- Okul idareleri ile veliler veya öğrencilerin karşılıklı hak ve menfaatlerini düzenleyen kağıtlar damga vergisinden istisna edilerek, bu kapsamda öğrenci kayıt sözleşmelerine ilişkin damga vergisi sorun olmaktan çıkarılmıştır.

6- Damga vergisinden istisna olan kira sözleşmelerinde yer alan kefalet şerhleri ve teminatlar da istisna kapsamına alınarak kefil imzası ve teminat içeren söz konusu kira sözleşmelerindeki damga vergisi yükü kaldırılmıştır.

7- Kanuni süresinde düzeltme amacıyla verilen vergi beyannameleri damga vergisinin konusu dışına çıkarılmıştır.

8- Anonim, Limited, Eshamlı Komandit şirketlerin pay devirleri damga vergisinden istisna edilmiştir.

9- Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve aynı Kanunun ilgili mevzuatı gereğince verilen taahhütnameler üzerinden Damga Vergisi hesaplanmayacaktır.

10- Damga Vergisi Kanunu’nun ek 2 nci maddesi değiştirilerek daha önce tebliğ bazında düzenlenen döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin damga vergisi istisnasından yararlanmak için aranan şartların tamamı idare aleyhine müstakar hale gelen vergi yargısı kararları göz önünde bulundurularak tamamen kanun bünyesine alınmıştır.

11- Kanuna ekli (I) sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kağıtlar” bölümüne sözleşme türleri tek tek sayılmak suretiyle bu kağıtlar için oran farklılaştırılması yapılabilmesine olanak sağlanmıştır.

12- Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kağıtlara; münhasıran yatırım döneminde belge kapsamındaki yatırımlarla ilgili bir malın üretiminde ya da bir hizmetin sağlanmasında kullanılan patent, know-how gibi gayrimaddi hakların kiralanması ve satın alınmasında düzenlenen kağıtlara; belge kapsamındaki sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik olarak teşvik belgesi sahibi yatırımcılarla bu işi yapanlar arasında düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kağıtlara; söz konusu yatırımlara yönelik teşvik belgesi sahibi yatırımcılara verilecek danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası sağlanmıştır.

13- Yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlarla belirlenen yüksek ve orta-yüksek teknolojili sanayi ürünlerinin imalatında maliyetleri düşürmek ve uluslararası rekabet gücünü artırmak amacıyla söz konusu ürünlerin imalatına ilişkin olarak imalatçılarla tedarikçileri arasında düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası sağlanmıştır.

14- Binalarda ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik olarak yapılan işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar ile imalat sanayinde faaliyet gösteren sanayi sicil belgesini haiz firmaların, kapasitelerinin ve verimliliklerinin artırılmasına, aynı zamanda enerji tasarrufu sağlanmasına yönelik olarak imalat faaliyetlerinde kullanılmak üzere yeni (kullanılmamış) makine ve teçhizat alımlarına yönelik düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.

15- Bedelsiz ihracata ve yurtdışı fuarlara katılıma ilişkin kağıtlara damga vergisi istisnası sağlanmıştır.

16- Gemi, yat ve gemi dışında suda yüzebilen ve tahsis edildiği gayeye uygun olarak kullanılan, her türlü araç ve yapının inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası sağlanmıştır.

17- Özkaynak kullanımının teşvik edilmesi amacıyla, KOBİ'lere ve teknoloji geliştirme kapasitesine sahip girişim şirketlerine sermaye piyasası vasıtasıyla finansman sağlayan girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ve girişim sermayesi yatırım fonlarınca münhasıran girişim sermayesi yatırımları ile ilgili düzenlenen sözleşmelere ve bu sözleşmelere ilişkin düzenlenen diğer kağıtlara damga vergisi istisnası sağlanmıştır.

18- Para- Kredi ve Koordinasyon Kurulu kararları çerçevesinde teşvik edilen, ileri teknolojiye sahip ve teknoloji transferi sağlayacak yurtdışında yerleşik şirketlerin satın alınması ile bu alımlara yönelik mali ve hukuki danışmanlık hizmeti alımına ilişkin düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası sağlanmıştır.

19- Resmi dairelerce yurtdışına gönderilen kişiler adına yurtdışında bulunan eğitim ve öğretim kurumları ile sağlık kurumlarına veya bu kurumlara ödenmek üzere ilgili kişilere yapılan ödemelere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.

20- Bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumların fatura temliki, kredinin devri işlemlerine ilişkin düzenlenen kağıtlar ile Finansman şirketlerinin düzenlemiş olduğu kredi sözleşmelerinin devrine ilişkin kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.

5.6. Harçlar Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler

1- Damga Vergisi Kanununda yapılan düzenlemelere paralel olarak birden fazla nüsha olarak düzenlenen belli bir bedeli ihtiva eden kağıtlara ilişkin nispi harca tabi işlemlerden, sadece bir nüsha için noter harcı alınacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.

2- Belli tutarı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtların değiştirilmesi halinde, değişikliğe ilişkin senet, mukavelename ve kağıtlarda gösterilen değerin tamamı üzerinden değil, artan tutar üzerinden harç alınacaktır.

3- Anonim, Limited ve Eshamlı Komandit şirketlerin pay devirlerinden de harç alınmayacaktır.

4- Öğrencilerin burs veya öğrenim kredisi almak ve okula veya öğrenci yurduna girebilmek için ilgili kurumlarla düzenledikleri sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtlara ilişkin işlemlere harç istisnası getirilmiştir.

5- Finansal kiralama yöntemi ile finansman temin edilerek konut dahil taşınmaz alınması durumunda, finansal kiralama süresi sonunda söz konusu taşınmazın kiracıya devrinde tapu harcı istisnası getirilmiştir.

6- Genel ve özel vekaletname ayrımı kaldırılarak vekaletnamelerin tamamından aynı tutarda harç alınması sağlanmıştır.

7- Ticari işletmelerin kuruluş aşamasındaki defter tasdiki işlemleri noter harçlarının konusu dışına çıkarılarak ticari işletmelerin kuruluş maliyetleri azaltılmıştır.

8- Münhasıran tacirler arasında tesis edilen ipotek işlemlerinde, hesaplanan tapu harcının %50'sinin alınmaması sağlanmıştır.

9- Finansman şirketlerince kullandırılacak kredilere ilişkin işlemler harç istisnası kapsamına alınmıştır.

10- Tahkim müessesinin etkinliğinin artırılması amacıyla tahkim davalarında nispi karar ve ilam harcı kaldırılmıştır.

11- Daha önce tebliğ bazında düzenlenen döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin damga vergisi ve harç istisnasından yararlanmak için aranan şartların tamamı idare aleyhine müstakar hale gelen vergi yargısı kararları göz önünde bulundurularak tamamen kanun bünyesine alınmıştır.

Tüm bu değişikliklere ilaveten 6728 SayılıKanun ile yatırımların teşviki amacıyla ayrıca;

Emlak Vergisi Kanunu’nun Geçici Muaflıklar başlıklı 5 inci maddesine eklenen (g) fıkrasıyla, yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen binaların, inşalarının sona erdiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren beş yıl süre ile emlak vergisinden muaf tutulması,
Emlak Vergisi Kanunu’nun Geçici Muaflıklar başlıklı 15 inci maddesine eklenen (e) fıkrasıyla, yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için iktisap olunan veya bu yatırımlar için tahsis edilen arazilerin yatırım teşvik belgesi süresince emlak vergisinden muaf tutulması,
Belediye Gelirleri Kanunu’nun İstisnalar başlıklı ek 2 nci maddesinin (d) fıkrasında yapılan düzenlemeyle, yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen binalardan bina inşaat harcı alınmaması,
Belediye Gelirleri Kanunu’nun 80 inci maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikle, yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen yapı ve tesislerden imar mevzuatı gereğince belediyelerce alınması gereken harçların alınmaması,

sağlanmıştır.

6. 6745 SAYILI YATIRIMLARIN PROJE BAZINDA DESTEKLENMESİ İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE VERGİ MEVZUATIMIZDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

07.09.2016 tarih ve 29824 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile vergi mevzuatımızda yapılan değişiklikleri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz

GELİR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1. 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 5’inci maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 20’nci maddesinin “Eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnası” şeklindeki başlığı “Kreş ve gündüz bakımevleri ile eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnası” olarak değiştirilmiştir.

Ayrıca birinci fıkranın “Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel okullarının işletilmesinden elde edilen kazançlar, ilgili Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde beş vergilendirme dönemi gelir vergisinden müstesnadır.” şeklindeki birinci cümlesinin başına “özel kreş ve gündüz bakımevleri ile” ibaresi eklenmiş olup “İstisna, okulların faaliyete geçtiği vergilendirme döneminden itibaren başlar.” şeklindeki ikinci cümlesine “istisna,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kreş ve gündüz bakımevleri ile” ibaresi eklenmiştir. İstisna uygulaması, 01.01.2017 tarihinden itibaren faaliyete başlayacak özel kreş ve gündüz bakımevlerine uygulanmak üzere 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2. 6745 sayılı Kanunun 6’ncı maddesiyle 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe girmek üzere GVK’nın “Giderler” başlıklı 74’üncü maddesinin birinci fıkrasının “Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar (Amortismana tabi değer, malum ise maliyet bedeli, malum değilse, bina ve arazi için vergi değeri, diğer mallar için Vergi Usul Kanununun 267’nci maddesinin 3’üncü sırasına göre tespit edilen emsal değeridir)” şeklindeki (6) numaralı bendine “ile kiraya veren tarafından yapılan ve gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar (Bu harcamalar bir takvim yılı içinde Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen tutarı aşıyor ise maliyet olarak dikkate alınabilir.” ibaresi eklenmiştir.

Yapılan düzenleme ile gayrimenkul sahibi tarafından, taşınmazın iktisadi değerini artıracak nitelikte yapılan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamaların VUK’un 313’üncü maddesine göre belirlenen tutarı aşması halinde de gider olarak indirilebileceği hükme bağlanmıştır.

3. 6745 sayılı Kanunun 7’nci maddesiyle 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe girmek üzere GVK’nın “Vergi tevkifatı” başlıklı 94’üncü maddesinin birinci fıkrasına “Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinin yedinci fıkrası kapsamına giren ödemelerden,” bendi eklenmiştir.

Yapılan düzenlemeyle, Vergi Usul Kanununun 11’inci maddesine eklenen yedinci fıkradaki yetkinin kullanılması durumunda, bu kapsamda tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından yapılan her türlü ödemeler üzerinden tevkifat yapılmasına imkan sağlanmaktadır.

4. 6745 sayılı Kanunun 8’inci maddesiyle 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe girmek üzere GVK’nın geçici 67’nci maddesinin “Gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmaması (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca tevkifatı etkilemez. Şu kadar ki, Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan borsa yatırım fonları ile emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri kazançlar üzerinden (1) ve (4) numaralı fıkralar uyarınca tevkifat yapılmaz.” şeklindeki beşinci fıkrasındaki “Şu kadar ki,” ibaresinden sonra gelmek üzere “5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi kapsamına giren kurumlar ile” ibaresi eklenmiştir.

Yapılan düzenleme ile KVK’nın 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi kapsamında kredi sağlayan kurumların, GVK’nın geçici 67’nci maddesinin birinci ve dördüncü fıkraları kapsamındaki kazanç ve iratları üzerinden vergi kesintisi yapılamaması sağlanmaktadır.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1. 6745 sayılı Kanunun 64’üncü maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemeye paralel olarak, Kurumlar Vergisi Kanununun “İstisnalar” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendine “özel okulları” ibaresinden sonra gelmek üzere “özel kreş ve gündüz bakımevleri” ibaresi eklenmiş olup bendin sonundaki “İstisna, belirtilen ve rehabilitasyon merkezlerinin faaliyete geçtiği hesap döneminden itibaren başlar.” şeklindeki parantez içi cümlesindeki “okulların” ibaresinden sonra gelmek üzere “, kreş ve gündüz bakımevlerinin” ibaresi eklenmiştir. Söz konusu istisna uygulaması, 01.01.2017 tarihinden itibaren faaliyete başlayan özel kreş ve gündüz bakımevlerine uygulanmak üzere 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2. 6745 sayılı Kanunun 65’inci maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemenin bir benzeri olarak 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe girmek üzere Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Vergi tevkifatı” başlıklı 15’inci maddesinin birinci fıkrasına (ğ), “Dar mükellefiyette vergi kesintisi” başlıklı 30’uncu maddesinin birinci fıkrasına da (d) bendi olarak “Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinin yedinci fıkrası kapsamına giren ödemelerden,” ibaresi eklenmiştir.

3. 6745 sayılı Kanunun 66’ncı maddesiyle 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe girmek üzere KVK’nın “İndirimli kurumlar vergisi” başlıklı 32/A maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesinden sonra gelmek üzere “Yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.” Hükmü eklenmiştir.

Aynı fıkranın “Yatırıma başlanan tarihten itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının % 50’sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu, için sıfıra kadar indirmeye veya % 80’e kadar artırmaya” şeklindeki (c) bendindeki “”her bir il grubu” ibaresinden sonra gelmek üzere “, bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar” ibaresi eklenmiş olup,“% 80’e” ibaresi ise “% 100’e” şeklinde değiştirilmiştir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1. 6745 sayılı Kanunun 36’ncı maddesiyle 07.09.2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere Katma Değer Vergisi Kanununun “Büyük ve stratejik yatırımlarda iade” başlıklı geçici 30’uncu maddesinin başlığındaki “ve stratejik” ibaresi ile birinci fıkrasının “31.12.2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon Türk lirası tutarında sabit yatırım öngörülen stratejik yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunur.” şeklindeki birinci cümlesindeki “stratejik” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. Diğer taraftan, birinci fıkradan sonra gelmek üzere “Bu madde kapsamında yer alan asgari sabit yatırım tutarını sektörler itibarıyla veya topluca 50 milyon Türk lirasına kadar indirmeye veya iki katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.” Şeklindeki fıkra eklenmiştir.

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1. 6745 sayılı Kanunun 51’inci maddesiyle 07.09.2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere Özel Tüketim Vergisi Kanununun “Diğer istisnalar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (8) numaralı bent eklenmiştir.

“(III) sayılı Listede yer alan kayıt ve tescile tabi mallardan; 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm3’ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm3’ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun ek 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde sayılan kişilerden hayatını kaybetmiş olanların eş ve çocuklarından birisi, eş ve çocuğu yoksa ana veya babasından birisi tarafından bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı,”

Diğer taraftan, 6745 sayılı Kanunun 52’nci maddesiyle 07.09.2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere ÖTV Kanununun “Verginin belgelerde gösterilmesi, matrahta, vergide ve mükellefiyette değişiklikler” başlıklı 15’inci maddesinin ikinci fıkrasının “(II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların, veraset yoluyla intikaller hariç ilk iktisabında istisna uygulanan malların istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabında, ilk iktisabındaki matrah esas alınarak adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, kayıt ve tescili tarihinde geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte özel tüketim vergisi alınır. Kanunun 7 nci maddesinin (2) numaralı bendi çerçevesinde istisnadan yararlananlar tarafından bu istisnadan yararlanılarak iktisap ettikleri kayıt ve tescile tabi malları 5 yıldan fazla kullanarak elden çıkarmaları durumunda bu hüküm uygulanmaz.” şeklindeki (a) bendinde yer alan “(2) numaralı bendi” ibaresi “(2) ve (8) numaralı bentleri” şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan düzenlemeyle, şehit eş ve çocukları, şehidin eşinin ve çocuğunun bulunmaması halinde anne veya babası tarafından özel tüketim vergisi ödenmeksizin alınan aracın, beş yıllık süreden sonra elden çıkarılması halinde, vergi ödenmeksizin işlem yapılabilmesine olanak sağlanması amaçlanmaktadır.

2. 6745 sayılı Kanunun 53’üncü maddesiyle 07.09.2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere ÖTV Kanununun “31/12/2023 tarihine kadar, bu Kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 G.T.İ.P. numaralı malların karşısında gösterilen orana göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 40 Türk Lirasından az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 40 Türk Lirası vergi alınır. Bakanlar Kurulu bu tutarı sıfıra kadar indirmeye, üç katına kadar artırmaya yetkilidir.” şeklindeki geçici 6’ncı maddesinde yer alan “40” ibareleri “160” şeklinde değiştirilmiştir.

3. 6745 sayılı Kanunun 54’üncü maddesiyle 07.09.2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere ÖTV Kanununa aşağıdaki geçici 7’nci madde eklenmiştir.

“Bu Kanuna ekli (II) sayılı Listenin 87.02 ve 87.03 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan şehiriçi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı faaliyeti (araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri hizmet ifası faaliyetleri hariç) ile 8701.20 ve 87.04 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan ticari yük taşımacılığı faaliyeti dolayısıyla bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan ve bu faaliyetini ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek ve yetkilendirilmek suretiyle maliki olduğu taşıtlar vasıtasıyla icra eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından, söz konusu faaliyetler kapsamında kullanılan taşıtların yenilenmesi amacıyla, aynı tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtların (87.03 tarife pozisyon sırası kapsamındaki; yarış arabaları, arazi taşıtları, ATV olarak adlandırılan üç veya dört tekerlekli taşıtlar, motorlu karavanlar ile motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçen binek otomobiller hariç) bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 30/6/2019 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilk iktisabı vergiden müstesnadır.

Bu düzenlemeden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla maliki olunan, trafik tescil kuruluşlarınca ticari yolcu veya yük taşımacılığında kullanılmak üzere kayıt ve tescil edilmiş her bir taşıt bakımından, aynı cins bir taşıtın ilk iktisabında yararlanılır.

Yenilemeye konu edilen taşıtın, istisnadan yararlanılan tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde satılması, devredilmesi veya sair suretle işletme kayıtlarından çıkarılması şarttır. Şu kadar ki, bu şartın ihlali halinde, yeni alınan taşıta ilişkin zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, alıcıdan vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

Bu madde hükmüne göre iktisap edilen taşıtın, ilk iktisap tarihinden itibaren üç tam yıl geçmeden, veraset yoluyla intikaller hariç, devri halinde adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ticari yolcu veya yük taşımacılığı faaliyetinden çekilmesi (hurdaya çıkarılması hariç) halinde ise bu madde hükmünden yararlanandan, taşıtın ilk iktisabındaki matrah esas alınarak, devir veya ticari taşımacılık faaliyetinden çekilme tarihindeki oran üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisi alınır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.”

Yapılan düzenlemeyle, model yılı ilerlemiş olan hem trafik hem de hava kirliliği konusunda sorunlara yol açan şehir içi taksi, dolmuş, minibüs, midibüs, servis, özel halk otobüsü ve belediye otobüsü taşımacılığında kullanılan taşıtlar ile ticari yük taşımacılığında kullanılan kamyon, kamyonet, tır gibi taşıtların yenilenmesi, bu suretle de hem ekonomik büyümeye bağlı olarak artan taşımacılık hacminin güvenlikli ve daha konforlu araçlarla karşılanması hem de eski araçların yarattığı sorunların azaltılması amaçlanmıştır.

7. 6753 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE YAPILAN DÜZENLEME

28.10.2016 tarih ve 29871 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 26.10.2016 tarih ve 6753 sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile GVK’ya 01.10.2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren metni aşağıda yer alan geçici 86’ncı madde eklenmiştir.

“2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin net ücretleri bu Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle 32 nci maddedeki esaslara göre sadece kendisi için asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere 2016 yılı Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutar, ücretlinin asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilir. Bu fıkrada geçen net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgari geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade eder.

Bu Kanunun bu maddeye aykırı olan hükümleri 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık ayları için uygulanmaz.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile mahsup şeklini ve dönemini belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Yapılan bu düzenleme ile 2016 yılında en düşük asgari ücret tutarı (net 1.300,99 TL) belirlemesine bağlı olarak 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarındaki ücretlerde GVK’nın 103’üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle oluşacak kayıpların ilave asgari geçim indirimi yoluyla telafisi amaçlanmıştır. Maliye Bakanlığı kanunda yer alan yetkisini kullanarak uygulamaya ilişkin usul ve esaslara ilişkin açıklamalara 294 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde yer vermiştir.

10.01.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.