Ali Koçyiğit
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
kocyigit_ali@hotmail.com

Amortisman’a Tabi İktisadi Kıymetin Ömrünü Belirlerken Sektörel Ayrıma Dikkat Ediyor muyuz?

GİRİŞ

Mevcutlar bakımından amortismanın konusu, işletmeye dahil gayrimenkul ve sabit kıymet niteliğindeki maddi kıymetlerle, gayri maddi kıymetlerin değerlerinde, zamanla meydana gelen kayıpların sonuç hesaplarına intikal ettirilmesidir. Mevcutlarda amortisman ayırma yöntemleri, amortisman uygulama süresi, oranlarına ilişkin açıklamalar VUK'un 313- 321’inci maddeleri arasında yer almaktadır. Ayrıca Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlere uygulanacak Amortisman Oranları ile ilgili Resmi Gazetenin 28.04.2004 tarihli  333 sıra nolu VUK Genel Tebliği yayınlanmıştır. Tebliğde belirtilen Faydalı Ömür Listesine göre belirlenecek oranlar esas alınarak Amortisman ayırılması gerekmektedir. Yazımızın konusunu Amortismana Tabi İktisadi Kıymetin oranını belirlerken dikkat etmemiz gereken bir husus olan Sektörel Ayrım konusu ele alınmaktadır.

İlgili tebliğe göre dikkat etmemiz gereken ilk husus, Amortisman oranları tespit edilirken öncelikle Sektörel ayrımlara göre iktisadi kıymetin ömrünü belirlememiz gerektiğidir. Bu ayrımda bulunmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak oranları da, Faydalı Ömür Listesinin 1-6.bölümleri olan tüm sektörler için genel sınıflamada verilen oranlara göre tespit edilecektir.

ÖRNEK

Örnek vermek gerekirse, İnşaat Sektöründe faaliyet gösteren bir işletme Amortismana Tabi İktisadi Kıymeti için öncelikle Faydalı Ömür Listesi 10. Bölümü olan İnşaat İşleri kısmına bakmalı ve bu kod altında uygun olan bölüm tespit edilerek oran belirlenmelidir. Daha açık bir ifade ile İnşaat sektöründe faaliyet gösteren bir firma üretimde kullanmak amacıyla ‘’Matkap’’ almışsa bunu Faydalı Ömür Listesi 10.‘’İnşaat İşleri: Kamu binaları, özel ticaret binaları, limanlar, işletme ve yönetim binaları, gayrimenkuller ve eklentileri, karayolları ve demiryollarının yapımında kullanılan iktisadi kıymetler (Aşağıdaki sınıflarda sayılanlar hariç)’’ sınıfına göre 6 Yıl %16,66 oranına göre tükenmeye tabi tutacaktır. Oysa ki Genel Sınıflandırma da 3.77. Matkaplar (Diğer sınıflarda sayılanlar hariç) 5 Yıl %20 oranına göre sınıflandırılmıştır. Madencilik Sektöründe üretim yapan bir firma olsaydı ‘’8. Madencilik: Metalik ve metalik olmayan minerallerin maden olarak çıkarılmasında, öğütülmesinde, kullanılmasında ve bu tip materyallerin diğer şekillerde özel olarak hazırlanmasında kullanılan iktisadi kıymetler’’ sınıfına göre 10 yıl %10 oranına göre itfa edilmesi gerekecekti. Görüldüğü gibi aynı iktisadi kıymet farklı sektörlerde farklı oranlara tabidir. 

SONUÇ

Burada amaç İtfa sürelerinin sektörlere göre farklılık göstermesidir. Özellikle bazı cihaz ve makinaların birden çok kod ile farklı süre ve oranlarda olmasının nedeni budur.

Yapmış olduğumuz denetimlerde görmekteyiz ki Amortismana Tabi İktisadi Kıymet için Faydalı ömür listesinde arama yapılarak en yakın eşleşen ilk koda göre yada en kısa süreli olan oran belirlenmekte, Tebliğe göre belirlenmesi gereken Sektörel Ayrım Konusuna dikkat edilmemektedir. Gelir idaresi nezdinde yapılan incelemelerde eleştiri ve cezalı tarhiyat ile karşılaşmamak için Geçici Vergi Beyanlarının yaklaştığı bu günlerde Amortisman listelerini tekrar gözden geçirmenin faydalı olacağını düşünüyorum.

25.04.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.