Ali Rıza Akbulut
Yeminli Mali Müşavir
E. Baş Hesap Uzmanı
alirizaakbulut@gmail.com

Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Vadeli işlem, belirli bir miktar, kalite ve koşullarla standartlaştırılmış bir malın, menkul değerin, göstergenin ya da yabancı paranın, işlem anında o vadeli işlem borsasında piyasa güçlerince belirlenen fiyattan, gelecekte belirli bir tarihte, yerde ve koşullarda teslim alınmasını ve teslim edilmesidir. 
Ki bunları içeren yasal olarak bağlayıcı sözleşmelere vadeli işlem sözleşmesi diyoruz.
Vadeli işlemler türev piyasa işlemleri olarak da bilinmektedir.

Neden Vadeli İşlem?

a)Korunma (Hedging) Amaçlı
Artan faiz oranları, dalgalanan döviz kurları sahip olunan pozisyona göre bir taraf için olumlu etki yaratırken, bir taraf için olumsuz etkiler yaratabilir. 
Sahip olunan pozisyondan kaynaklanan ve alım satım işlemi sonucunda meydana gelen fiyat dalgalanma risklerine karşı korunma amacıyla bilinçli olarak vadeli işlemler yapılmaktadır.

b)Spekülatif Amaçlı
Vadeli piyasalarda korunma amacı gütmeyen işlemler spekülatif işlemler olarak kabul edilmektedir. 
Spekülatörlerin amacı, piyasadaki her fiyat seviyesinden beklentileri doğrultusunda işlem yaparak düşük fiyattan satın alıp, yüksek fiyattan satmayı amaçlamaktadır. 

c)Arbitraj Amaçlı
Vadeli işlemler aynı zamanda arbitraj denilen, yatırım yapmadan elde edilen risksiz kazançtır. 
Aynı anda bir ürünü düşük fiyattan alıp, yüksek fiyattan satma yönünde yapılan işlemlerdir. 
Önemli olan ise olumlu fiyat farkı oluşturacak şekilde birden fazla işlemi aynı anda gerçekleştirmektedir.

Forward Sözleşmeler
Forward sözleşmeleri, satıcının belirli bir ürünü ileri bir tarihte, sözleşme gününde anlaşılan fiyattan alıcıya teslim etmesini öngören sözleşmelerdir. 
Sözleşmelerin şartları alıcı ve satıcı arasında karşılıklı olarak belirlenmektedir.

Futures Sözleşmeler
Futures, bir mal ya da finansal aracın ileri bir tarihte bugünden üzerinde anlaşılan bir fiyattan alınıp satılması işlemidir. 
Futures sözleşmelerde malın kalitesi ve adedi gibi detaylar da yer almakta olup, vadede fiziki teslim ya da nakit ödeme yapılarak sözleşme sonlandırılır. 
Vadeli işlem olarak da bilinen bu finansal enstrümanlar organize piyasalarda işlem görmektedir. 
Bir borsada alınıp satılmaları nedeniyle standartları net olarak belirlenmiştir.

Swap Sözleşmeleri
Kelime anlamından da anlaşılacağı üzere swap, iki tarafın farklı şartlardaki varlık ve yükümlülüklerini birbirleri ile takas etmeleri durumudur. 
Swap yapılmasındaki temel mantık her iki tarafın da kendileri için daha uygun olabilecek şartlara geçiş yaparak fayda sağlama isteğidir. 
Bu işlemlere konu olan Swap sözleşmeleri de tezgah üstü piyasalarda işlem görmektedir. 

Swap işlemleri temel olarak faiz ve para swabı şeklinde ikiye ayrılabilir. 
Faiz swaplarında değişken faizli bir borç ödemesi sabit faizli ödeme ile takas edilebilir. 
Para swaplarında ise farklı para birimlerine ihtiyaç duyan iki taraf anapara ve faizi takas edebilir. 

Opsiyon Sözleşmeleri
Opsiyon sözleşmesi, bir varlığı belirli bir tarihte, yine önceden belirlenen fiyat ve miktarda alma ya da satma hakkını temsil eder. 
Bu durumda alım (Call Opsiyonu) ve satım opsiyonu (Put Opsiyonu) olmak üzere iki çeşit opsiyon işleminden bahsedilebilir. 

Opsiyon sahibi, bu alım satım hakkını kendisine fayda sağlayacak koşullar oluştuğu takdirde kullanabilir. 
Bu koşulların oluşmadığını düşünürse opsiyonu kullanmama hakkı da bulunmaktadır.
Opsiyon satıcısı ise alıcının kararına göre yükümlülüğünü yerine getirmek durumundadır. 
Alıcıya bu hakkı veren ise opsiyon sözleşmesi için satıcıya ödediği opsiyon primidir.
 

13.10.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.