Ali Durmaz
Vergi Başmüfettişi
durmaz.ali@hotmail.com

Naylon Fatura Nedir?

Naylon fatura halk dilinde çok kullanılan bir terimdir. Aslında, daha çok mali polis tarafından yapılan operasyonlarda kullanılmış ve bu şekilde haberlere yansımıştır. Halk diline yerleşmesinin de bu şekilde olduğunu tahmin ediyorum. Ekşi sözlükte yaptığım aramada, şu açıklamaya rastladım;

“Çocukluk dönemimde naylondan yapıldığını sandığım; TV kanallarında naylon fatura düzenlemek suçundan tutuklananları gördüğümde; aklıma naylon torbaların yapıldığı malzemeden - naylon - üretilmiş tomar tomar faturaların gelmesini sağlayan ve kendime kendime saf saf: - kağıt bulamamışlar mı? Naylon faturalar zehirli mi oluyor ki kağıt bulamayıp faturaları naylondan yapan bu zavallı adamları hapse atıyorlar?”

Elbette ki, naylon fatura, faturanın naylona basılmasından veya kağıt bulunamadığından veya kağıdın pahalı olmasından doğan bir olgu değil. Bu tabir halk arasında “sahte fatura” için kullanılan bir tabir olarak yaygınlaşmıştır. Naylon fatura” tabiri tam kullandığımız anlamda sözlüklere de geçmiştir.[1] Yazılı ve sözlü basın da bu deyimi tercih etmektedir. “Naylon fatura” isimlendirmesi, Kanunlarda ve Maliye Bakanlığı düzenlemelerinde yer almamakla birlikte, Danıştay ve Yargıtay Kararlarında sık kullanılmaktadır. Danıştay bu sözcüğü, “naylon fatura” “gerçek dışı fatura” “Komisyon karşılığı verilen fatura” “sahte belge ticaretine konu olan fatura” “karşılıksız fatura” olarak kullanmaktadır.

Bununla birlikte “Naylon fatura” deyimi aslında sahte fatura anlamında kullanılmaktadır. Sahte faturanın veya naylon faturanın sahteliği kendi fiziki varlığından ileri gelmez. Faturanın sahteliği karşılığının olup olmadığı ile ilgilidir. Ancak, sahte faturanın detayına girmeden önce, faturanın ne olduğunu tanımlamak gerekir.

Kanunda, fatura, “Satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika” olarak tanımlanmıştır. Yapılan bu tanıma göre, fatura düzenlenip verilebilmesi için, öncelikle ortada, satılan bir emtia (mal) veya yapılan bir iş (hizmet) olmalıdır. Dolayısıyla, satılan bir emtia veya yapılan bir iş (hizmet) olmadan fatura düzenlenemez. İşte tam da “sahte fatura” veya “naylon fatura” bu hususla ilgilidir. Yani, “sahte fatura” veya “naylon fatura” faturanın karşılığında bir mal veya hizmet satışının olup olmadığı ile ilgili bir kavramdır. Nitekim kanunda, sahte fatura, “herhangi bir işlem veya durum olmadığı halde düzenlenen fatura” şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre, herhangi bir işleme, satışa, duruma, mal veya hizmet satışına dayanmadan düzenlenmiş olan fatura, sahte faturadır.  Peki neden sahte-naylon fatura düzenlenir?

Naylon fatura düzenleme ve kullanma ekonomik bir suçtur. Ekonomik suç, maddi menfaat (çıkar) elde etmek için işlenen suçtur. Naylon fatura düzenlemede en yaygın neden gelir elde etmektir. Yani naylon fatura düzenleyen kişi gelir elde etmek maksadıyla bu işi yapmakta ve düzenlediği sahte fatura üzerinden belli oranlarda komisyon almaktadır.

Fail naylon faturayı kendi adına tesis ettirdiği mükellefiyet ile düzenleyebileceği gibi, genellikle ortağı olduğu şirket üzerinden bu işlemi yapmaktadır. Ancak, çoğu durumda, failin (naylon fatura düzenleyenin) kendisinin şirkete ortak olmadığı, başkaları adına şirket kurdukları, zor durumdaki insanlara verdikleri küçük bedeller karşılığında (ya da seni SGK’lı yapacağız, maaş vereceğiz gibi vaatlerle) bu insanlar adına şirket kurdukları, bu şirket adına bastırdıkları faturaları karşılıksız (sahte) olarak düzenleyip sattıkları tespit edilmektedir. Yani burada satışa konu olan şey mal veya hizmet değil faturanın kendisi olmaktadır. Bu nedenle de naylon fatura düzenleyenlerden yasal defter ve belgeleri istendiğinde ya gerçek faillere ulaşılamamakta veya asıl faillerin kullandığı ve adlarına şirket kurdukları mağdur insanlar ile muhatap olunmaktadır.

Diğer yandan, genellikle bu şekilde düzenlenmekte olan sahte faturaları, diğer mükellefler, daha az vergi ödemek, kara para aklamak, hayali ihracat yapmak veya haksız vergi iadesi almak amacıyla kullanmaktadırlar. Bazı durumlarda ise mal veya hizmet belgesiz olarak satılmakta ve faturanın kendisi de başka bir mükellefe komisyon karşılığında satılmaktadır. Az da olsa hatır amacıyla da karşılıksız (sahte) olarak fatura düzenlendiği bilinen bir gerçektir. Özellikle, katma değer vergisi ödememek amacıyla birbirlerine hatıra istinaden fatura alınıp verilmesi esnaf arasında yaygın olan kullanım şeklidir. Aslında; maliyetlerini veya vergi indirimlerini yükselterek daha az vergi ödemek ve/veya vergi iadesi almak amacıyla sahte fatura kullanımı en çok karşılaşılan durumlardır.

Sahte fatura düzenleme fiilinin tespit edilmesi vergi incelemesi ile mümkün olup böyle bir tespit yapılması halinde ise düzenleyen kişi veya kişiler hakkında hem vergi cezası uygulanmakta ve hem de bu kişilerin hapis cezası ile yargılanmasını sağlamak üzere cumhuriyet başsavcılıklarına incelemeyi yapanlar tarafından suç duyurusunda bulunulmaktadır. Nitekim; Sahte fatura düzenleme fiili (üç yıldan beş yıla kadar) hapis cezasını gerektiren bir suç olarak tanımlanmıştır.   

Diğer yandan, bir mükellefiyet adına sahte fatura düzenleme tespiti yapılması durumunda; Söz konusu fatura düzenleme fiilini işleyen mükelleften fatura alan diğer mükelleflerin (kullanıcıların) tamamı incelemeye sevk edilecek ve haklarında sahte fatura kullanma gerekçesiyle inceleme yapılacaktır. İncelemede sahte fatura kullanarak indirim konusu yapılan katma değer vergilerinin indirimleri reddedilerek cezalı vergi tarhiyatı yapılacaktır. Ayrıca, sahte fatura kullanmak kanunen (üç yıldan beş yıla kadar) hapis cezasını gerektiren bir fiil olduğu için, Türk Ceza Kanununda yer alan düzenleme gereği, bilerek ve isteyerek sahte fatura kullanan mükellefler hakkında cumhuriyet başsavcılıklarına incelemeyi yapanlar tarafından suç duyurusunda bulunulacaktır.

Yukarıdaki açıklamalara göre, naylon fatura aslında sahte fatura ile aynı anlama gelmektedir. Bu bakımdan, sahte faturanın veya naylon faturanın sahteliği kendi fiziki varlığından ileri gelmez. Faturanın sahteliği karşılığının olup olmadığı ile ilgilidir. Sahte fatura düzenleme fiili (üç yıldan beş yıla kadar) hapis cezasını gerektiren bir suçtur. Bilerek ve isteyerek sahte fatura kullanmak da hapis cezasını gerektiren bir başka suç olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla mükelleflerin; Hatıra istinaden karşılıksız fatura düzenlemekten kaçınmaları, kendilerine özellikle “sağlam” fatura denilerek teklif edilen sahte faturaları kullanmadan önce çok iyi düşünmeleri ve yukarıda açıklanan buna benzer hususlarda çok dikkatli olmaları elzemdir.

---

[1] TDK’nun Türkçe Sözlüğü’nün 1998 yılı 9. Baskısında Naylon Fatura “giriş faturası olmayan bir mal için alıcıya verilen ve birini harcama yapmış gibi göstermek amacıyla düzenlenen faturanın halk arasındaki adı” şeklinde tanımlanmıştır.

25.09.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.