Ali Rıza Akbulut
Yeminli Mali Müşavir
E. Baş Hesap Uzmanı
alirizaakbulut@gmail.com

Kayıt Dışı Ekonomi

Bir ekonomide ki vergi oranlarının yüksekliği veya düşüklüğü tartışılabilir, ancak o ekonomide kayıt dışılık sorunu varsa bu tartışmaya girmek de çok anlamlı olmayacaktır.
Yani belirlenmiş vergi oranı üzerinden kayıtlı mükellefler vergilerini öderken, bir adım ötede aynı işi yapan diğer vatandaş vergi ödemiyorsa zaten kayıtlı mükellef aleyhine vergi oranları yüksek kabul edilir. Yani kayıt dışılık makası kayıtlı ekonomiye oranla ne kadar açıksa kayıtlı mükellefler aleyhine vergi oranları yüksektir.
Kayıt dışı ekonominin büyüklüğüne yönelik Maliye Bakanlığınca açıklanan verilere göre Türkiyede kayıt dışılık oran olarak azalıyor, ancak büyüyen GSYİHı dikkate aldığımızda tutar olarak artıyor.

2003 yılında GSYİH ya oranı %32,2 olan kayıt dışı ekonomi büyüklüğü, 2013 yılında %26,5 lere gerilemiş durumda. Ancak 2003 ve 2013 yıllarındaki ekonomimizin büyüklüğünü dikkate aldığımızda, 2003 yılında tutar olarak 304 milyar dolar iken 2013 yılında ise beklenti 858 milyar dolar. Yani 2003 teki kayıt dışı ekonomi büyüklüğü kabaca bir hesapla 2003 yılında 98 milyar dolar iken 2013 yılında 227 milyar dolara yükselmiş durumda.
Başka bir deyişle GSYH mız 2003 ten bu yana yaklaşık % 182 artarken, kayıt dışı ekonomi oranı sadece 6 puan düşmüş.
Avrupa genelinde bakınca en yüksek kayıt dışı ekonomi göstergelerine sahip ülkelerden biriyiz.

AB ortalaması%18,4 iken biz kayıt dışılık anlamında Avrupanın 6. ülkesiyiz. Bu durum yani kayıt dışılık vergi kaybı açısından baktığımızda ise Türkiye için AB ortalamasının 3 puan üzerinde bir vergi kaybına neden oluyor.

Türkiye de kayıt dışı ekonomi yaklaşık %5,7 vergi kaybına neden oluyor. Bunun diğer bir anlamı da aslında aynı bütçe büyüklüğü içerisinde bu %5,7 lik verginin kayıtlı mükelleflere ekstra yük olarak binmesidir. Zaten kayıt dışılığın en temel etkisi de budur, yani rekabet avantajını kayıtlı mükellefler aleyhine bozar. Bu sebeple kayıt dışı büyüdükçe vergiler hep yüksek olmaya devam edecektir.

 

08.04.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.