YAZARLARIMIZ
Ali Osman Eflatun
Sorumlu Ortak Başdenetçi
Karar Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş.
aliosmaneflatun@karardenetim.com.tr



TFRS Taksonomisi ve Nakit Akış Tablosu

ÖZET

Uluslararası işletmelerin faaliyetlerinin çeşitlenmesi ve daha fazla ülkeye yayılması, ekonomik karar vericilerin finansal tabloların güvenilirlik, şeffaflık ve karşılaştırılabilir olma özelliklerini çok daha önemli hale getirmiştir. Diğer taraftan küreselleşmenin artması sonucunda tüm dünya ülkelerinin tek bir ülke haline gelmesi finansal tabloların standartlaşmasını zorunlu kılmıştır. Finansal tablolarda standartlaşma sağlanması amacıyla XBRL adıyla (eXtensible Business Reporting Language/ Genişletilebilir İşletme Raporlama Dili) elektronik programlama dili geliştirilmiştir.

Uluslararası piyasalarda 2000’li yılların başında geliştirilen bu dil ülkemize Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından, Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (TFRS) uygun olarak hazırlanan finansal tabloların XBRL formatına uygun olarak hazırlanması amacıyla 2016 yılında TMS Taksonomileri yayınlanmıştır. Son olarak söz konusu taksonomi 2019 yılında güncellenmiştir.

Finansal durum tablosunun ve kar veya zarar tablosunun tahakkuk esaslı tablolar olmasından dolayı, bu tablolar kullanıcılarına nakit akışları hakkında yeterli bilgi sağlamazlar. Bu nedenle, bilgiye olan bu ihtiyaç nakit akış tablosu aracılığı ile sağlanır. Financial Accounting Standards Board (FASB) bu eksikliği görerek 1987 yılında nakit akış tablolarının hazırlanmasını zorunlu hale getirmiştir.

Bu yazıda söz konusu tablolardan nakit akış tabloları ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler: XBRL, Nakit Akış Tablosu, TMS 7, Doğrudan Yöntem, Dolaylı Yöntem

ABSTRACT

The diversity of activities of international enterprises and their spread to more countries, the reliability transparency of financial decision-makers to financial statements, and especially their comparability have gained more important. On the other hand, the fact that all the countries of the world have become a single country as a result of the increase in the globalization has made mandatory which the standardization of financial statements In order to provide standardization in financial statements, the electronic programming language has been developed under the name XBRL (eXtensible Business Reporting Language).

International markets Public Oversight developed our this language countries in the begining of the 2000s, Accounting and Auditing Standards Agency (CRA) by, Turkey Financial Reporting Standards (IFRS) as published in accordance with the financial statements prepared in order to prepare in accordance with the XBRL format TMS Taxonomy in 2016. Finally, the taxonomy was updated in 2019.

The accrual basis of the statement of financial position and profit or loss does not provide sufficient data to its users about cash flows. Therefore, the need for this information is provided through the cash flow statement. Financial Accounting Standards Board (FASB) seeing this deficiency and made it mandatory to prepare cash flow statements in 1987.

In this article, cash flow statements are discussed from these financial statements

Keywords : XBRL, Cash Flow, IAS 7, Direct Method, Indirect Method

Giriş

Sermaye piyasalarının büyümesi ve piyasalara yeni aktörlerin girmesi ile birlikte; işletmelerin rekabet edebilme, büyüme, sürekliliğinin sağlanmasını gibi kavramlar önemli hale gelmektedir. İşletmelerin bu koşullardaki yardımcısı hiç şüphesiz ki mevcut nakit varlıkları ve nakde dönüştürülen faaliyetleridir.

Nakit akışı sağlamada zorlanmayan işletmeler hedeflerine daha rahat ulaşırken, nakit sağlamada zorlanan şirketler hedeflerinden uzaklaşmakta hatta piyasalardan çıkmaktadır. İşletmelerin hedeflerine ulaşırken vereceği kararlarda en büyük yardımcısı bu konuda kullanacağı finansal bilgilerdir. Söz konusu bilgilerden de en önemlisi nakit yaratabilme kabiliyetidir. Nakit akış tablosu, diğer finansal tablolar ile birlikte analiz edildiğinde bu bilgiye olan ihtiyacı karşılamaktadır.

Bu yazıda nakit akış tablosunun faydaları, nakit akış tablosunun yapısı, nakit akış tabloları arasındaki farklar ve nakit akış tablosunu hazırlanması ele alınacaktır.

I. Nakit Akış Tablosunun Amacı ve Kullanıcılarına Sağladığı Bilgiler

Finansal durum tablosu bir sonuç tablosu olup işletmenin bir dönem sonucunda ulaştığı finansal yapıya ilişkin bilgi verir. Kar veya zarar tablosu ise işletmenin sahip olduğu varlıkları kullanarak gelir yaratabilme gücüne ilişkin kullanıcılarına bilgi verir. Söz konusu bu finansal tablolar nakdin nerden sağlandığına ve nasıl kullanıldığına ilişkin bir bilgi vermezler[1].

Her iki tablonun da tahakkuk esaslı olarak hazırlanması, işletmenin elde ettiği nakit girişleri ve nakit çıkışları hakkında sınırlı bilgi vermesi nedeniyle, bu bilgiye olan ihtiyaç nakit akış tablosu aracılığı ile sağlanır.

Nakit akış tablosunun sağladığı faydalarından bazıları aşağıdaki belirtilmiştir.

a. Nakit akış tablosu, ilgili dönemde nakit ve nakit benzerlerinde meydana gelen değişimi göstermesi nedeniyle, gelecekteki nakit ihtiyacının öngörülmesine ve nakit bütçesinin hazırlanmasına büyük ölçüde yardımcı olmaktadır[2].

b. Nakit akış tablosu, kullanıcılarına işletmenin likidite, ödeme gücü ve finansal esnekliği değerlendirmesine yardımcı olmaktadır[3].

c. Nakit akış tablosunun, sunduğu bilgiler yardımıyla finansal tablo kullanıcıları aşağıda sayılan hususların analizini yapabilirler[4];

  • İşletmenin gelecekte pozitif nakit akışı oluşturma gücünün analizi,
  • İşletmenin yükümlülüklerini karşılama ve kâr payı ödeme gücünün analizi,
  • İşletmenin dış finansman ihtiyacının analizi,
  • İşletmenin net kâr ile nakit giriş ve çıkışları arasındaki farkların nedenlerinin analizi
  • İşletmenin belirli bir hesap dönemindeki yatırım ve finansman faaliyetlerinin, nakit ve nakitle ilişkisiz işlemlere etkisinin analizi

d- İşletmenin ortaklara kar payı dağıtabilme gücünü, işletmeye kredi verenlere de, kullandırdığı kredileri ve kredi faizlerini ödeyebilme gücüne ilişkin bilgi verir.

Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) göre; nakit akış tablosu diğer finansal tablolarla birlikte kullanıldığında finansal tablo kullanıcılarının; işletmenin net varlıklarındaki değişimleri, işletmenin finansal yapısını (likidite durumu ve borç ödeme gücü dâhil) ve değişen koşullara ve fırsatlara uyum sağlamak amacıyla nakit akışlarının tutarını ve zamanlamasını etkileme kabiliyetini değerlendirmesi için gerekli olan bilgileri sunar. Nakit akış bilgisi, işletmenin nakit ve nakit benzeri yaratma kabiliyetinin değerlendirilmesinde fayda sağlar ve kullanıcıların, farklı işletmelerin gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerini değerlendirmesi ve karşılaştırması için modeller geliştirmesine imkân tanır. Nakit akış bilgisi ayrıca, aynı işlem ve olaylara farklı muhasebe yöntemlerinin uygulanmasından kaynaklanan etkileri ortadan kaldırdığı için farklı işletmelerin faaliyet sonuçlarına ilişkin raporlamalarının karşılaştırılabilirliğini artırır[5].

Tarihi nakit akış bilgileri, genellikle, gelecekteki nakit akışlarının tutarına, zamanlamasına ve kesinliğine ilişkin bir gösterge olarak kullanılır. Bu bilgiler ayrıca, gelecekteki nakit akışlarına ilişkin geçmişte yapılan değerlendirmelerin doğruluğunun kontrol edilmesinde ve kârlılık ile net nakit akışı arasındaki ilişkinin ve fiyat değişimlerinin etkisinin incelenmesinde fayda sağlar[6].

II. Nakit Akışı

Nakit akışı, nakit ve nakit benzerlerinin işletmeye girişi ve işletmeden çıkışıdır[7]. Nakit akışlarını aşağıdaki gibi özetleyebiliriz[8]:

Nakit Girişleri

 

Nakit Çıkışları

Aktif Kalemlerdeki Azalma

 

Aktif Kalemlerdeki Artışlar

Pasif Kalemlerdeki Artışlar

 

Pasif Kalemlerdeki Azalışlar

Dönem Gelirleri/Karları

 

Dönem Giderleri/Zararları

Nakit Hisse Senedi İhracı

 

Hisse Senetleri Nakit Geri Alışları

III. Nakit Akış Tablosunun Yapısı

İşletmenin faaliyetleri üç ana bölümden oluşmaktadır[9]. Bunlar;

  1. Esas Faaliyetler
  2. Yatırım Faaliyetleri
  3. Finansman Faaliyetleri

Esas Faaliyetler (İşletme Faaliyetleri)

Esas faaliyetlerden nakit akışları, öncelikli olarak işletmenin hasılat yaratan ana faaliyetlerinden elde edilir. Dolayısıyla bu nakit akışları genellikle, kâr veya zararın belirlenmesine dâhil edilen işlem ve diğer olaylar sonucunda ortaya çıkar. Esas faaliyetlerden kaynaklanan nakit akışlarına örnek olarak aşağıdakiler verilebilir[10]:

  1. Mal satışından ve hizmet sunumundan elde edilen nakit tahsilatlar,
  2. Fikri mülkiyet lisansı, ücret, komisyon ve diğer hasılat türlerinden elde edilen nakit tahsilatlar,
  3. Mal ve hizmetler için tedarikçilere yapılan nakit ödemeler,
  4. Çalışanlara ve çalışanlar adına yapılan nakit ödemeler,
  5. Sigorta şirketinin; primler ve tazminatlar, yıllık ödemeler (iratlar) ve poliçeyle ilgili diğer faydalara ilişkin nakit tahsilatları ve nakit ödemeleri,
  6. Özel olarak finansman veya yatırım faaliyetleriyle ilişkilendirilemediği sürece, gelir vergilerine ilişkin nakit ödemeler veya iadeler
  7. Aracılık ya da alım satım amacıyla elde tutulan sözleşmelerden kaynaklanan nakit tahsilatlar ve ödemeler.

Yatırım Faaliyetleri;

Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları, gelecekte gelir ve nakit akışı yaratması öngörülen kaynaklar için ne ölçüde harcama yapıldığını gösterdiğinden, bu nakit akışlarının ayrı olarak açıklanması önemlidir. Yalnızca, finansal durum tablosunda bir varlığın kayda alınmasına neden olan harcamalar yatırım faaliyeti olarak sınıflandırılabilir. Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarına örnek olarak aşağıdakiler verilebilir[11]:

  1. Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile diğer uzun vadeli varlıkların edinimi için yapılan nakit ödemeler. Bu ödemeler, aktifleştirilen geliştirme maliyetleri ile işletme tarafından inşa edilen maddi duran varlıklar için yapılan nakit ödemeleri de içerir,
  2. Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile diğer uzun vadeli varlıkların satışından elde edilen nakit tahsilatlar,
  3. Diğer işletmelerin özkaynak veya borçlanma araçlarını ve iş ortaklıklarındaki payları edinmek için yapılan nakit ödemeler (nakit benzeri olarak değerlendirilen ya da aracılık veya alım satım amacıyla elde tutulan bu tür araçlar için yapılan nakit ödemeler hariç),
  4. Diğer işletmelerin özkaynak veya borçlanma araçlarının ve iş ortaklıklarındaki payların satışından elde edilen nakit tahsilatlar (nakit benzeri olarak değerlendirilen ve aracılık veya alım satım amacıyla elde tutulan bu tür araçların satışından elde edilen nakit tahsilatlar hariç),
  5. Diğer taraflara nakden verilen avans ve krediler (bir finansal kuruluş tarafından verilen avans ve krediler hariç),
  6. Diğer taraflara verilen avans ve kredilerin geri ödemelerinden elde edilen nakit tahsilatlar (bir finansal kuruluşun, verdiği nakit avans ve kredilerin geri ödemelerinden elde ettiği nakit tahsilatlar hariç),
  7. Aracılık ya da alım satım amacıyla elde tutulanlar dışındaki futures, forward, opsiyon ve swap sözleşmeleri için yapılan ve finansman faaliyeti olarak sınıflandırılmayan nakit ödemeler ve
  8. Aracılık ya da alım satım amacıyla elde tutulanlar dışındaki futures, forward, opsiyon ve swap sözleşmelerinden elde edilen ve finansman faaliyeti olarak sınıflandırılmayan nakit tahsilatlar

Finansman Faaliyetleri;

Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları, işletmeye sermaye sağlayanların gelecekteki nakit akışları üzerindeki haklarını tahmin etmede faydalı olduğundan, bu nakit akışlarının ayrı olarak açıklanması önemlidir. Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarına örnek olarak aşağıdakiler verilebilir[12]:

  1. Pay veya diğer özkaynak araçlarının ihracından elde edilen nakit girişleri,
  2. İşletmenin kendi paylarını edinmek veya itfa etmek için ortaklarına yaptığı nakit ödemeler,
  3. Borç senedi, bono ve tahvil ihracından, alınan kredi ve ipotekli kredilerden ve diğer kısa veya uzun vadeli borçlanmalardan elde edilen nakit girişleri,
  4. Borçlanılan tutarlara ilişkin nakit geri ödemeler ve
  5. Kiralamayla ilgili mevcut yükümlülük tutarını azaltmak amacıyla kiracı tarafından nakden yapılan ödemeler.

Nakit akış tablosunu aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

İŞLETME FAALİYETİ

 

YATIRIM FAALİYETİ

 

FİNANSMAN FAALİYETİ

(+) Satışlar (net)

 

(+) Duran varlık satışı

 

(+) Kredi kullanımı

(±) Alacaklardaki değişim

 

(+) Finansal varlık satışı

 

(+) Nakit sermaye artırımı

(±) Vergi ödemeleri (iadeleri)

 

  ……….

 

(+) Tahvil ihracı

  ……….

 

  ……….

 

  ……….

 

 

 

 

 

 

       

 

 

NAKİT

 

 

 

 

 

   
       

 

İŞLETME FAALİYETİ

 

YATIRIM FAALİYETİ

 

FİNANSMAN FAALİYETİ

(-) Satışların maliyeti

 

(-) Duran varlık alımı

 

(-) Kredi ödemeleri

(±) Stok değişimi

 

(-) Finansal  varlık alımı

 

(-) Nakit sermaye azaltımı

(±) Borçlardaki değişim

 

  ……….

 

(-) Tahvil ihracı geri ödemeleri

  ……….

 

  ……….

 

  ……….

IV. NAKİT AKIŞ TABLOSU MODELLERİ ve KARŞILAŞTIRMASI

Esas faaliyetlerden kaynaklanan nakit akışları aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılarak raporlanır[13];

  1. Doğrudan Yöntem
  2. Dolaylı Yöntem

Doğrudan Model (Direkt Model); Brüt nakit girişleri ve brüt nakit çıkışlarına ait ana grupların belirtildiği modeldir.

Dolaylı Model (Endirekt Model); Net kar/zararın, gayri nakdi işlemlerin, geçmiş veya gelecek işlemlerle ilgili nakit giriş veya çıkışları tahakkuklarının veya ertelemelerinin ve yatırım veya finansman faaliyetleriyle ilgili nakit akışlarına ilişkin gelir veya gider kalemlerinin etkilerine göre düzeltildiği modeldir.

İşletmelerin nakit akış tablolarını hangi yönteme göre hazırlayacağı hususunda üzerinde görüş birliği sağlanmış ya da kabul edilmiş bir yöntem bulunmamaktadır. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (International Accounting Standards Board – IASB) doğrudan yöntemin kullanılmasını teşvik etmektedir [14] .

Uluslararası uygulamalarda ve Türkiye uygulamalarında dolaylı yöntemin daha fazla kullanıldığı görülmektedir. Borsa İstanbul’da işlem gören şirketleri üzerinde yapılan bir araştırmada Doğrudan Yöntemi tercih eden işletme sayısının 96 (%19) Dolaylı Yöntemi tercih eden işletme sayısının 401 (%81) olduğu belirtilmiştir[15]. Uluslararası uygulamalarda bu konuda 29 ülke 180 şirket üzerinde yapılan bir araştırmada da aynı yöntemlerin aynı oranlarda tercih edildiği sonucuna varılmıştır[16].

Ancak şunu hemen belirtelim ki Borsa İstanbul^da işlem gören şirketler (490 şirket) üzerinde yapılan bu çalışmadaki oranları 2019 yılı sonu itibariyle güncellediğimiz de 430 şirketten 8’i (% 1,8) Doğrudan Yönteme göre, 422’si (%98,2) Dolaylı Yönteme göre nakit akış tablosu hazırlamaktadır (Kaynak:www.kap.gov.tr).

Doğrudan yöntemin ve dolaylı yöntemin tercih edilmesi hususunda çok farklı görüşler bulunmaktadır. Bunlar;

  • Dolaysız yöntemin daha detaylı ve faydalı nakit akış bilgileri içermesinden dolayı finans kuruluşları, yatırımcılar ve akademik çevrede tercih edildiği, dolaylı yöntem ise kolay hazırlanması, düşük maliyeti, anlaşılabilir olması ve detaylı nakit akış verileri içermemesi sebebiyle, işletme yöneticileri ve çalışanları tarafından yaygın olarak tercih edilen yöntem olduğu için tercih edilmektedir [17].
  • Doğrudan yönteme göre hazırlanan nakit akış tablosu, gelecek nakit akışlarının tahmininde dolaylı yönteme göre daha iyi sonuçlar vermektedir[18].
  • Doğrudan yöntem ile hazırlanmış nakit akış tablosu gelecekteki nakit akışlarının ve net kârın tahmin edilmesinde dolaylı yönteme göre daha başarılı olduğuna ilişkin görüşler mevcuttur[19].
  • Doğrudan yöntem, işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışlarına ilişkin verdiği bilgi anlamında nakit akış tablosunun temel amacını daha iyi karşılamaktadır[20].
  • Dolaylı yöntemde, nakit akış tablosu dönem net kâr veya zararı ile işletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit akışı arasındaki farklara odaklanmaktadır[21].

Nakit akış tablosu ister doğrudan yöntem ile ister dolaylı yöntem ile hazırlanmış olsa bile finansal tablo kullanıcılarına işletmenin nakit akışları hakkında bilgi sağlar. Finansal tablo kullanıcıları daha sağlıklı bilgiye sahip olmak için bu ikisine de ihtiyaç duyabilirler[22]. Kullanılan yöntemlere ilişkin olarak hangi yöntemin daha iyi olduğunun kararının verilmesinde, finansal tablo kullanıcılarının hangi bilgiye ihtiyaç duyduğu daha önemlidir. Hangi yöntemin daha iyi olduğu konusunda bir ampirik çalışmalar yapılması gereklidir. Bu şekilde belirlenecek yöntemin, finansal tablo kullanıcılarına daha fazla bilgi sunduğu kanıtlanmış olur.

IASB tarafından tavsiye edilmesine ve birçok akademisyenin de Doğrudan Yöntemin kullanıcılar açısından daha çok bilgi verdiği yönünde görüşleri olmasına rağmen ülkemizde Doğrudan Yöntemi kullanan şirket sayısının neredeyse yok denecek kadar az olması (BİST’te işlem gören şirketlerin %1,8’i), finansal tablo kullanıcıları açısından araştırılması gereken bir konudur.

V. NAKİT AKIŞLARININ SAĞLANDIĞI FAALİYETLER MODELLER ve BİST ŞİRKETLERİNİN İNCELENMESİ

Bu model bir grup akademisyenin[23]  yapmış olduğu çalışmaları 1993 yılında yayınlamış oldukları bir makale ile ortaya koymuşlardır.

Çalışmalarının sonucunda, nakit akış tablosunun işletme faaliyetlerinden, yatırım faaliyetlerinden ve finansman faaliyetlerinden nakit girişi (+), nakit çıkışı (-) yaratmalarına göre, işletmelerin ekonomik yapılarını 8 farklı modelde ortaya koymuşlardır.

 

İşletme F.

 Yatırım F.

Finansman F.

İşletme Yapısı

1. Model

+

+

+

Nadir

2. Model

+

-

-

Başarılı

3. Model

+

+

-

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

4. Model

+

-

+

Büyüyen

5. Model

-

+

+

Küçülen

6. Model

-

-

+

Genç

7. Model

-

+

-

Tasfiye

8. Model

-

-

-

Nadir

Model 1 (+,+,+): İşletme her faaliyetinden nakit girişi sağlamaktadır. Çok fazla karşılaşılan bir model değildir. İşletmenin çok uygun borçlandığı, düşük maliyetli duran varlıklarını satarak yüksek nakit girişi elde ettiği yada gelecek yıllara ilişkin nakit çıkışlarına şimdiden kaynak yarattığı düşünülebilir.

Model 2 (+,-,-) : İşletme, esas faaliyetlerinden nakit girişi yaratabilmekte bu nakit girişi ile de yatırım faaliyetlerini ve finansman faaliyetlerini karşılamaktadır. Bu modeldeki işletmeler, başarılı işletmeler olarak tanımlanmıştır.

Model 3 (+,+,- ): İşletme, esas faaliyetlerinden ve yatırım faaliyetlerinden sağladığı nakit girişleri ile finansman faaliyetlerini karşılamaktadır. Bu durumda önceki yıllarda finansman kullanarak faaliyet yürüten, yatırımlarını elden çıkaran bir işletme karşımıza çıkmaktadır. Bu modeldeki işletmeler, gerileyen, yeniden yapılanan işletmeler olarak tanımlanmıştır.

Model 4 (+,-,+): İşletme, esas faaliyetlerinden ve finansman faaliyetlerinden sağladığı nakit girişlerini yatırım faaliyetlerine aktarmaktadır. Bu modeldeki işletmeler büyüyen işletmeler olarak tanımlanmıştır.

Model 5 (-,+,+): İşletme, esas faaliyetlerinden nakit girişi yaratamadığını ve bunu da yatırım faaliyetleri ve finansman faaliyetlerinden nakit akışları ile karşıladığını göstermektedir. Bu nakit akışlarının uzun süreli olması durumunda işletme küçülmeye devam edecek ve belirli bir süre sonra faaliyetlerine son verebilecektir. Bu modeldeki işletmeler küçülen işletmeler olarak tanımlanmıştır.

Model 6 (-,-,+): İşletm,e finansman faaliyetinden sağladığı nakit girişleri ile yatırım faaliyetlerini ve esas faaliyetlerine nakit sağlamaktadır. Bu tür nakit akışlarının uzun süreli olmaması, geçici olması beklenir. Bu Modeldeki işletmeler genç işletmeler olarak tanımlanmıştır.

Model 7 (-,+,-): İşletme, yatırım faaliyetlerini kullanarak (duran varlık satışları) esas faaliyetlerini ve finansman faaliyetlerini finanse etmektedir. İşletmeni aşırı miktarda likit ihtiyacı bulunmaktadır. Bu tür akışların uzun süreli olması işletmenin tasfiye edileceği sonucuna işaret etmektedir.

Model 8 (-,-,-): İşletme hiçbir faaliyetinden nakit elde edememektedir. Önceki dönelerde elde ettiği nakitleri kullanmaktadır. Bu model nadir rastlanan bir modeldir.

Faaliyet modellerini BİST’te işlem 359 firmanın 2019-2018 yılları verilerine uyguladığımızda aşağıdaki gibi bir sonuç çıkmaktadır. (Banka, Faktoring, Finansal Kiralama, Finansman şirketleri dahil edilmemiştir.)

 Model

İşletme Yapısı

2019

2018

2019

2018

Model 1

Nadir

3

2

1%

1%

Model 2

Başarılı

138

161

38%

45%

Model 3

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

31

44

9%

12%

Model 4

Büyüyen

76

56

21%

16%

Model 5

Küçülen

19

17

5%

5%

Model 6

Genç

69

59

19%

16%

Model 7

Tasfiye

16

14

4%

4%

Model 8

Nadir

7

6

2%

2%

TOPLAM 

359

359

100%

100%

Kaynak: www.bist.org.tr

Bu modellemeye göre BİST’te işlem gören şirketlerin %60’ı (2018:%60) başarılı ve büyüyen işletme modeline uygun nakit akışı sağlamaktadır. Yine bu şirketlerin%10’u (2018:%9) küçülen ve tasfiye modeline uygun  nakit akışları sağlamaktadır.

Şirketlerin yıllar itibariyle modellerindeki değişim şöyledir:

2018

2019

İşletme Sayısı

Başarılı

Nadir

1

Başarılı

Başarılı

81

Başarılı

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

16

Başarılı

Büyüyen

18

Başarılı

Küçülen

3

Başarılı

Genç

16

Başarılı

Tasfiye

2

Başarılı

Nadir

1

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

Nadir

1

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

Başarılı

8

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

15

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

Büyüyen

1

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

Küçülen

2

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

Genç

3

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

Tasfiye

1

Büyüyen

Başarılı

38

Büyüyen

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

3

Büyüyen

Büyüyen

16

Büyüyen

Küçülen

1

Büyüyen

Genç

14

Büyüyen

Tasfiye

2

Büyüyen

Nadir

2

Küçülen

Başarılı

3

Küçülen

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

3

Küçülen

Büyüyen

2

Küçülen

Küçülen

6

Küçülen

Genç

5

Genç

Başarılı

26

Genç

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

2

Genç

Büyüyen

18

Genç

Küçülen

3

Genç

Genç

14

Genç

Tasfiye

4

Genç

Nadir

2

Tasfiye

Başarılı

1

Tasfiye

Gerileyen, Yeniden Yapılanan

1

Tasfiye

Küçülen

2

Tasfiye

Genç

7

Tasfiye

Tasfiye

5

TOPLAM

349

Not. Nadir görülen 10 durum ihmal edilmiştir.

VI. NAKİT AKIŞ TABLOSUNUN HAZIRLANIŞINA İLİŞKİN ÖRNEK UYGULAMA

Nakit akış tablosu, finansal durum tablosu ve kar veya zarar tablosu kullanılarak hazırlanmaktadır.

Nakit akış tablosu ve kar veya zarar tablosu döneme ilişkin bir performans tablosu iken (Örnek: 01.01.2019-31.12.2019) finansal durum tablosu bir sonuç tablosudur (Örnek: 31.12.2019).

Nakit akış tablosu aşağıdaki sıralama ve işlemler takip edilerek hazırlanır (Nakit akış tablosu olarak 2019 yılı esas alınacaktır);

1- İşletmenin 31.12.2018 ve 31.12.2019 tarihli finansal durum tablosu kullanılarak söz konusu tablo brüt performans olarak gösterilir.  İşletme varlıklarındaki dönem başı ve dönem sonu değerleri arasında olumlu farklar nakit girişlerini olumsuz farklar ise nakit çıkışlarını gösterir. İşletme yükümlülüklerindeki dönem sonu ve dönem başı değerleri arasındaki olumlu farklar nakit girişlerini, olumsuz farklar ise nakit çıkışlarını gösterir.

Örneğin:

AKTİF HESAPLAR

 

31.12.2018

 

31.12.2019

 

Brüt Nakit Akış

120 Alıcılar

 

150.000

 

170.000

=

-20.000 (150.000-170.000)

121 Alacak Senetleri

 

250.000

 

120.000

=

130.000 (250.000-120.000)

TOPLAM

 

 

 

 

 

110.000

             

PASİF HESAPLAR

 

31.12.2018

 

31.12.2019

 

Brüt Nakit Akış

320 Satıcılar

 

80.000

 

110.000

=

30.000 (110.000-80.000)

321 Borç Senetleri

 

160.000

 

50.000

=

-110.000 (50.000-160.000)

TOPLAM

 

 

 

 

 

-80.000

2- Kar veya zarar tablosunun işletme faaliyetlerine ilişkin bir performans göstergesi olmasından dolayı herhangi bir dönüştürme yapılmaz.

3- Aynı türe dönüştürülen finansal tablo kalemleri faaliyetlere göre sınıflandırılır.

  • İşletme faaliyetleri
  • Yatırım faaliyetleri
  • Finansman faaliyetleri

4- Sonraki aşamada ise nakit girişi ve çıkışı yaratmayan tutarlar iptal edilir.

Yukarıda anlatılanları bir örnek yardımıyla açıklanması aşağıdaki gibi olacaktır.

Örnek şirketimize ilişkin dönem sonu finansal verileri aşağıdaki gibidir;

 AKTİF HESAPLAR

31.12.2018

31.12.2019

Kasa

826

286

Bankalar

249.209

584.756

Alıcılar

878.678

1.173.815

Alacak Senetleri

526.578

289.048

Alacak Reeskontları

-48.705

-20.903

Şüpheli Ticari Alacaklar

28.774

11.900

Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı

-28.774

-11.900

İlk Madde ve Malzeme

729.069

688.870

Mamuller

1.534.070

1.201.446

Verilen Sipariş Avansları

147.716

21.243

Gelecek Aylara Ait Giderler

5.467

45.250

Verilen Depozito ve Teminatlar

1615

1615

Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar

163.643

245.463

Arazi ve Arsalar

156.788

156.788

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri

79.730

120.646

Binalar

835.720

835.720

Tesis, Makine ve Cihazlar

1.439.274

1.616.105

Taşıtlar

226.039

280.364

Demirbaşlar

120.656

142.375

Birikmiş Amortismanlar

-1.755.923

-1.972.503

Ertelenmiş Vergi Varlığı

36.450

52.614

AKTİF TOPLAMI

5.326.900

5.462.998

                                                                                                                                                       

 PASİF HESAPLAR

31.12.2018

31.12.2019

Banka Kredileri

1.360.000

510.000

Satıcılar

932.521

1.436.434

Borç Senetleri

153.000

302.814

Borç Reeskontları

-11.696

-28.033

Personele Borçlar

27.250

29.125

Diğer Çeşitli Borçlar

12.104

0

Alınan Sipariş Avansları

85.048

41.990

Ödenecek Gelir Vergisi

20.845

28.767

Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri

4.930

22.263

Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

43.673

102.524

Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri

-31.090

-97.617

Diğer Borç ve Gider Karşılıkları

153.000

221.000

Gelecek Aylara Ait Gelirler

47.600

95.000

Gider Tahakkukları

   

Kıdem Tazminatı Karşılıkları

82.400

98.150

Sermaye

350.000

350.000

Yasal Yedekler

138.200

163.537

Olağanüstü Yedekler

1.657.543

1.710.978

Aktüeryal Kazanç/Zarar

-5.200

9.381

Dönem Net Kârı

306.772

466.685

PASİF TOPLAMI

5.326.900

5.462.998

 

 

01.01.2018

01.01.2019

 KAR ZARAR HESAPLARI

31.12.2018

31.12.2019

Yurtiçi Satışlar

0

3.941.671

Satış İskontoları

0

-51.034

Satılan Mamuller Maliyeti

0

-2.857.836

Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri

0

-186.561

Genel Yönetim Giderleri

0

-154.499

Faiz Gelirleri

0

156.777

Konusu Kalmayan Karşılıklar

0

12.000

Kambiyo Karları

0

403.901

Kambiyo Karları/Müşterilerden Kaynaklanan

0

264.267

Reeskont Faiz Gelirleri

0

76.738

Özkaynak Yöntemiyle Değerlene Yatırımlardaki Değer Artışları

0

81.820

Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler

0

15.500

Diğer Çeşitli Gelir ve Kârlar

0

59.609

Karşılık Giderleri

0

-73.000

Kambiyo Zararları

0

-519.556

Kambiyo Zararları/Müşterilerden Kaynaklanan

0

-351.760

Reeskont Faiz Giderleri

0

-32.599

Diğer Çeşitli Gider ve Zararlar

0

-46.131

Borçlanma Maliyetleri

0

-189.907

Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

0

-102.524

Ertelenen Vergi Geliri/Gideri

0

19.809

Yukarıdaki finansal verilere TMS’ye göre hazırlanmış finansal tablolara mizan olup, finansal verilere ilişkin aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

  1. İştirakin TMS 29 İştiraklerde Yatırımlar Standardına göre muhasebeleştirilmesi sonucunda iştirakin değerinde 81.820 TL değer artış oluşmuştur
  2. Dönem içinde 228.000 TL’lik temettü ödemesi olmuştur.
  3. Alacakların kur değerlemesinde 65.250 TL kambiyo karı, borçların kur değerlemesinde ise 54.750 TL kambiyo zararı hesaplanmıştır.
  4. Vadeli alacaklar için 20.903 TL, vadeli borçlar için 28.033 TL reeskont hesaplanmıştır.
  5. Önceki dönemden şüpheli hale gelen ve karşılık ayrılmış olan ticari alacakların 12.000 TL’lik kısmı tahsil edilmiş, 9.874 TL’lik alacak için karşı tarafın aciz vesikası almasından dolayı bu alacaktan vazgeçildiği, 5.000 TL’lik alacağın şüpheli hale geldiği görülmüş ve bu tutara karşılık ayrılmıştır.
  6. Şirket avukatının yaptığı bildirim doğrultusunda şirkette çalışmış ve 2019 yılında işten ayrılan bir çalışanın şirkete karşı 68.000 TL tutarında dava açtığı öğrenilmiştir. Şirket avukatı davanın büyük bir ihtimalle kaybedileceği belirtmiş ve bu tutar için karşılık ayrılmıştır.
  7. Kullanılan krediler için yılsonunda 13.750 TL faiz tahakkuk ettirilmiştir.
  8. Gelecek aylara ait giderlerdeki 45.250 TL’nin tamamı Ocak – Aralık 2020 dönemi sigorta giderlerinden oluşmaktadır. Sigorta poliçenin bedelinin tamamı ödenmiş olup genel üretim giderleri içerisinde muhasebeleştirilmiştir.
  9. Gelecek aylara ait gelirlerdeki 95.000 TL kira gelirlerinden oluşmakta olup tamamı tahsil edilmiştir.
  10. Personele borçlarda gözüken tutarın 18.650 TL’si üretimde çalışan personele, 10.475 TL’si idari personele olan Aralık ayı ücret borçlarından kaynaklanmaktadır.
  11. Kıdem tazminatında dönem içinde meydana gelen değişimin aşağıdaki gibi olduğu görülmüştür.

 

Dönem başı

82.400

Ödemeler

0

Cari hizmet maliyeti

24.500

Faiz maliyeti

9.476

Aktüaryal kazanç/zarar

-18.226

Dönem sonu

98.150

Cari hizmet maliyetinin 15.688 TL’si genel üretim giderlerinde, 8.812 TL’si genel yönetim giderlerinde muhasebeleştirilmiştir.

  1. Duran varlıklara ilişkin hareket tablosunun aşağıdaki gibi olduğu görülmüştür.

 

31.12.2018

Girişler

Çıkışlar

31.12.2019

Arazi ve Arsalar

156.788

0

0

156.788

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri

79.730

40.916

0

120.646

Binalar

835.720

0

0

835.720

Tesis, Makine ve Cihazlar

1.439.274

221.541

-44.710

1.616.105

Taşıtlar

226.039

54.325

0

280.364

Demirbaşlar

120.656

21.719

0

142.375

Birikmiş Amortismanlar

-1.755.923

-261.290

44.710

-1.972.503

Toplam

1.102.284

77.211

0

1.179.495

Amortisman giderlerinin 198.412 TL’si genel üretim giderlerinde, 62.878 TL’si genel yönetim giderlerinde muhasebeleştirilmiştir.

Dönem içinde 44.710 TL maliyet bedelli bir makine 15.500 TL’ye satılmıştır.

  1. Ödenecek Vergi ve Fonlar ve ödenecek SGK kesintilerindeki tutarların tamamı personel ücret kesintilerinden kaynaklanmaktadır.
  2. Kurumlar vergisi oranı %20 olarak esas alınmaktadır

Doğrudan Model’e (Direkt Model) göre hazırlanacak 2019 yılı nakit akış tablosuna esas finansal veriler, tespitler doğrultusunda aşağıdaki gibi düzeltilir;

AKTİF HESAPLAR

Brüt Nakit Akış

Düzeltme

Net Nakit Akış

TESPİTLER

Kasa

540

0

540

 

Bankalar

-335.547

0

-335.547

 

Alıcılar

-295.137

65.250

-229.887

[3]

Alacak Senetleri

237.530

0

237.530

 

Alacak Reeskontları

-27.802

27.802

0

[4]

Şüpheli Ticari Alacaklar

16.874

-9.874

7.000

[5]

Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı

-16.874

16.874

0

[5]

İlk Madde ve Malzeme

40.199

0

40.199

 

Mamuller

332.624

0

332.624

 

Verilen Sipariş Avansları

126.473

0

126.473

 

Gelecek Aylara Ait Giderler

-39.783

-5.467

-45.250

[8]

Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar

-81.820

81.820

0

[1]

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri

-40.916

0

-40.916

 

Tesis, Makine ve Cihazlar

-176.831

-44.710

-221.541

[12]

Taşıtlar

-54.325

0

-54.325

 

Demirbaşlar

-21.719

0

-21.719

 

Birikmiş Amortismanlar

216.580

-216.580

0

[12]

Ertelenmiş Vergi Varlığı

-16.164

16.164

0

[14]

AKTİF TOPLAMI

-136.098

-68.721

-204.819

 

                                                                                                                                                                           

PASİF HESAPLAR

Brüt Nakit Akış

Düzeltme

Net Nakit Akış

TESPİTLER

Banka Kredileri

-850.000

-13.750

-863.750

[7]

Satıcılar

503.913

-54.750

449.163

[3]

Borç Senetleri

149.814

0

149.814

 

Borç Reeskontları

-16.337

16.337

0

[4]

Personele Borçlar

1.875

-29.125

-27.250

[10]

Diğer Çeşitli Borçlar

-12.104

0

-12.104

 

Alınan Sipariş Avansları

-43.058

0

-43.058

 

Ödenecek Gelir Vergisi

7.922

-28.767

-20.845

[13]

Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri

17.333

-22.263

-4.930

[13]

Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yük. Karş.

58.851

-102.524

-43.673

[14]

Dönem Kâr.Peş. Öde. Ver. ve Diğer Yüküm.

-66.527

0

-66.527

 

Diğer Borç ve Gider Karşılıkları

68.000

-68.000

0

[6]

Gelecek Aylara Ait Gelirler

47.400

47.600

95.000

[9]

Kıdem Tazminatı Karşılıkları

15.750

-15.750

0

[11]

Yasal Yedekler

25.337

0

25.337

 

Olağanüstü Yedekler

53.435

228.000

281.435

[2]

Aktüeryal Kazanç/Zarar

14.581

-14.581

0

[11]

Dönem Net Kârı

159.913

126.294

286.207

 

PASİF TOPLAMI

136.098

68.721

204.819

 

 

KAR ZARAR HESAPLARI

Brüt Nakit Akış

Düzeltme

Net Nakit Akış

TESPİTLER

Yurtiçi Satışlar

3.941.671

0

3.941.671

 

Satış İskontoları

-51.034

0

-51.034

 

Satılan Mamuller Maliyeti

-2.857.836

270.894

-2.586.942

[8,10,11,12,13]

Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri

-186.561

0

-186.561

 

Genel Yönetim Giderleri

-154.499

100.518

-53.981

[10,11,12,13]

Faiz Gelirleri

156.777

0

156.777

 

Konusu Kalmayan Karşılıklar

12.000

-12.000

0

[5]

Kambiyo Karları

403.901

0

403.901

 

Kambiyo Karları/Müşterilerden Kaynaklanan

264.267

-65.250

199.017

[3]

Reeskont Faiz Gelirleri

76.738

-76.738

0

[4]

Özkaynak Yöntemiyle Değerlene Yatırımlardaki Değer Artışları

81.820

-81.820

0

[1]

Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler

15.500

-15.500

0

[12]

Diğer Çeşitli Gelir ve Kârlar

59.609

-47.600

12.009

[9]

Karşılık Giderleri

-73.000

73.000

0

[5,6]

Kambiyo Zararları

-519.556

0

-519.556

 

Kambiyo Zararları/Müşterilerden Kaynaklanan

-351.760

54.750

-297.010

[3]

Reeskont Faiz Giderleri

-32.599

32.599

0

[4]

Diğer Çeşitli Gider ve Zararlar

-46.131

0

-46.131

 

Borçlanma Maliyetleri

-189.907

23.226

-166.681

[7,11]

Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

-102.524

102.524

0

[14]

Ertelenen Vergi Geliri/Gideri

19.809

-19.809

0

[14]

Temettü Ödemeleri

0

-228.000

-228.000

[2]

Maddi Duran Varlık Satışından Nakit Girişi

0

15.500

15.500

[12]

 

 

01.01.2019

Nakit Akım Tablosu ( Doğrudan Model )

31.12.2019

   

A. İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları

1.749.758

İşletme Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Girişi

4.520.207

 • Satılan mallardan ve verilen hizmetlerden elde edilen nakit girişleri

3.905.280

 • Faiz, ücret, prim, komisyon ve diğer gelirlerden nakit girişleri

614.927

İşletme Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Çıkışları

-2.700.095

 • Mal ve Hizmetler İçin Tedarikçilere Yapılan Ödemeler

-1.799.519

 • Faiz, Ücret, Prim, Komisyon ve Diğer Gelirlerden Nakit Çıkışları

-862.697

 • İşletme Faaliyetlerinden Kaynaklanan Diğer Nakit Çıkışları

-37.879

Faaliyetlerden Net Nakit Akışları

1.820.112

   

Ödenen faiz

-166.681

Alınan faiz

156.777

Vergi iadeleri (ödemeleri)

-110.200

Diğer nakit girişleri (çıkışları)

49.750

   

B. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları

-323.001

Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri

15.500

 • Maddi duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri

15.500

Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları

-338.501

 • Maddi duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları

-338.501

   

C. Finansman Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları

-1.091.750

Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları

-863.750

 • Kredi geri ödemelerine ilişkin nakit çıkışları

-863.750

Ödenen temettüler

-228.000

Yabancı Para Çevirim Farklarının Etkisinden Önce Nakit ve Nakit Benzerlerindeki Net Artış (Azalış)

335.007

   
   

Nakit Ve Nakit Benzerlerindeki Net Artış/Azalış

335.007

   

E. Dönem Başı Nakit ve Nakit Benzerleri

250.035

   

Dönem Sonu Nakit ve Nakit Benzerleri

585.042

Esas faaliyetlere ilişkin hesaplar aşağıdaki gibidir;

Alıcılar

-229.887

Alacak Senetleri

237.530

Şüpheli Ticari Alacaklar

7.000

İlk Madde ve Malzeme

40.199

Mamuller

332.624

Verilen Sipariş Avansları

126.473

Gelecek Aylara Ait Giderler

-45.250

Satıcılar

449.163

Borç Senetleri

149.814

Personele Borçlar

-27.250

Diğer Çeşitli Borçlar

-12.104

Alınan Sipariş Avansları

-43.058

Ödenecek Gelir Vergisi

-20.845

Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri

-4.930

Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

-43.673

Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri

-66.527

Gelecek Aylara Ait Gelirler

95.000

Yurtiçi Satışlar

3.941.671

Satış İskontoları

-51.034

Satılan Mamuller Maliyeti

-2.586.942

Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri

-186.561

Genel Yönetim Giderleri

-53.981

Faiz Gelirleri

156.777

Kambiyo Karları

403.901

Kambiyo Karları/Müşterilerden Kaynaklanan

199.017

Diğer Çeşitli Gelir ve Kârlar

12.009

Kambiyo Zararları

-519.556

Kambiyo Zararları/Müşterilerden Kaynaklanan

-297.010

Diğer Çeşitli Gider ve Zararlar

-46.131

Borçlanma Maliyetleri

-166.681

TOPLAM

1.749.758

Yatırım faaliyetlerine ilişkin hesaplar aşağıdaki gibidir;

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri

-40.916

Tesis, Makine ve Cihazlar

-221.541

Taşıtlar

-54.325

Demirbaşlar

-21.719

Maddi Duran Varlık Satışından Nakit Girişi

15.500

TOPLAM

-323.001

Finansman faaliyetlerine ilişkin hesaplar aşağıdaki gibidir;

Banka Kredileri

-863.750

Temettü Ödemeleri

-228.000

TOPLAM

-1.091.750

Dolaylı Model’e (Endirekt Model) göre hazırlanacak 2019 yılı nakit akış tablosuna esas finansal veriler, tespitler doğrultusunda aşağıdaki gibi düzeltilir;

 AKTİF HESAPLAR

Brüt Nakit Akış

Düzeltme

Net Nakit Akış

Kasa

540

0

540

Bankalar

-335.547

0

-335.547

Alıcılar

-295.137

-65.250

-360.387

Alacak Senetleri

237.530

0

237.530

Alacak Reeskontları

-27.802

27.802

0

Şüpheli Ticari Alacaklar

16.874

9.874

26.748

Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı

-16.874

-14.874

-31.748

İlk Madde ve Malzeme

40.199

0

40.199

Mamuller

332.624

0

332.624

Verilen Sipariş Avansları

126.473

0

126.473

Gelecek Aylara Ait Giderler

-39.783

-5.467

-45.250

Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar

-81.820

81.820

0

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri

-40.916

0

-40.916

Tesis, Makine ve Cihazlar

-176.831

-44.710

-221.541

Taşıtlar

-54.325

0

-54.325

Demirbaşlar

-21.719

0

-21.719

Birikmiş Amortismanlar

216.580

-216.580

0

Ertelenmiş Vergi Varlığı

-16.164

16.164

0

AKTİF TOPLAMI

-136.098

-211.221

-347.319

       

 PASİF HESAPLARI

Brüt Nakit Akış

Düzeltme

Net Nakit Akış

Banka Kredileri

-850.000

-13.750

-863.750

Satıcılar

503.913

54.750

558.663

Borç Senetleri

149.814

0

149.814

Borç Reeskontları

3.663

-3.663

0

Personele Borçlar

1.875

-29.125

-27.250

Diğer Çeşitli Borçlar

-12.104

0

-12.104

Alınan Sipariş Avansları

-43.058

0

-43.058

Ödenecek Gelir Vergisi

7.922

28.767

36.689

Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri

17.333

22.263

39.596

Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yük. Karş.

58.851

-102.524

-43.673

Dönem Kâr.Peş. Öde. Ver. ve Diğer Yüküm.

-66.527

0

-66.527

Diğer Borç ve Gider Karşılıkları

68.000

-68.000

0

Gelecek Aylara Ait Gelirler

47.400

47.600

95.000

Gider Tahakkukları

0

0

0

Kıdem Tazminatı Karşılıkları

15.750

-15.750

0

Sermaye

0

0

0

Yasal Yedekler

25.337

0

25.337

Olağanüstü Yedekler

53.435

228.000

281.435

Aktüeryal Kazanç/Zarar

14.581

-14.581

0

Dönem Net Kârı

139.913

77.234

217.147

PASİF TOPLAMI

136.098

211.221

347.319

                                                                                                                                               

       

 KAR ZARAR HESAPLARI

Brüt Nakit Akış

Düzeltme

Net Nakit Akış

Yurtiçi Satışlar

3.941.671

0

3.941.671

Satış İskontoları

-51.034

0

-51.034

Satılan Mamuller Maliyeti

-2.857.836

0

-2.857.836

Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri

-186.561

0

-186.561

Genel Yönetim Giderleri

-154.499

0

-154.499

Faiz Gelirleri

156.777

0

156.777

Konusu Kalmayan Karşılıklar

12.000

0

12.000

Kambiyo Karları

403.901

0

403.901

Kambiyo Karları/Müşterilerden Kaynaklanan

264.267

0

264.267

Reeskont Faiz Gelirleri

76.738

0

76.738

Özkaynak Yöntemiyle Değerlene Yatırımlardaki Değer Artışları

81.820

0

81.820

Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler

15.500

0

15.500

Diğer Çeşitli Gelir ve Kârlar

59.609

0

59.609

Karşılık Giderleri

-73.000

0

-73.000

Kambiyo Zararları

-519.556

0

-519.556

Kambiyo Zararları/Müşterilerden Kaynaklanan

-351.760

0

-351.760

Reeskont Faiz Giderleri

-52.599

0

-52.599

Diğer Çeşitli Gider ve Zararlar

-46.131

0

-46.131

Borçlanma Maliyetleri

-189.907

0

-189.907

Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

-102.524

0

-102.524

Ertelenen Vergi Geliri/Gideri

19.809

0

19.809

DÖNEM NET KARI

446.685

0

446.685

   

 

 

Temettü Ödemeleri

0

-228.000

-228.000

İştiraklerin dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler

0

-81.820

-81.820

Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler

0

10.500

10.500

Vadeli alımlardan kaynaklanan ertelenmiş finansman gideri

0

3.663

3.663

Vadeli satışlardan kaynaklanan kazanılmamış finansman geliri

0

-27.802

-27.802

Alacaklarda değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler

0

5.000

5.000

Dava ve/veya ceza karşılıkları (iptali) ile ilgili düzeltmeler

0

68.000

68.000

Faiz giderleri ile ilgili düzeltmeler

0

13.750

13.750

Kar (zarar) mutabakatı ile ilgili diğer düzeltmeler

0

-64.038

-64.038

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar (iptali) ile ilgili düzeltmeler

0

33.976

33.976

Amortisman ve itfa gideri ile ilgili düzeltmeler

0

261.290

261.290

Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar (kazançlar) ile ilgili düzeltmeler

0

-15.500

-15.500

Maddi duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri

0

15.500

15.500

Vergi (geliri) gideri ile ilgili düzeltmeler

0

82.715

82.715

 

   

01.01.2019

Nakit Akım Tablosu ( Dolaylı Model)

 

31.12.2019

     

A. İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları

 

1.749.758

Dönem Karı/Zararı

 

446.685

Sürdürülen faaliyetlerden dönem karı (zararı)

 

446.685

Dönem Net Karı/Zararı Mutabakatı ile İlgili Düzeltmeler

 

289.734

Amortisman ve itfa gideri ile ilgili düzeltmeler

 

261.290

Değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler

 

5.000

 • Alacaklarda değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler

 

5.000

Karşılıklar ile ilgili düzeltmeler

 

101.976

 • Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar (iptali) ile ilgili düzeltmeler

 

33.976

 • Dava ve/veya ceza karşılıkları (iptali) ile ilgili düzeltmeler

 

68.000

Faiz (gelirleri) ve giderleri ile ilgili düzeltmeler

 

-10.389

 • Faiz giderleri ile ilgili düzeltmeler

 

13.750

 • Vadeli alımlardan kaynaklanan ertelenmiş finansman gideri

 

3.663

 • Vadeli satışlardan kaynaklanan kazanılmamış finansman geliri

 

-27.802

Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler

 

10.500

Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler

 

-81.820

 • İştiraklerin dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler

 

-81.820

Vergi (geliri) gideri ile ilgili düzeltmeler

 

82.715

Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar (kazançlar) ile ilgili düzeltmeler

 

-15.500

 • Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar (kazançlar) ile ilgili düzeltmeler

 

-15.500

Kar (zarar) mutabakatı ile ilgili diğer düzeltmeler

 

-64.038

İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler

 

1.123.539

Ticari alacaklardaki azalış (artış) ile ilgili düzeltmeler

 

-127.857

Stoklardaki azalışlar (artışlar) ile ilgili düzeltmeler

 

372.823

Peşin ödenmiş giderlerdeki azalış (artış)

 

81.223

Ticari borçlardaki artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler

 

708.477

Faaliyetler ile ilgili diğer borçlardaki artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler

 

-39.354

Ertelenmiş gelirlerdeki artış (azalış)

 

-43.058

İşletme sermayesinde gerçekleşen diğer artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler

 

171.285

 • Faaliyetlerle ilgili diğer yükümlülüklerdeki artış (azalış)

 

171.285

Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları

 

1.859.958

Vergi iadeleri (ödemeleri)

 

-110.200

B. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları

 

-323.001

Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri

 

15.500

 • Maddi duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri

 

15.500

Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları

 

-338.501

 • Maddi duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları

 

-338.501

C. Finansman Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları

 

-1.091.750

Kredi geri ödemelerine ilişkin nakit çıkışları

 

-863.750

Ödenen temettüler

 

-228.000

Yabancı Para Çevirim Farklarının Etkisinden Önce Nakit ve Nakit Benzerlerindeki Net Artış (Azalış)

 

335.007

Nakit Ve Nakit Benzerlerindeki Net Artış/Azalış

 

335.007

E. Dönem Başı Nakit ve Nakit Benzerleri

 

250.035

Dönem Sonu Nakit ve Nakit Benzerleri

 

585.042

VII. SONUÇ

İşletmelerin hazırlamış oldukları finansal durum tablosu, kar veya zarar tablosu işletme hakkında bilgi verirken, bu tabloların tahakkuk esasına göre hazırlanmasından dolayı, işletmenin nakit akışları hakkında bilgi vermezler. İşletmeler faaliyetlerinden gelir elde edilebilirler. Ancak önemli olan konu faaliyetlerden elde edilen gelirlerin nakde dönüştürülmesidir.

Nakit akışları, işletmeler açısından faaliyetlerine devam edebilmek ve yön verebilmek, yükümlüklerini yerine getirebilmek, ortaklarına nakit getiri sağlamak gibi nedenlerle önemlilik arz etmektedir. Nakit akışları yatırımcılar, kredi verenler hatta tedarikçiler açısından (son yıllarda tedarikçilerin de kreditör gibi kullanılmaya başlanmasından dolayı) işletmeye kullandırdıkları nakitlerin geri dönüşünün güvenilir olması bakımından çok önemlidir.

İşletmelerin nakit akışı yaratamaması öncelikle esas faaliyet döngüsünü bozmakta ve tüm maliyetleri yükseltmektedir. Esas faaliyet döngüsü bozulan işletmeler bu durumda finansman faaliyetlerinden ve yatırım faaliyetlerinden nakit akışı sağlamaya yönelmektedirler. Bu durumda iki riskli durum ortaya çıkabilmektedir;

  • Nakit akışlarının kredi, faktöring ve diğer borçlanma araçları ile sağlanması durumunda borçlanma maliyetlerinin yükselmesi
  • Nakit akışlarını yatırım faaliyetleri (varlık satışı) ile sağlanması durumunda, pazarlıklı alımdan kaynaklanan, varlıkların gerçeğe uygun değerinden daha düşük fiyata satılması

Nakit akışı sağlamada başarısızlık, işletmeleri iflasa kadar götürebilmektedir. Gerçeğe uygun hazırlanmış, çok yönlü olarak analiz edilmiş nakit akış tabloları, işletmelerin ve diğer kullanıcıların en büyük yardımcısıdır.

Nakit akış tablosunun hangi yönteme göre düzenleneceğine ilişkin olarak ampirik çalışmalar yapılmalıdır. Bu çalışmalarda temel amaç finansal tablo kullanıcılarının hangi bilgiye ihtiyaç duyduğunun ortaya çıkarılmasıdır. Finansal tablo kullanıcısın ihtiyaç duyduğu bilgiye göre nakit akış modeli seçilmelidir.

KAYNAKÇA

Aydın Karapınar ve Figen Zaif, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları İle Uyumlu Finansal Analiz. Ankara: Gazi Kitabevi, 2013, s.149

Benton E. Gup, William D. Samson, Michael T. Dugan, Myung-Ja Kim, Thawatchai Jittrapanun 1993,“An Analysis of Patterns from the Statement of Cash Flows”, Financial Practice and Education, Fall:73-79.

By Nathan H. Jeppson, Ph.D., CPA; John A. Ruddy, CPA, CFA; and David F. Salerno, Ph.D., CPA. The Statement of Cash Flows and the Direct Method of Presentation. Management Accounting Quarterly (2016) , 17(3), 1-9.

Donald E Kieso., Jerry J Weygandt. ve Terry D. Warfield. (2013). Intermediate Accounting (IFRS edition, 2nd edition,2013). Hoboken, NJ: Wiley., s.197

Jerry J Weygandt, Donald E Kieso, Paul D Kimmel, Financial Accounting (Ninth edition, 2014.). Hoboken, NJ: Wiley, s.650

Gopal V. Krishnan, James A. Larga. The Predictive Ability of Direct Method Cash Flow Information. Journal of Business Finance & Accounting (2000) , 27(1-2), 215-245. doi:10.1111/1468-5957.00311. Sayfa 242

Lawrence Gitman, Chad Zutter, Principles of Managerial Finance (2012). Boston: Pearson Prentice Hall,

Nalan AKDOGAN, Nejat TENKER, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, 7.Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2001, s.284.

Osman Bayri, Süleyman Bayrakçıoğlu, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi,  Y.2019, C.24, S.3, s.385-416.

Serkan ÖZDEMİR, Mali Çözüm, Eylül-Ekim 2014, Sayfa74-75

Türkiye Muhasebe Standartları, Nakit Akış Tablosu (TMS 7)

www.kap.org.tr


[1] Jerry J Weygandt, Donald E Kieso, Paul D Kimmel, Financial Accounting (Ninth edition, 2014.). Hoboken, NJ: Wiley, s.650

[2] Nalan AKDOGAN, Nejat TENKER, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, 7.Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2001, s.284.

[3] Donald E Kieso., Jerry J Weygandt. ve Terry D. Warfield. (2013). Intermediate Accounting (IFRS edition, 2nd edition,2013). Hoboken, NJ: Wiley., s.197

[4] Aydın Karapınar ve Figen Zaif, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları İle Uyumlu Finansal Analiz. Ankara: Gazi Kitabevi, 2013, s.149

[5] TMS 7, Nakit Akış Tablosu, Paragraf 4

[6] TMS 7, Nakit Akış Tablosu, Paragraf 5

[7] TMS 7 Nakit Akış Tablosu, Paragraf 17

[8] Lawrence Gitman, Chad Zutter, Principles of Managerial Finance (2012). Boston: Pearson Prentice Hall,

[9] TMS 7, Nakit Akış Tablosu, Paragraf 10

[10] TMS 7, Nakit Akış Tablosu, Paragraf 14

[11] TMS 7, Nakit Akış Tablosu, Paragraf 16

[12] TMS 7 Nakit Akış Tablosu, Paragraf 17

[13] TMS 7 Nakit Akış Tablosu, Paragraf 17

[14] TMS 7 Nakit Akış Tablosu, Paragraf 19

[15] Osman Bayri, Süleyman Bayrakçıoğlu, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi,  Y.2019, C.24, S.3, s.385-416.

[16] By Nathan H. Jeppson, Ph.D., CPA; John A. Ruddy, CPA, CFA; and David F. Salerno, Ph.D., CPA. The Statement of Cash Flows and the Direct Method of Presentation. Management Accounting Quarterly (2016) , 17(3), 1-9.

[17] Serkan ÖZDEMİR, Mali Çözüm, Eylül-Ekim 2014, Sayfa74-75

[18] Gopal V. Krishnan, James A. Larga. The Predictive Ability of Direct Method Cash Flow Information. Journal of Business Finance & Accounting (2000) , 27(1-2), 215-245. doi:10.1111/1468-5957.00311. Sayfa 242

[19] Steven F. Orpurt, Yoonseok Zang. Do Direct Cash Flow Disclosures Help Predict Future Operating Cash Flows and Earnings? The Accounting Review, 84(3), (2000) Sayfa 928

[20] Brent E. Johnson. The Ascent of the Cash Flow Statement. Journal of Accounting Education (1994) , 12(4), Sayfa 378.

[21] Jerry J. Weygandt (EditorHospitality Financial Accounting . (2009).. Hoboken, N.J: John Wiley & Sons, Inc.Sayfa 184

[22] Yavuz ÇİFTÇİ, Levent SARIOĞLU. Nakit Akış Tablosu İle İlgili Türkiye’deki Düzenlemeler ve Uluslararası Uygulamalarla Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler MYO Dergisi, (2007).  Sayfa 191

[23] Benton E. Gup, William D. Samson, Michael T. Dugan, Myung-Ja Kim, Thawatchai Jittrapanun 1993,“An Analysis of Patterns from the Statement of Cash Flows”, Financial Practice and Education, Fall:73-79

13.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM