Ali Rıza Akbulut
Yeminli Mali Müşavir
E. Baş Hesap Uzmanı
alirizaakbulut@gmail.com

KDV Oranlarında İndirim

2014 yılı ilk dört aylık bütçe gerçekleşmelerine baktığımızda önümüze vergi gelirleriyle ilgili olarak şöyle bir tablo çıkıyor:
 
TOPLAM
(Bin TL)
Bütçe Gelirleri %si
Vergi Gelirleri %si
Genel Bütçe Gelirleri
132.812.784
100,00
 
Vergi Gelirleri
110.952.603
83,54
100,00
1. Gelir ve Kazanç Üzerinden Alınan Vergiler
31.487.881
23,71
28,38
a) Gelir Vergisi
23.592.869
17,76
21,26
b) Kurumlar Vergisi
7.895.012
5,94
7,12
2. Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler 
3.573.631
2,69
3,22
3. Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri
43.758.053
32,95
39,44
a) Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi
13.851.159
10,43
12,48
b) Özel Tüketim Vergisi
25.651.441
19,31
23,12
c) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi
2.535.396
1,91
2,29
d) Şans Oyunları Vergisi
279.335
0,21
0,25
e) Özel İletişim Vergisi
1.440.878
1,08
1,30
f) Dahilde Alınan Diğer Mal ve Hizmet Vergileri
-156
0,00
0,00
4. Uluslararası Ticaret Vergileri
23.414.251
17,63
21,10
5. Damga Vergisi
3.647.773
2,75
3,29
6. Harçlar
5.068.970
3,82
4,57
7. Diğer Vergiler
2.044
0,00
0,00

Genel bütçe gelirlerinin %83,4 ünü vergi gelirleri oluşturmakta. Bütçede önemli bir yere sahip olan vergi gelirlerinin kompozisyonuna baktığımızda ise dolaysız vergiler aleyhine bir yapılanma görüyoruz.
Dolaysız vergiler dediğimiz gelir ve kazanç üzerinden alınan gelir ve kurumlar verginsin tüm vergi gelirleri içerisindeki payı %28. Keza söz konusu dolaysız vergilerin GSYH ye oranı ülkemizde %5,8 ler seviyesinde. 
Oysa önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere OECD üyesi ülkelerinde bu oran ortalama %11,4. Bunun anlamı dolaysız vergiler yönünden adil olmayan bir vergi yapısına sahibiz.
Hal böyle olunca dolaylı vergiler dediğimiz ve özel tüketim vergisi, katma değer vergisi, gümrük vergisi ve ithalatta alınan katma değer vergisinden oluşan vergilerin toplam vergiler içerisindeki payı ise %60. Dolaylı vergilerin GSYH ye oranı ise % 12,5. Oysa bu oran OECD üyesi ülkelerde ortalama %11 ler seviyesinde. 
Genel profil olarak zaten vergi yükü anlamında OECD üyesi ülkeler ortalamasının gerisinde olan ülkemizin (vergi gelirlerinin GSYH ya oranı OECD üyesi ülkeler ortalaması %33 iken bu oran Türkiyede %25) vergi yapısı birde toplanan vergilerin dağılımı anlamında adaletsizlik içeriyor. Çünkü temel kural dolaylı vergilerin gelirle orantılı alınmadığı için adaletsiz vergiler olduğudur.
Bu sebeple son günlerde dile getirilen KDV oran indirimleri iki anlamda fayda sağlaması muhtemeldir. Birincisi katma değer vergisindeki oran azalışı gelir ve kurumlar vergisi artışı anlamında pozitif bir etki sağlayabilir. Bunun sebebi özellikle yüksek katma değer vergisi ödeyen sektörlerde yapılacak indirimler bu sektörlerdeki kayıt dışılığı azaltacak ve bu da gerçek gelirlerin daha fazla beyan edilmesine sebep olacaktır.
İkincisi vergi oranında yapılacak indirimler Laffer etkisi dediğimiz ve aslında İbni Haldun dan beri savunulan oran azalışının vergi hasılatını artıracağı yaklaşımı olarak da bahsedilen kuralın işlemesine katkı sağlayacaktır. Bu durum özellikle ilgili oran indirimlerinin tüketiciye yansıması şartıyla söz konusu mallara olan talebin artması ile katma değer vergisi hasılatının dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi hasılatının artmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca üretici de bu talep artışını pozitif bir şekilde üretime yansıtabilecek ve genel ekonomik konjonktür içerisinde sektörün alt girdilerinin sağlandığı işletmelere de faydası olabilecektir.
Ancak vergi indirimlerinde sektörel dengeler bakımından doğru tespitler yapılmalı, sektörlerin ana girdi kalemleri düşünülerek eşitleyici bir katma değer vergisi oran sistemi oluşturulmalıdır.

 

10.06.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.