Ali Deniz İnan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
denizinanmuhasebe@gmail.com

%50 Kazanç İstisnasından Faydalanmayı Unutmayın

Kurumlar vergisi beyannameleri üzerinde kurum kazancı üzerinden indirilebilecek önemli bir indirim hakkını bu yazımızda ele alacağız.

Yazının ana konusunu yurtdışında verilen hizmetlerde kazanç istisnası oluşturmakta olup, indirim kapsamındaki hizmetlerin neler olduğu, faydalanma şartları, muhasebe kayıtlarında izlenmesi, kazancın hesaplanması ve beyanname üzerinde nasıl indirim konusu yapılacağı bu makalede ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

- İSTİSNA KAZANÇ TUTARI NE KADARDIR? 

Yurtdışında verilen hizmetlerde elde edilen kazancın %50’si beyan edilen kazanç üzerinden indirilebilecektir.

- İNDİRİM KAPSAMINDAKİ HİZMETLER NELERDİR? 

İstisna kapsamında elde edilen kazançların aşağıda sıralanan faaliyetlerden biri veya birkaçından elde edilmiş olması şarttır.

• Mimarlık
• Mühendislik
• Tasarım
• Yazılım
• Tıbbi raporlama
• Muhasebe kaydı tutma
• Çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti verme,
• İlgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak verilen eğitim ve sağlık hizmetleri.

- İNDİRİMDEN FAYDALANMA ŞARTLARI NELERDİR?

A. İndirimden Faydalanabilecek Şirketlerin Ana Sözleşmelerinde Yazılı Esas Faaliyet Konusu

İstisnadan faydalanacak şirketin esas faaliyet konuları arasında mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi, mesleki eğitim, eğitim ve sağlık hizmetleri sunmak olmalıdır.

- Sadece biri de olabilir, birden fazlası da

Yukarıda ifade edilen faaliyet konularından sadece biri verilebileceği gibi ana sözleşmede yer alması şartıyla birden fazlası da verilebilir. 

B. Hizmetin, Türkiye'den Münhasıran Yurt Dışı Mukimi Kişi Ve/Veya Kurum İçin Yapılmış Olması

İndirim kapsamındaki hizmetlerin Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara; eğitim veya sağlık hizmetlerinin de Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere verilmesi gerekmektedir.

- Asistanlık, danışmanlık, aracılık hizmetleri bu kapsamda sayılmaz. 

İstisna kapsamındaki hizmetlerin fiilen verilmesi gerekmekte olup bu alanlarda sunulan asistanlık, danışmanlık ve aracılık gibi hizmetlerin bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün değildir.

C. Faturanın Yurt Dışı Mukimi Kişi Ve/Veya Kurum Adına Düzenlenmesi

Yapılan hizmetlerin yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi gerekmektedir.

D. Hizmetten Yurtdışından Faydalanılması

Türkiye’den verilen, mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme ve veri analizi hizmetlerinden yurtdışında yararlanılması gerekmektedir.

E. İzne Tabi Olmak Üzere Verilen Eğitim Ve Sağlık Hizmetleri İle Mesleki Eğitim Hizmetlerin Yurtdışında Yararlanılması

İlgili bakanlığın izin ve denetimine tabi olarak Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere verilen eğitim ve sağlık hizmetleri ile mesleki eğitim hizmetlerinin fiziki olarak Türkiye’de verilmesine karşın faydalanmanın Türkiye’de yerleşik olmayan kişiler olması gerekmektedir.

- KAZANÇ TUTARI MUHASEBE KAYITLARINDA NASIL İZLENİR?

Elde edilen kazanç tutarının kurumlar vergisi matrahında tespiti için; hasılat, maliyet ve gider kalemlerinin ayrı ayrı mizanda izlenmesi gerekmektedir.

- Diğer faaliyetler ile ilişkilendirilmemeli

İstisna kapsamında elde edilen kazanç ve bu kazançlara ait maliyet ve gider tutarları bu kapsama girmeyen diğer kazanç, maliyet ve giderler ile ilişkilendirilmemeli, ayrı ayrı kayıt altına alınmalıdır.

- GİDER VE MALİYET TUTARI AYRI AYRI TESPİT EDİLEMEZ İSE MALİYET NASIL TESPİT EDİLİR?

Gider ve maliyet kalemlerinin ayrı ayrı izlenmesi mümkün değil ise toplam müşterek giderler, cari yıla ait istisna kapsamındaki hasılattın toplam hasılata oranı esas alınarak dağıtılır.

- AMORTİSMAN TUTARINDAN PAY VERİLİR Mİ?

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsamda değerlendirilmeyen faaliyetlere ilişkin kullanılan amortisman tutarlarının her bir işte kullanılan gün esasına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir.

Kullanılan gün süresi tespit edilemez ise müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır.

İşte ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar ise, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır.

- İNDİRİM TUTARI NASIL TESPİT EDİLİR?

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetlerden elde edilen hasılattan bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın %50’si indirim konusu yapılabilir.

ÖRNEK; ABC Ltd. Şti. ana sözleşmesinde yazılı olan ve istisna kapsamında yurtdışına bulunan firmaya mühendislik hizmeti sunmakta olup bu işler neticesinde elde ettiği elde ettiği hasılat, maliyet ve gider tutarları aşağıdaki gibidir;

	Tutar (TL)
Yurtdışı Mühendislik Hizmet Satış Tutarı (a)	2.500.000
İstisna Kapsamında Satışlara Ait Maliyet Tutarı (b)	850.000
İstisna Kapsamında Satışlara Ait Giderler (c)	220.000
Kazanç Tutarı (d) = (a) - ((b) + (c))	1.430.000
İndirim Konusu Yapılabilecek İstisna Kapsamındaki Tutar (%50) (e)=(d)*%50	715.000

- BEYANNAME ÜZERİNDE İNDİRİM NASIL YAPILIR?

Tespit edilen indirim yapılabilecek indirim kapsamındaki kazanç tutarı yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin “Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler” bölümünde gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılabilecektir.

ÖRNEK; ABC Ltd. Şti. ana sözleşmesinde yazılı olan ve istisna kapsamında yurtdışına bulunan firmaya mühendislik hizmeti sunmakta olup bu işler neticesinde elde ettiği elde ettiği 202x yılına ilişkin indirim konusu yapabileceği istisna kapsamında kazanç tutarı 715.000 TL’dir.

- İNDİRİM KONUSU YAPILAMAYAN TUTAR GELECEK YILA DEVREDER Mİ?

Diğer indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları nedeniyle indirim konusu yapılamayan tutar izleyen dönemlere devredilemeyecektir.

ÖRNEK; A Ltd. Şti.’nin 202x yılına ait geçmiş yıl zararları, ticari bilanço karı ve istisna kapsamındaki kazanç tutarları aşağıdaki gibidir.

	Tutar (TL)
Ticari Bilanço Karı (a)	1.000.000
Geçmiş Yıl Zararları (b)	550.000
İndirime Esas Tutar (c) = (a) - (b)	450.000
İstisna Kapsamında İndirim Konusu Yapılabilecek Kazanç Tutarı	600.000
Beyanname Üzerinde İstisna Kap. İndirim Konusu Yapılabilecek Kazanç Tutarı	450.000

Her ne kadar yıl içinde istisna kapsamında indirim konusu yapılabilecek kazanç tutarı 600.000 TL olarak hesaplanmış olsa da İndirime esas tutar 450.000 TL olması nedeniyle beyanname üzerinde indirim konusu yapılabilecek kazanç tutarı 450.000-TL’yi aşamaz. Kalan tutar gelecek yıla devretmez. 

- ZARAR HALİNDE İNDİRİM YAPILABİLİR Mİ?

Faaliyet sonucunun zararlı olması halinde kazanç olmaması nedeniyle istisna kapsamındaki kazançlara ilişkin herhangi bir indirim yapılamayacaktır.

- DİĞER GELİRLER İNDİRİM KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLERBİLİR Mİ?

İstisna kapsamında kazanç elde eden şirketlerin esas faaliyet konuları dışında elde ettiği faiz gelirleri, kasadaki dövizlerin değerlemesinden kaynaklanan kur farkları, iktisadi kıymet satışından doğan gelirler istisna kapsamında kazanç olarak değerlendirilemez.

YARARLANILAN KAYNAKLAR

- Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:41)

(*) Bu yazı bilgilendirme amacıyla yazılmıştır. Tereddüt ettiğiniz konularda uzman bir kişiden profesyonel görüş ve destek almanızı önerir, işbu bilgilendirme yazısı dayanak gösterilerek yapılacak işlemler nihayetinde doğacak zararlardan sorumluk kabul edilmeyeceğini beyan ederim.

29.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.