A. Murat Yıldız
Yeminli Mali Müşavir
Eski Gelirler Başkontrolörü
Eski Ankara Defterdar Yrd.
muratyildiz@yildizymm.com

2015 Yılında Kurumlardan Elde Edilen Brüt Kar Paylarının 58.000 TL ’si Beyan Dışı, 316.400 TL ’ye Kadar Vergi Yok, İade Var!

Bilindiği üzere Gelir Vergisi Kanunu’nun Menkul sermaye iratları başlıklı 75. maddesinin birinci fıkrasında; “Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye ya da para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar” menkul sermaye iradı olarak tanımlanmış olup, yine aynı maddenin ikinci fıkrasının ilk üç bendinde ise genel anlamda kar payları aşağıdaki şekilde menkul sermaye iratları kapsamında sayılmak suretiyle gelir vergisinin konusuna dahi edilmiştir.

1. Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları ile konut finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere ödenen faiz, kâr payı veya benzeri gelirler dahil.);

2. İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıklarının ortakları ve komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir. Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan kârların ortaklara, kooperatifle yaptıkları muameleler nispetinde tevzii, kazanç dağıtımı sayılmaz.)

Adi komandit şirketlerde komanditerlerin kâr payları, şirket kârının ilişkin bulunduğu takvim yılında elde edilmiş sayılır;

3. Kurumların idare Meclisi Başkan ve üyelerine verilen kar payları;

Diğer taraftan aynı Kanunun menkul sermaye iratlarında istisnanın düzenlendiği 22’nci maddesinin ikinci fıkrasında ise; “Tam mükellef kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. İstisna edilen tutar üzerinden 94 üncü madde uyarınca tevkifat yapılır ve tevkif edilen verginin tamamı, kâr payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Gelir Vergisi Kanununun 22’nci maddesinin ikinci fıkrası ile 2015 yılı için belirlenmiş olan 29.000.- TL’lik beyan sınırını aşan ve aşağıda sıralanan kurumlardan elde edilen kar payları beyana tabi bulunmaktadır.

1. Her nevi hisse senetlerinin kar payları, (Gelir Vergisi Kanunu Md.75 / 1)

2. İştirak hisselerinden doğan kazançlar,  (Gelir Vergisi Kanunu Md.75 / 2)

3. Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları.(GVK Md.75/3)

Yukarıda sıraladığımız, kurumlarca dağıtılan ve gerçek kişilerce elde edilen bu kar paylarının tamamı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94-6/b-i maddesi çerçevesinde, dağıtım esnasında % 15 oranında vergi tevkifatına tabi tutulmaktadır.

Dolayısıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun “Toplama Yapılmayan Haller” başlıklı 86’ncı maddesinin 1/c alt bendi gereğince; gayri safi tutarının 29.000.- TL’lik yıllık beyanname verme sınırını aşılmadığı sürece bu gelir unsurunun beyan edilmeyeceği açıktır. GVK’nın 22. maddesi uyarınca 2015 yılı içinde elde edilen kar paylarının yarısının istisna olması nedeniyle kalan tutarın 29.000.- TL’yi aşması halinde beyanname verilmesi bir zorunluluktur. Beyanname verildiği durumda kar payları üzerinden yapılmış olan tevkifatların tamamının mahsup edilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda özetle yer verdiğimiz Gelir Vergisi Kanunu’nun (75/1,2,3) , (94-6/b-i ), (22/2) ve (86/1-c) maddeleri hükümleri bir arada değerlendirildiğinde 2015 yılında elde edilen gelirlerin kar paylarından ibaret;

-  2003 ve sonraki yıllara ilişkin karların dağıtımından elde edilen ve %19,8 oranında yatırım indirimi istisna stopajına konu edilmemiş kar payının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan yarısı 2015 yılı için beyan sınırı olan 29.000 TL’yi aşarsa beyan edilecektir.

-  Beyannamede hesaplanan şahsi gelir vergisinden kar dağıtan kurum bünyesinde %15 oranında yapılan stopajın tamamı mahsup edilecek.

-  Mahsuptan sonra arta kalan tutar olursa bu tutar, kar payını beyan eden mükellefe red ve iade olunacaktır.

Bu açıklamalarımız çerçevesinde örneğin: Bay A’nın ortağı bulunduğu ve tam mükellef bir kurum olan X Anonim Şirketi’nin 2014 yılı karını dağıtması neticesinde 2015 yılında sırasıyla brüt 100.000 TL, 316.400 TL veya 500.000 TL tutarında kar payı (temettü) elde ettiği ve mükellefin başkaca geliri bulunmadığı varsayıldığında mükellefin ödeyeceği veya iade olunacak gelir vergisi aşağıdaki gibi olacaktır. (Elde edilen kar payı kurum bünyesinde %15 nispetinde stopaja tabi tutulmaktadır.)

 

	I	II	III
Kar Payı Tutarı (58.000 TL’ ye Kadar Beyan Dışı)	100.000 TL	316.400 TL	500.000 TL
İstisna Tutarı	50.000 TL (100.000 x ½)	158.200. TL (316.400 x ½)	250.000. TL (500.000 x ½)
Gelir Vergisi Matrahı	50.000 TL	158.200 TL	250.000 TL
Hesaplanan Vergi	11.060 TL	47.460 TL	80.260 TL
Mahsup Edilecek Vergi	15.000 TL (100.000 x%15 )	(47.460)   TL (316.400 x%15 )	(75.000)   TL (500.000 x %15)
Ödenecek/İade Edilecek GV	3.940 TL İADE	0.- TL	5.260 TL ÖDENECEK

                                  

24.02.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.