Ali Rıza Akbulut
Yeminli Mali Müşavir
E. Baş Hesap Uzmanı
alirizaakbulut@gmail.com

Bütçe Hedefleri Ne Durumda?

2013 yılının ilk 10 aylık verileri itibari ile bütçe rakamlarına göz atacağız. Daha önce 2013 ilk yarıyıl analizini yine bu köşede yapmıştık. Şimdi ise 10 aylık rakamlara göre bütçe performans değerlendirmesi yapacağız.
Hemen hatırlatalım ki; 2013 yılının tamamı için bütçe gelir hedefi 370.094.536. Bin TL iken, yine aynı dönem için hedeflenen bütçe gider tutarı ise 404.045.669. Bin TLdır.
Bütçe Gelir Performansı


(Bin TL)
 
İlk 10 Aylık
Bütçe Hedefi
Gerçekleşme Oranı (%)
Merkezi Yönetim Gelirleri
320.064.447
370.094.536
86,48%
Genel Bütçe Gelirleri
309.707.394
361.134.548
85,76%
I-Vergi Gelirleri
266.284.840
317.948.666
83,75%
II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri
12.299.676
9.124.667
134,80%
III-Alınan Bağışlar ve Yardımlar ile Özel Gelirler
1.530.130
2.045.922
74,79%
IV-Faizler, Paylar ve Cezalar
19.738.660
22.442.928
87,95%
V-Sermaye Gelirleri
9.670.710
9.286.631
104,14%
VI-Alacaklardan Tahsilat
183.378
285.734
64,18%
Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri
8.034.203
6.617.838
121,40%
Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri
2.322.850
2.342.150
99,18%

Görüldüğü üzere merkezi yönetim bütçesinde, bütçe gelirleri anlamında ilk 10 aylık dönemde yıllık hedefin %86,48i gerçekleşmiş durumda. Bu bütçe gelirleri anlamında olumlu bir göstergedir. Hatta teşebbüs ve mülkiyet gelirleri (devletin sahip olduğu mülklerden, teşebbüslerden, mali ya da gayri maddi aktiflerden sağlanan gelirler) ile özel bütçeli idarelerin gelirlerinde yıllık beklenen tutar ilk 10 ayda halihazırda fazlasıyla yakalanmış durumda.
Bütçe gelir rakamının yaklaşık %83üne, genel bütçe rakamının ise %86sına denk gelen “vergi gelirleri” öngörülen tahminin yaklaşık %83ü oranında tahsil edilmiş görünüyor. Tabi tahakkuk eden vergi daha fazla. Ekim ayı itibari ile 323.904.963 Bin TL vergi tahakkuku söz konusu. Ve bu tahakkuk eden verginin %82si tahsil edilmiş durumda. %18 oranında tahsil edilemeyen vergi söz konusu. Detaylara çok girmemekle birlikte Vergi Daireleri tarafından yapılan tahsilat işlemleri özellikle kayıt dışı mükellefler ve bu mükelleflere yazılan vergi raporları yüzünden aksıyor. Bu tür mükellefler bulunamadıklarından yazılan raporlardaki vergilerde genellikle tahsil edilmeyi bekleyen vergi olarak vergi dairelerinin eksi hanesinde yer alıyor.
Tüm vergilerin yaklaşık %62,91i dahilde ve gümrükte alınan dolaylı vergilerden oluşmakta. Bu oran altı aylık analizde %61 olarak görünüyordu. 
Tüm vergi gelirleri içerisinde Gelir Vergisi %19,51, Kurumlar Vergisi %7,98 ve mülkiyet üzerinden alınan vergiler ise sadece %2,69 oranına sahiptir.
Bütçe Gider Performansı


(Bin TL)

 
İlk 10 Aylık
Bütçe Hedefi
Gerçekleşme Oranı (%)
Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri (A+B)
327.728.372
404.045.669
81,11%
A. Faiz Hariç Bütçe Giderleri
281.481.341
351.045.669
80,18%
1. Personel Giderleri
81.757.088
97.224.270
84,09%
2. SGK'ya Devlet Primi Giderleri
13.406.576
16.790.730
79,85%
3. Mal ve Hizmet Alım Giderleri
24.312.287
33.443.997
72,70%
4. Cari Transferler
122.968.992
151.287.198
81,28%
5. Sermaye Giderleri
26.877.276
33.488.724
80,26%
6. Sermaye Transferleri
4.887.548
5.103.162
95,77%
7. Borç Verme
7.271.574
11.115.035
65,42%
8. Yedek Ödenekler
0
2.592.553

B. Faiz Giderleri
46.247.031
53.000.000
87,26%

Görüldüğü üzere giderler yönünden merkezi yönetim bütçesinde ilk 10 ayda yıllık hedefin %81,11i gerçekleşmiş durumda. Bütçe giderleri içerisinde en yüksek paya sahip kalem %37,52 ile cari transfer harcamalarıdır.
Bütçe giderlerinin fonksiyonel ve ekonomik sınıflandırılması da söz konusu. Bahsi geçen bu sınıflandırma uyarınca genel kamu hizmetleri en yüksek payı almaktadır. Ayrıca sağlık hizmetlerine harcanan payı toplam bütçenin %4,03ü, kamu düzeni ve güvenlik hizmetlerine ayrılan pay bütçenin %6,91i, eğitim harcamaları bütçenin %11,62si ve sosyal yardımlar ise bütçenin %22,70ini oluşturmaktadır.
Sonuç olarak ilk 10 ay itibarıyla bütçe 7.663.925 Bin TL açık vermektedir. Yıl sonu itibari ile hedeflenen bütçe açık tutarının 33.951.133 Bin TL olduğu dikkate alındığında, şu anki açık tutarının yıl sonu için öngörülenden daha az bir bütçe açığını işaret ettiğini söyleyebiliriz. Öyle ki faiz dışı bütçe dengesi halihazırda 38.583.106 Bin TLdir. Oysa faiz dışı bütçe rakamı için belirlenen yıl sonu hedefi 19.048.867 Bin TL idi. Buda bize gösteriyor ki; şimdiden iki kata yakın bir oranda faiz dışı bütçe fazlası mevcut.
Seçimler öncesi halihazırda mali istikrar devam ediyor.

 

26.11.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.