Ali Deniz İnan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
denizinanmuhasebe@gmail.com

Yatırım Kararlarında Fırsat Maliyetini Gözden Kaçırmamak Gerek!

2019 yılının başlamasıyla beraber şirketlerin yeni yıla ilişkin yatırımlarından elde edecekleri net gelirler hakkında planlamalarda başlamış bulunmakta, şirketler açısından amaç karlarını maksimize etmek olduğundan şirketlerin hedefi ana iş koluna yatırım yaparak karlarını yükseltmek, yatırım dışı kalan nakit ile de farklı yatırım araçları kullanarak işletme kaynaklarının arttırılmasıdır.

Elde edinilen kar vazgeçilen fırsat maliyetinden az olmamalı.

Fırsat maliyeti, herhangi bir yatırımdan elde edilen kazanç neticesinde diğer bir yatırımın getirisinden vazgeçilen tutarı ifade etmektedir. İşletmeler için yatırım fırsatları değerlendirilirken alternatif fırsatların göz ardı edilmesi sonucu vazgeçilen en iyi ikinci yatırımdan elde edilecek karın da elde edilen kazancın değerlendirilmesinde hesaba katılması gerekmektedir. Böylece net ekonomik kazanç miktarı ortaya çıkar.

Fırsat maliyeti ile karşılaştırma yapılırken asıl kazanç için alınan risk ve geçen süre de değerlendirilmeli

İşletmelerin bu süreçte elde edecekleri karın getirisini değerlendirirken, kazanç için alınan riski ve kazanç miktarı için kaybedilen zamanı da değerlendirmeleri gerekmektedir.

Örnek-1;  ABC San. ve Tic. A.Ş.’nin yeni yıl itibariyle kasasında bulunan 60.000-TL’nin işletmenin günlük faaliyetlerine ilişkin giderler açısından ihtiyaç fazlası olduğunu kararlaştırmıştır. Bir bankanın 1-TL nominal değerli 1 adet hisse senedinin borsada işlem gördüğü fiyatı 6,00-TL’dir. Yılsonu itibariyle bu fiyatın 9,00-TL olacağı öngörülmektedir. Borsada işlem gören hisse senetleri için aracı kuruma alım satım işlemlerinde verilecek komisyon tutarı % 0,3’dür.

Paranın hisse senedi dışında değerlendirebilecek en iyi 2. alternatif yolu ise %18 brüt faiz veren bir bankanın mevduat hesabına 1 yıl süre ile yatırılmasıdır. Faiz getirisine uygulanacak vergi kesintisi ise %15’dir.

• Hisse başına alış fiyatı = 6,00 TL
• Alınabilecek hisse senedi sayısı = 60.000,00 / 6,00 = 10.000 adet

Hisse Senedi Alımı	Paranın Mevduat Hesabına Koyulması
Gelir (TL)	Gelir (TL)
Beklenen Gelir = 10.000 x 9,00 = 90.000,00	Beklenen Gelir = 60.000,00 x %18 =10.800,00
Gider (TL)	Gider (TL)
Alış Komisyonu = 60.000,00 x 0,003 = 180,00	Vergi Kesintisi = 10.800,00 x % 15 = 1.620,00
Satış Komisyonu = 90.000,00 x 0,003 = 270,00
Beklenen Kar (TL)	Beklenen Kar (TL)
Beklenen Gelir = 90.000,00	Beklenen Gelir = 10.800,00
Beklenen Gider = 60.000,00+180,00+270,00	Beklenen Gider = 1.620,00
Beklenen Kar = 90.000,00 – 60.450,00 =29.550,00	Beklenen Kar = 10.800,00 – 1.620,00 = 9.180,00
Net Ekonomik Kazanç (TL)
Yatırım Tutarı – Fırsat Maliyeti = 29.550,00 – 9.180,00 = 20.370,00
Ek Karın Yatırıma Oranı
20.370,00 / 60.000,00 = % 33,95

Ek yatırım sonucu beklenen kar 29.550,00-TL’dir. İkinci en iyi yatırım seçeneği yani fırsat maliyeti olan banka faizi 9.180,00-TL’nin düşmesi sonucu net ekonomik kazanç 20.370,00-TL’dir. Yatırım sonucu beklenen kar oranı ise %33,95’dir. Yani hisse senedi alımı fırsat maliyeti olan banka mevduat faizine göre %33,95 daha fazla kazandırma potansiyeline sahiptir.

İşletmenin banka mevduatı gibi riski son derece düşük olan bir getiriye karşı daha yüksek bir riske sahip olan ve % 33,95’lik ek kar oranına sahip hisse senedi yatırımının risk durumunun da göz önünde bulunarak analiz etmesi ve uygun bir yatırımı kararı gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

• H.Kamil Büyükmirza, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Gazi Kitabevi, 21. Basım, 2016

10.01.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.