Altay Öncel
Yeminli Mali Müşavir
ymm@altayoncel.com

Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Mükelleflere Belge Kapsamında İnşaat İşlerine İlişkin Mal Teslimleri Ve Hizmet İfalarında KDV İstisnası Uygulaması

1. GİRİŞ

28 Mayıs 2022 tarihli resmi gazetede yayımlanan 42 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile 31/12/2025 tarihine kadar uygulanmak üzere imalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin 1/5/2022 tarihinden itibaren yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisna edilmiştir.

Söz konusu KDV istisnası nedeniyle, alıcının KDV ödememe; satıcının KDV iadesi alma hakkından yararlanabilmesi için, KDV Kanunu Geçici 37. Maddeye ve KDV Genel Uygulama Tebliğindeki açıklamalara göre uymaları gereken kurallar ve bu kurallara uymaması halinde karşılaşılacak hak mahrumiyetleri ve kesilebilecek cezalar bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. 

2. KAPSAM

Öncelikle, söz konusu istisnadan yararlanacak mükelleflerin, imalat sanayii ile turizme yönelik düzenlenmiş bir yatırım teşvik belgesine sahip olması gerekmekte olup, bu belgenin Kanunun yürürlük tarihinden önce düzenlenmiş olması istisna uygulanmasına engel değildir.

Öte yandan, inşaat işlerinin yatırım teşvik belgesinde öngörülen yatırıma ilişkin olması, 31/12/2025 tarihini aşmamak kaydıyla yatırım teşvik belgesinde öngörülen süre içinde yapılmış olması ve istisna uygulanacak harcama tutarının inşaat işlerine yönelik yatırım teşvik belgesinde yer alan yatırım tutarını aşmaması gerekmektedir.               

İstisna, münhasıran söz konusu yatırımlar kapsamındaki inşaat taahhüt işi, nakliye, hafriyat ve benzeri inşa işlerine ilişkindir. Yatırımı yapanların söz konusu inşaat işlerinde kullanılan mal alımları da bu kapsamda değerlendirilir. Dolayısıyla söz konusu istisna inşaat işlerine ilişkin olmak koşuluyla hem hizmet hem de mal alımlarını kapsamaktadır.

Söz konusu yatırımlar kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin alınan makine, araç-gereç ve tefrişatın (yatırım teşvik belgesinde yer alsa dahi) bu istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

3. İSTİSNANIN UYGULANMASI

İstisnadan yararlanmak isteyen yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefler KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar. Başvuruda bulunan mükellefler tarafından inşaat işlerine ilişkin istisna kapsamında alınacak mal ve hizmet listesi, hazırlanan projeye uygun olarak elektronik ortamda sisteme girilir.

Yatırım Teşvik Belge Sahibinin (Alıcının) Yapacağı İşlemler:

• İnternet Vergi Dairesinden
• KDV İstisna Belgesi İşlemleri
• Yeni İstisna Belgesi Talebi
• KDV İstisna Belgesi Türü
• EK30 İmalat Sanayii İle Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Mükelleflere Verilecek İstisna Belgesi

Ekranında ilgili bölümleri doldurmaları ve hazırlanan projeye uygun olarak, inşaat işlerine ilişkin istisna kapsamında alınacak mal ve hizmet listesini girmeleri gerekmektedir.

Vergi dairesince gerekli kontroller yapıldıktan sonra şartları sağlayanlara elektronik olarak sisteme girilen mal ve hizmetle sınırlı olmak üzere aşağıdaki istisna belgesi verilir.

İMALAT SANAYİİ İLE TURİZME YÖNELİK YATIRIM TEŞVİK BELGESİ SAHİBİ MÜKELLEFLERE VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ

T.C.

…VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI/DEFTERDARLIĞI

(…Vergi Dairesi Müdürlüğü)

Sayı:

Konu: 

İLGİ: …/…/… tarihli dilekçeniz.

İlgide kayıtlı dilekçenizde, firmanızca imalat sanayiine/turizme yönelik proje kapsamında  yapılacak inşaat işlerine ilişkin mal teslimi/hizmet ifasında bulunacak firmaya ibraz edilmek üzere, söz konusu alımların KDV’den istisna olduğunu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir.

Yukarıda açık kimliği/unvanı ve adresi belirtilen firmanız … işinden dolayı Dairemizin … vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi bulunmaktadır.

Firmanız tarafından imalat sanayiine/turizme yönelik proje kapsamında yapılacak inşaat işleri 3065 sayılı KDV Kanununun geçici 37’nci maddesi uyarınca KDV’den istisnadır.

Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususların aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya çıkması halinde, ziyaa uğratılan vergi ve buna bağlı ceza, faiz ve zamlardan firmanız sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan firmalar sorumlu tutulmayacaktır.

Bu belge, aşağıda yer verilen imalat sanayiine/turizme yönelik inşaat işlerine ilişkin projedeki mal ve hizmetlerle sınırlı olarak firmanızca imalat sanayiine/turizme yönelik inşaat işlerinde kullanılacak mal veya hizmeti satın alacağınız firmaya/ithal edeceğiniz gümrük idaresine (…/…/…) - (…/…/…) tarihleri arasında ibraz edilmek üzere verilmiştir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

EK: İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Mükelleflere Proje Kapsamında Yapılacak Mal Teslimi ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste

                                                                                                                         Vergi Dairesi Müdürü

                                                                                                                                  Tarih İmza

Projenin Adı                                      :

İşin Niteliği                                        :

Yatırım Teşvik Belgesinin                
Tarihi ve Sayısı                                  :

Yatırım Teşvik Belgesinin
Başlangıç ve Bitiş Süresi                  :

Projenin Başlangıç ve Bitiş Süresi  :

Mükellefin Adı /Unvanı                   :

Vergi Dairesi                                       :

Vergi Kimlik Numarası                      :

Faaliyetin Niteliği                               :

Toplam Proje Maliyeti                       :

Toplam Proje Maliyetinin     ‰ 5’i  :

                                                 %10’u: 

Sıra No
	Malın/Hizmetin			Satıcı Firma						İmza/Kaşe-Onay
	Cinsi	Ölçü Birimi	Miktarı	Adı/Unvanı	Vergi Kimlik No	Fatura				Satıcı Firma Adı/Unvanı	Gümrük İdaresi
						Tarihi	No	Tutarı	Miktarı
1
2
3
4
5
6
7
.
.
.
.

Vergi Dairesi Müdürü

Tarih İmza

İstisna hükmünün yürürlüğe girdiği 1/5/2022 tarihinden önce veya bu tarihten itibaren başlayan inşaat işlerine ilişkin, 1/5/2022 tarihinden sonra yapılan mal ve hizmet alımları istisna kapsamında olup, inşaat işlerine ilişkin bu tarihten önce alınan mal ve hizmetlerin istisna belgesine dahil edilmesi mümkün değildir. Diğer taraftan, 1/5/2022 tarihinden sonra yapılan mal ve hizmet alımları için de 3065 sayılı Kanunun 7394 sayılı Kanun ile değişmeden önceki geçici 37 nci maddesi hükmü uygulanmaz.

Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin alıcı tarafından onaylanmış bir örneği satıcılara verilir. Bu belge satıcılar tarafından 213 sayılı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.

Mal teslimi ve hizmet ifası gerçekleştikçe alıcı ve satıcılar alım/satım bilgilerini sisteme girerler.

Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında İnşaat Taahhüt İşi, Nakliye, Hafriyat ve Benzeri İnşa İşlerine İlişkin Mal Teslimi ve Hizmet İfası Yapan Satıcının Yapacağı İşlemler:

• İnternet Vergi Dairesinden
• KDV İstisna Belgesi İşlemleri
• İstisna Belgesi Satış Bilgisi Ekleme (Satıcılar İçin)
• İstisna Belgesi Onay No.

Ekranında ilgili bölümleri doldurmaları ve hazırlanan projeye uygun olarak, inşaat işlerine ilişkin istisna kapsamında satılan mal ve hizmet listesini girmeleri gerekmektedir.

Satıcı mükellefin iade talebi, bu istisna belgesi ve sisteme yapılan alış ve satış giriş bilgileri esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.

Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir.

İstisna belgesi, 31/12/2025 tarihini geçmemek üzere projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.

Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerektiği tabiidir.

İstisna kapsamındaki malların ithalat yoluyla temin edilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilir. İstisna belgesindeki istisna kapsamında ithal edilen mala ilişkin bölüm doldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi tarafından bu bölüm de onaylanır.

İstisna kapsamında mal ve hizmet alanlar istisna belgesinin süresinin sona erdiği tarih itibarıyla istisna belgesini vergi dairesine ibraz ederek kapattırmak zorundadır. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin satıcılar tarafından doldurulup doldurulmadığını ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapatır.

Satıcılar, yaptıkları teslim ve hizmet ifalarına ilişkin faturada KDV hesaplamazlar.

İstisna tek safhada uygulanacak olup, yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefe istisna kapsamında mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıların alımlarında istisna uygulanması söz konusu değildir.

4. KARŞILAŞILABİLECEK HAK MAHRUMİYETLERİ VE KESİLEBİLECEK VUK CEZALARI 

Geçici 37. Madde ve KDV Genel Uygulama Tebliğindeki açıklamalara göre uyulması gereken kurallar ve bu kurallara uyulmaması halinde karşılaşılabilecek hak mahrumiyetleri ve kesilebilecek cezalar.

Yatırım Teşvik Belgesine Konu Yatırımın Tamamlanmaması

3065 sayılı Kanunun Geçici 37’nci maddesine göre, yatırım teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayan vergi yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar.

Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında İnşaat Taahhüt İşi, Nakliye, Hafriyat ve Benzeri İnşa İşlerine İlişkin Mal Teslimi ve Hizmet İfası Yapan Satıcının Süresi İçinde İnternet Vergi Dairesinden Satış Bilgisini Vermemesi

KDV Genel Uygulama Tebliğinin II/B-5. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri ile Yazılım ve Gayri Maddi Hak Satış ve Kiralamalarında İstisna bölümünün 5.4 Bildirim Zorunluğu alt başlığında aşağıdaki ifade yer almaktadır:

‘Teşvik belgesi kapsamında KDV hesaplamadan mal tesliminde bulunan satıcılar tarafından her bir vergilendirme dönemi içinde gerçekleştirilen bu kapsamdaki satışlar (EK: 9B)’de yer alan bildirim formu, beyanname verme süresi içinde elektronik ortamda vergi dairesine verilir’.

Bu açıklamaya istinaden bilgi vermekten çekinenler, Vergi Usul Kanunu’nun muhafaza ve ibraz ödevlerine uymayanlar ile elektronik bildirim ve beyan zorunluluğuna uymayanlar için VUK Mükerrer Md. 355 uyarınca 7.500,00TL Özel Usulsüzlük Cezası kesilmektedir.

Makalemizin konusu olan KDV Genel Uygulama Tebliğinin II/E-7/A İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri Bölümünde ise satışlar EK9B de yer alan bildirim formu ile değil, internet vergi dairesinden İstisna Belgesi Satış Bilgisi Ekleme (Satıcılar İçin) bölümünden yapılmaktadır ve bildirim zorunluluğu bir süreye bağlanmamaktadır.

Bu açıklamalar çerçevesinde kanaatimce: beyanname verme süresinden sonra yapılan İstisna Belgesi Satış Bilgisi Ekleme bölümünden bildirim yapan mükellefler için,  bilgi vermekten çekinenler kapsamında Vergi Usul Kanunu’nun muhafaza ve ibraz ödevlerine uymayanlar ile elektronik bildirim ve beyan zorunluluğuna uymayanlar için VUK Mükerrer Md. 355 uyarınca 7.500,00TL Özel Usulsüzlük Cezası kesilmemesi gerekmektedir.

Müteselsil Sorumluluk

İstisnadan yararlanmak isteyen mükelleflerin istisna belgesinin imza ve kaşe tatbik edilmiş bir suretini mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıya vermeleri gerekmektedir. Bu belge olmadan istisna uygulanması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden satıcı ile birlikte teslim ve hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumludur.

Kendisine teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini gösteren belge verilen satıcı mükelleflerce, başka bir şart aramaksızın istisna kapsamında işlem yapılır. Daha sonra işlemin, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranır.

5. İSTİSNANIN BEYANI 

Bu istisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin yapıldığı döneme ait KDV beyannamesinin "İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 339 kod numaralı “İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin Teslim ve Hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir.

Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu teslim ve hizmetlerin KDV hariç tutarı, "Yüklenilen KDV" sütununa bu teslim ve hizmetlere ilişkin alım ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutarı yazılır. İade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa “0” yazmalıdır.

6. KDV İADESİ

Bu istisna kapsamındaki teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:

• Standart iade talep dilekçesi
• İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
• İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi
• İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
• Satış faturaları listesi
• Yatırım teşvik belgesinin örneği
• Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.

Mahsuben İade

Mükelleflerin bu işlemlerden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

Nakden İade

Mükelleflerin bu işlemlerden kaynaklanan ve 10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 10.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.

7. SONUÇ

İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin yapılan mal teslimi ve hizmet ifası söz konusu olduğunda, KDV istisnasına yönelik yapılması gerekenler açıklanmaya çalışılmıştır.

KDV Kanunu Geçici 37. Maddeye ve KDV Genel Uygulama Tebliğindeki açıklamalara göre, alıcının KDV ödememe; satıcının KDV iadesi alma hakkını kullanabilmesi için: alıcının ve satıcının almak zorunda olduğu belgelere ve yapmak zorunda olduğu bildirimlere dikkat çekilmiştir.

Ayrıca, yatırım teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde: zamanında alınmayan vergi, yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edileceği belirtilmiştir.

Satıcının, alıcıdan KDV İstisna Belgesi almadan istisna uygulaması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden satıcı ile birlikte teslim ve hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumlu olacağına değinilmiştir.

Ülkemizin hızla sanayileşmesi adına en önemli enstrümanlardan biri olan Yatırım Teşvik Belgeleri, sadece KDV İstisnası konusunda değil, SGK teşvikleri, düşük kredi faiz oranları, İndirimli Vergi Oranları vb. avantajlar sunabilmektedir. Ne yazık ki: birçok girişimci ve uygulayıcı,  süreci iyi yönetememekte ve yararlanması gereken teşviklerden yeteri kadar yararlanamamaktadır.

Yatırım Teşvik Belgeleri kapsamında ilk yararlanılan teşvik, KDV istisnası olacağından, bu konuya dair incelikli uygulamalara dikkat çekmek, beyanname zamanı geldiğinde uygulanabilecek İndirimli Vergi Oranları teşvikine ve yatırımın tamamlanmasından sonra uygulanacak SGK teşviklerine, bir özen yaklaşımı oluşturacağını temenni ederim

09.03.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.