Alper Kesti
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Doğuş Turizm Grubu
Vergi Müdürü
akesti@dogusturizm.com.tr

Konaklama Tesislerinde Rezervasyon İptalleri Nedeni İle Elde Edilen No-Show Gelirleri İle İade Edilmeyen Avanslar KDV'ye Tabi Mi Dir?

Turizm sektöründeki firmalar/oteller “no-show” olarak isimlendirilen aşağıda açıklanan uygulama ve sözleşmeler ile önceden belirlenen sürelerden önce veya sonra iptal edilen rezervasyonlar nedeniyle  daha önce aldığı avansı kısmen veya tamamen iade etmemekte yahut bu iptaller nedeniyle cezai şart bedeli adı altında para alabilmektedirler. Fakat, alınan bu paralar için düzenlenen faturaların KDV’ye tabi tutulup tutulmayacağı hususunda tereddütler yaşanmaktadır.

Sektörde;

1- Seyahat acenteleri ile yapılan kontenjan sözleşmeleri kapsamında, seyahat acentesi tarafından taahhüt edilen geceleme sayısının gerçekleşmemesi durumunda, acenteden dönem sonunda düzenlenen faturalar ile kontenjan sözleşmelerinde belirlenen tutarda,

2- Şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri tarafından garantili rezervasyon yaptırıldığı halde herhangi bir bilgi verilmeksizin geceleme yapılmaması nedeniyle şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri adına düzenlenen faturalar ile geceleme bedeli tutarında,

tahsil edilen tutarlar, “no-show uygulaması” olarak isimlendirilmektedir.

1 inci durumda; düzenlenen kontenjan sözleşmesi ile acenta, 3.000 geceleme gerçekleştirmeyi garanti etmiş ancak dönem sonunda 2.600 gecelemeyi gerçekleştirebilmiş ise dönem sonunda kontrata istinaden hizmet verilmediği halde şirketimizce acenteye odabaşına günlük olarak belirlenen tutar üzerinden 400 geceleme için fatura düzenlenmektedir.

2 nci durumda ise şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri tarafından yaptırılan garantili rezervasyonlara istinaden belli tarihte veya belli tarihler arasında oda tahsis edilmekte ancak herhangi bir bilgi verilmeksizin geceleme yapılmadığından hem oda kullanılmamakta hem de odanın bir başkasına satışı mümkün olamamaktadır.Bu durumda  alınan avans iade edilmemekte ve o gecenin ücreti  müşteriye, acentaya ve tur operatörüne no show bedeli  olarak fatura edilmektedir.

Diğer başka bir durumda ise; şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri tarafından rezervasyonu yaptırılan adette oda veya toplantı salonu tahsis edilerek bekletilmekte ancak şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri, anlaşma ile belirlenen veya şirket tarafından ilan edilmiş belli sürelerden sonra rezervasyonlarını iptal ettiğinden bu oda veya toplantı salonlarının uygun koşullarda olmasa da tekrar satışa sunulmaktadır. Şirketlerce uğranılan bu zararı telafi etmek amacı ile şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri adına fatura düzenlenerek sözleşme gereği (cezai şart) iptal bedeli tahsil edilmektedir.

Rezervasyonların belli bir tarihe kadar iptal edilmesi halinde, müşteriden rezervasyon iptali nedeniyle para alınması, daha önce alınmış olan avansın kısmen veya tamamen iade edilmemesi şeklinde olabileceği gibi, iptal nedeniyle ayrıca para alınabilmektedir.

Bilindiği üzere; 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ile Türkiye’de yapılan mal ve hizmet teslimleri KDV’ye tabi tutulmuştur.

Ceza ve tazminat mahiyetindeki ödemeler ise KDV’nin konusuna girmediğinden KDV’ye tabi bulunmamaktadır.Çünkü, bu tür ödemeler teslim ve hizmet karşılığı olmaksızın ya bir hasarın veya zararın karşılanması için yada bir  işin istenilen zamanda veya istenilen şartlarla yapılmaması nedeniyle sözleşme ile öngörülür.

Avanslarda ise; teslim ve hizmetten önce bu işlemlerle ilgili olarak verilen  avanslar verginin konusuna girmez. Ancak verilen avans karşılığında fatura düzenlenmemiş olması gerekir. Fatura düzenlenirse, faturada gösterilen tutar üzerinden teslim veya hizmetin tabi olduğu oran esas alınarak KDV hesaplanıp beyan edilmelidir.

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğünden konu ile ilgili olarak aldığımız 07.01.2008 tarihli ve  B.07.1.GİB.04.99.16.01/2-Muk.181 no’lu müktezada No Show uygulaması ve avanslar aşağıdaki gibi açıklanmıştır:

“No-show uygulaması, rezervasyonu yapılan hizmetin kısmen ya da tamamen kullanılmaması durumunda tahsil edilen tutar, avans ise; henüz teslim edilmemiş bir mal veya henüz ifa edilmemiş bir taahhüt ya da yapılmamış bir hizmetle ilgili olan, bu itibarla henüz hak edilmemiş istihhkak niteliği kazanmamış bulunan ileride doğacak alacağa mahsuben malı satan veya hizmeti ifa ettiren tarafından yapılan ödeme şeklinde açıklamıştır.”

Yine aynı müktezada, “yapılan sözleşme gereği belirlenen sürelerden sonra yapılan rezervasyon iptalleri nedeniyle, günlük olarak belirlenen tutarlar üzerinden tahsil edilen bedeller ise cezai şart olarak değil, odanın bir başkasına verilmeyerek boş tutulması karşılığında alındığından hizmet ifası kapsamında değerlendirilerek katma değer vergisine tabi olacaktır” denilmektedir.

Konu ile ilgili olarak İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığından istemiş olduğumuz KDV.MUK.B.07.1.GİB.4.34.17.01.25-34680 numaralı bir başka müktezada ise;

“Garantili rezervasyon yaptıran şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri tarafından, bu rezervasyonlarını süresinde iptal ettirmemeleri nedeni ile iptal ettirilmeyen günün ücretinin tahsil edilmesi işleminde alınan bedel cezai şart değil, odanın bir başkasına verilmeyerek boş tutulması karşılığında alındığından hizmet ifası kapsamında KDV’ne tabi olacaktır.

Ancak, rezervasyonların belli bir tarihe kadar iptal edilmesi halinde saözleşmedeki cezai şart gereği iade edilmeyen avanslar karşılığında herhangi bir hizmet gerçekleşmediğinden KDV uygulanmıyacaktır.

Yine, şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri tarafından yaptırılan garantili rezervasyon kapsamında belli adette oda veya toplantı salonu tahsis edilerek bekletilen ancak şirket,seyahat acentası veya tur operatörlerinin anlaşma ile belirlenen veya şirketnizce ilan edilmiş belli sürelerden sonra rezervasyonların iptal ettirmeleri nedeniyle alınan bedel KDV’ne tabi olacaktır” denilmektedir.

Konu ile ilgili olarak alınan her iki mükteza da ortak görüş: anlaşma ile belirlenen veya şirketlerce ilan edilmiş belli sürelerden sonra rezervasyonların iptal ettirmeleri ve oda veya toplantı salonları rezervasyonların tekrar başkasına satılmasına imkan veren durumlarda alınan tutarlar KDV’ne tabi olmadığı, belirlene sürelerden sonra iptal edilmesi ve bu oda veya toplantı salonlarının bir başkasına satılaması nedeni ile boş kalması durumunda alınan ve geri iade edilmeyen veya cezai şart olarak alınan tutarların KDV’sine tabi olacağı şekildedir.

Bu durumda, giriş bölümünde açıkladığımız  “No Show “ gelirlerinin birincisinde;  kontenjan sözleşmeleri kapsamında seyahat acentesi tarafından taahhüt edilen geceleme sayısının gerçekleşmemesi durumunda acenteden, dönem sonunda düzenlenen faturalara istinaden  tahsil edilen bedeller, idarenin görüşüne göre KDV’sine tabi olacaktır. Çünkü, ayrılan kontenjanların kullanılmaması nedeni  ile odaların boş kaldığı başka bir değişle, ilgili dönemde kontenjanların bir başkasına kullandırılamadığından, kullanılmayan kontenjanlara istinaden dönem sonunda kesilen faturalar ile tahsil edilen bedellerin odanın bir başkasına verilmeyerek boş tutulması karşılığında alındığından hizmet ifası kapsamında KDV’ne tabi olacağı belirtilmektedir.

Fakat, sektördeki fiili uygulamada bir acentaya belli bir sayıda kontenjan verildiğinde kontenjan sayısı kadar oda hiçbir zaman boş bırakılmaz, yani odalar satılmaya devam eder. Bu tamamen planlama ile ilgili bir konu. Böyle bir durumda kontenjanını dolduramayan bir acenteye kesilecek no show bedellerinin KDV’ye tabi olmaması gerekmektedir.Bu durumda bu odaların satıldığının ispatlamak da otellere kalmaktadır.Böyle olunca da, sezon boyunca %100 dolu olmayan bir otel için bunu ispatlamak oldukça zor ve riskli olmaktadır. 

No – Show gelirlerinin ikincisinde ise;  garantili rezervasyon yaptırıldığı halde herhangi bir bilgi verilmeksizin geceleme yapılmaması nedeniyle şirket, seyahat acentası veya tur operatörleri adına düzenlenen faturalar ile tahsil edilen bedeller bedel cezai şart değil, odanın bir başkasına verilmeyerek boş tutulması karşılığında alındığından hizmet ifası kapsamında KDV’ne tabi olacaktır. 

Rezervasyonların ise; anlaşma ile belirlenen belli bir tarihe kadar iptal edilmesi halinde, müşteriden rezervasyon iptali nedeniyle para alınması, daha önce alınmış olan avansın kısmen veya tamamen iade edilmemesi veya iptal nedeniyle ayrıca para alınması durumlarında alınan bedeler cezai şart olarak alındığından ve karşılığında hizmet verilmediğinden KDV’sine tabi olmayacaktır.

  

KAYNAK:
- Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü  07.01.2008 tarihli ve  B.07.1.GİB.04.99.16.01/2-Muk.181
- İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığın KDV.MUK.B.07.1.GİB.4.34.17.01.25-34680

09.04.2009

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.