Ali Rıza Akbulut
Yeminli Mali Müşavir
E. Baş Hesap Uzmanı
alirizaakbulut@gmail.com

Vergi Affı ve Yapılandırma

Uzun yıllar kamu ve özel sektörde vergi ile ilgilenmiş biri olarak en baştan söylemem lazım ki, özellikle belirli bir periyoda bağlanan vergi afları (her ne kadar adına yapılandırma desek de vergi sistemi açısından oldukça olumsuz etkilere sahip.
Beklentiler yönünden artık vergi afları olağanüstü dönemlerin değil gayet olağan dönemlerde de beklenilir hale gelmiştir. 
Hali hazırda komisyonda bulunan vergi af yasa tasarısının bir benzeri 6111 sayılı kanun olarak 2011 yılında çıkarılmıştı. Gerçi 2011den bu yana geçen sürede bazı tali düzenlemeler ile yine vergi affı veya yapılandırması benzeri uygulamalar yapıldı ise de, şimdiki kadar kapsamlı bir düzenleme en son 2011 yılında yapılmıştı.
Kısaca etkin bir vergi sisteminin dinamiklerini derinden etkileyecek, vergiye gönüllü uyumun temellerini sarsacak vergi aflarının gündeme gelmesi, hele hele bu afların belirli periyotlarda bir rutine (özellikle 4-5 yılda bir) dönüşüyor olması, özellikle vergisini zamanında ve doğru şekilde beyan eden mükellefler ve genel olarak beyan sistemi için önemli bir handikap olmaya devam edecektir.
Hal böyleyken hükümetin tercihi ve meclisin takdiri ile yeni bir yapılandırma yasası ile karşı karşıyayız. Umut ediyorum hayırlara vesile olur ve özellikle söylemek istiyorum; son olur.
Dediğim gibi yasa tam anlamıyla 6111 sayılı yasayı andırıyor. Zaten şimdiki tasarı yasalaştıktan sonra, bir çok konuda 6111 sayılı kanunun referans alınacağına eminim.
Ağustos ayı içerisinde hızlıca yasalaşması beklenen tasarının içeriğine ayrıntıları ile daha sonra gireceğiz ama ana hatları ile neler getirdiğine bakalım.

Kesinleşmiş Alacaklar
Maliye, Gümrük ve Ticaret Bakanlıkları ile Belediyelere olan kesinleşmiş borçlar için yapılandırma imkanı getirilmektedir. Bu sayede 30 haziran 2016 öncesi borçların ana paralarında herhangi bir indirime gidilmiyor ancak bu borçlara bağlı cezaların kaldırılması ve borç faizleri yerine enflasyon oranında (Yİ-ÜFE) daha düşük bir faiz alınması gündemde.

Dava Aşamasında 
Bulunan Alacaklar
Kanunun yayımlandığı tarih itibari ile dava aşamasına olan vergi borçları için de yapılandırma imkanı getiriliyor. Tabi burada davanın ilk derece mahkemesinde olup olmaması, Danıştay nezdinde olan davalar için ilk derece mahkeme kararının tasdik veya terkin olup olmamasına göre farklı oranda indirimler mevcut. Ama yüzde 80lere varan anaparadan indirim imkanı getiriliyor. Bunun içindir ki tasarıya af tasarıya dememiz hiç de yanlış olmaz.

İnceleme Aşamasında Bulunan Alacaklar
Yasa çıktığı anda henüz kesinleşmemiş ve devam eden incelemeler için de yapılandırma imkanı getiriliyor. İncelemeler sonuçlandıktan sonra ortaya çıkan ana para rakamı üzerinde yüzde 50 oranında indirim yapılacak. Ancak bu sırada mükellef daha sonra anlatacağımız matrah artırımı talebinde bulunmuş ise o zaman incelemenin bitip bitmeme durumuna göre farklı uygulamalar olacak. 
Eğer inceleme elamanı söz konusu incelemeyi Eylül ayı sonuna kadar bitiremezse mükellefin matrah artırımı dolayısıyla ödediği tutarlar baki kalacak ve inceleme kendiliğinden düşecek. Aksine eğer Eylül sonu gelmeden inceleme biterse, raporda yazılan matrah geçerli olacak ancak mükellefin matrah artımı dolayısıyla beyan ettiği matrah tutarları inceleme sonucu bununa matrah farkından tenzil edilerek dikkate alınacak. Her hal ve karda son aşamada ortaya çıkan vergi tutarının yüzde 50 si ise bu düzenleme gereği (dava açmamak şartıyla) alınmayacak.

Matrah Artırımı
Matrah artırımı ile mükelleflere, son beş yıla (2015, 2014, 2013,2012,2011) ilişkin olarak kurumlar, gelir, katma değer ve stopaj beyannamelerine yönelik beyan ettikleri matrahları kanunda belirlenen oran veya tutarlarda artırdıkları takdirde, o dönemlere ilişkin, söz konusu vergiler bakımından herhangi bir incelemeye tabi tutulmama imkanı getiriliyor.
Özellikle son beş yıla ait riskli dönemleri olan mükelleflerin bu imkandan yararlanması oldukça önemlidir. Bu sayede o yıllara ilişkin potansiyel inceleme ihtimalleri ortadan kalkacak ve geleceğe yönelik daha sağlıklı planlar yapabileceklerdir.

Kasa ve Stok Affı
Gerçekte olmayan veya olduğu halde kayıtlarda görünmeyen stok, demirbaş, makine ile yine gerçekte olmadığı halde hesaplarda görünen kasa ve ortaklardan alacaklar gibi kalemlerin düzeltilmesi imkânı getiriliyor. Beyan edilecek kasa ve ortaklar cari hesaplarının düzeltilme tutarının sadece yüzde 3 ü tutarında yapılacak ödeme ile söz konusu kayıtlar güncel hale getirilebilecek.

Varlık Barışı
Yurt dışında bulunan bazı varlıkların ekonomiye kazandırılması öngörülüyor. Bu çerçevede yıl sonuna kadar bahsedilen varlıkların Türkiyeye getirilip mükelleflerce hiçbir kanuni sorguya uğramaksızın tasarruf edilmesine imkan tanınıyor.
Ayrıca sosyal güvenlik primleri ile eksik işçilik prim tutarlarına ilişkin de yapılandırma imkanları getiriliyor.
Tasarının ayrıntılarına daha sonra gireceğiz ancak bugün genel itibari ile neleri kapsadığını anlatmaya çalıştık. 
Ülke için hayırlı olması dileklerimle.

02.08.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.