Altuğ Sarıtaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
altugsaritas@gmail.com

Oto Kiralama İşletmeleri KDV ve Diğer Yükümlülükleri

Oto kiralama genel olarak kısa zamanlı (günlük) ve uzun dönem kiralama olarak yapılmaktadır. Günlük kiralamalar geçici ihtiyaçlar doğrultusunda veya ağırlıkla turistik amaçlı olmaktadır. Uzun dönemde ise ticari sektör kullanımları ağırlıklıdır. Uzun dönem oto kiralamanın sağladığı vergisel ve diğer mali avantajları sebebiyle yaygın bir şekilde tercih edilmektedir. Oto kiralama hizmeti veren kuruluşlar, günümüz teknoloji kazanımları sayesinde dünyadaki tüm yaşam alanlarından kolay ulaşılabilir bir durumdadır. Yazımızda bu sektörün vergisel ve diğer yükümlülüklerini ele alacağız.

Öncelikle 06.04.2008 tarihli ve 26839 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2008/13426 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2 inci maddesinde, KDV Kanununun 30 uncu maddesinin (b) bendine göre binek otomobillerin alımında yüklenilen katma değer vergisini indirim hakkı bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31.12.2007 tarihi itibariyle aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslime konu olması halinde bu teslimde %1 oranında KDV uygulanacağı belirtilmiştir.

Bu durum uygulama da muhataplar tarafından yanlış yorumlanmaktadır. Oysa ki kanun açıktır. Değiştirilen kanunla mükelleflerin 31.12.2007 tarihi itibariyle aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin alındığı tarihten 2 yıl (730 gün) geçtikten sonra teslime konu olması halinde sadece bu teslimi kapsamak kaydıyla %1 oranında KDV uygulanacağı belirtilmiştir. Bu iki esası birlikte taşımayan teslimler genel oranda yani %18 KDV oranına tabi olacaktır.

Araç kiralama faaliyeti ile iştigal eden mükellefler nihai tüketiciden alacakları 2.el binek otomobiller için gelir vergisi tevkifatı uygulanmadan gider pusulası ile aktife alacak olup, işletmeden çekilmesi veya 3. kişilere teslimi halinde yine genel oranda (%18) KDV uygulayacaktır. Bu durumun oto alım-satım ticareti ile iştigal eden mükelleflerin uygulaması ile karıştırılmaması gerekmektedir. Çünkü galericilerin almış oldukları binek otomobiller için yüklendiği KDV’sini indirim hakkı bulunmadığından 60 seri nolu Katma Değer Vergisi sirkülerinde anlatıldığı üzere teslimi halinde %1 KDV hesaplanmaktadır. Rent a car işletmeleri ise araç alımında KDV indirim hakkı bulunduğundan iktisabında KDV olup olmadığına bakılmaksızın %18 oranda KDV uygulanacaktır.

Peki bu işletmelerde bulundurulacak Ödeme kayıt edici cihazlar için uygulama ne şekildedir?

Katma Değer Vergisi mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin 1 inci fıkrasında; "Satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, bu kanuna göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetindedirler." hükmü yer almaktadır. Fakat diğer taraftan da 3 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinin   3 üncü bölümünde;" Oto komisyoncuları (motorlu kara taşıtlarının alım, satım ve kiralanması ile ilgili işlere tavassut edenler) Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen fatura veya perakende satış fişlerini düzenlemeleri şartıyla ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetinin dışında bırakılmışlardır, denilmiştir. Burada bir çelişki doğmaktadır. Gelir idaresinden bu konu hakkında bir görüş istenilmiştir. Adana Vergi Dairesi Başkanlığı 16.09.2013 tarih, 31977385-195.01[2013/3]-83 sayılı özelgesinde bu konuyu çözüme kavuşturmuştur ama sonuç biraz ilginçtir.

Özelgenin sonuç kısmında;

“İştigal konusu olarak yalnızca motorlu araçların kiralanması ile ilgili işlere aracılık etmeniz ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen fatura veya perakende satış fişlerini düzenlemeniz şartıyla ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetiniz bulunmamaktadır. Ancak kendi adınıza kiralama faaliyetiyle iştigal etmeniz durumunda ödeme kaydedici cihaz kullanmanız gerekmektedir.” denilmiştir.

Burada anlatılmak istenilen; kiraya verilen araçlar işletme sahibine ait ise ÖKC zorunluluğu var, fakat kiralanan araçlar işletme sahibinin olmayıp başkaca bir nihai veya filo kiralama şirketleri gibi ticari muhataptan temin edilerek işletilmesi durumunda ÖKC zorunluluğu olmayacaktır.   

Nakit ödeme işlemi yasağı;

09/06/2017 tarihli ve 30091 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 480 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yapılan düzenleme uyarınca; 01.07.2017 tarihinden itibaren araç kiralama faaliyeti ile uğraşan mükelleflerin, araçların/taşıtların kiralanması işlemine ilişkin tahsilat ve ödemelerini, tutar sınırlaması olmaksızın aracı finansal kurumlar aracılığı ile yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etme zorunluluğu getirilmiştir. Yani nakit ödeme yasaklanmıştır. Esas gaye daha çok kamu güvenliği ve istihbarat amaçlı olsa da uygulama işletmecileri bir hayli zora sokmuştur.

Kiralama işleminin kişilerden yapılan nakit tahsilatların müşteri adına talimat ile banka hesabına yatırılması dahi mezkûr tebliğ düzenlemesine aykırılık oluşturacağı Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı 10.08.2017 Tarih ve 77058783-105[VUK.ÖZ.17.28] – 117763 sayılı özelgesinde açık ifade edilmiş olup zorunluluğuna uyulmaması halinde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi kapsamında ceza tatbik edilecektir. Mükerrer 355 inci maddenin dördüncü fıkrasında, tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayan mükelleflerden her birine, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın %5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği hükme bağlanmıştır ki bu hüküm araç kiralama işletmelerinin zorunluluğa uymaması durumunda büyük miktarlarla ifade edilecek özel usulsüzlük cezalarına muhatap olacağını anlatmaktadır. 

Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği 15.06.2017 tarihinde bu mağduriyetin nazara alınarak düzeltilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığına talepte bulunduğunu ifade etmiş fakat henüz bir olumlu sonuç alınmış veya uygulamada bir değişiklik olmamıştır.

KAYNAK ;

[1] 60 seri nolu ve 57 seri nolu Katma Değer Vergisi sirküleri

[2] Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı 10.08.2017 Tarih ve 77058783-105[VUK.ÖZ.17.28] – 117763 sayılı özelgesi

[3] Adana Vergi Dairesi Başkanlığı 16.09.2013 tarih, 31977385-195.01[2013/3]-83 sayılı özelgesi

[4] 480 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

14.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.