Ali Özbek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Marka ve Patent Vekili
aliozbek68@gmail.com

Kod Adı: Kadim

Acizane biz yazarların görevlerinden biri  ve en önemlisi ;halk ya da  hangi meslek ve kurumu temsil ediyorsak  o camia üyelerinin, zarar görmemesi  adına bir şeylere  dikkat çekmektir.

Ben de bu makalemde;öncelikle 1774 sayılı kimlik bildirme kanunu,1593 sayılı umumi hıfzısıhha kanunu,5763 sayılı ;iş kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik yapılması hk.kanundan,Kayıt dışı istihdam nedir? ve buna  karşı ne yapılıyor? mükellefler ve pek tabiî ki muhasebe meslek mensubu,ne gibi zararlar görebilir.Bunlardan bahsedeceğim. 

13.07.1973 gün ve 1774 sayılı Kimlik bildirme Kanununun uygulanması ile ilgili yönetmelik  maalesef  çok önemsenmiyor.Ancak  Bu yönetmeliğin 6 ncı maddesinde; “Otel, motel, han, pansiyon, bekar odaları, kamp, kamping, tatil köyü,her türlü özel veya resmi konaklama yerleri ile il özel sağlık müesseseleri, dinlenme ve huzur evleri ve dini ve hayır kurumlarının sosyal tesislerinde bulunan sorumlu işleticinin kimlik bilgileri, o tesis açılmadan önce sahip veya kanuni temsilci veya kiracısı tarafından iki örnek “İşletici Kimlik Bildirme Belgesi”ne yazılarak en yakın yetkili genel kolluk örgütüne verilir”(Form 1),

8 inci maddesinin (b) alt başlıklı bölümünde ise; “Her çeşit ticaret ve sanat amacı güden işyerlerinin sorumlu işleticileri tarafından, buralarda veya geçici olarak çalıştırılanların kimlik bilgileri, çalışanlara ait kimlik bildirme belgesine yazılarak üç gün içinde en yakın yetkili genel kolluk örgütüne verilir” (Form 2),hükümleri yer almaktadır.Bu hükümler kesinlikle ihlal edilmektedir.Bundan sonra dikkatli olunuz

26/05/2008 tarihli ve 26887 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5763 sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 12 nci maddesi ve aynı Kanunun ek 2 nci maddesiyle “Bu Kanunun 4 ve 6 ncı maddeleri gereğince verilen sürekli veya geçici olarak çalışanlara ait kimlik bilgilerinin, genel kolluk kuvvetlerince ilgili sosyal güvenlik il müdürlükleri ve sosyal güvenlik merkezlerine bildirileceği” hükmüne yer verilmiştir.Ancak bunada pek dikkat edilmiyor.

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün portör muayenelerine ilişkin 2005/9 sayılı Genelgesinde, 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununun 126 ncı maddesine atfen; “Yenilecek ve içilecek şeyler satan veya veren işler ile sıhhi müesseselerde çalışanların bulaşıcı hastalık taşıyıcılığı yönüyle belli periyotlarda kendilerini muayene ettirerek sıhhi rapor alma mecburiyetlerinin bulunması” hükmüne istinaden, Kurum ve Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü yetkilileri ile yapılan çalışmalar sonucunda; “Portör muayene çizelgelerine T.C. Kimlik Numaralarının da kaydedilerek düzenlenen listelerin,Kuruma manuel ya da bilgisayar ortamında gönderilebileceği” konusunda mutabakata varılmıştır.

Genel Müdürlükçe sağlık il müdürlüklerine “Portör muayene listelerinin taşradaki sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerine gönderilmesi”ne ilişkin talimat verilmiştir. 01/05/2008 tarihinden itibaren ünitelere duyurulan bu uygulama şimdi daha  da önem arzetmiştir.Aman ha dikkat!           

Takip ettiğiniz üzere;07/04/2010 gün ve B.13.2.SGK.0.10.08.00 sayıyla, SGK genel müdürlüğü kurum başkanı imzalı 2010/47 sayılı genelge yayımlandı.

Bu genelge aslında ,18/11/2008 gün ve 2008/97 sayılı “KAYIT DIŞI İSTİHDAM”konulu genelge ile kurulan Kod adı:KADİM,açılımı ise “Kayıt dışı istihdamla mücadele servisleri”biriminin çalışma usul ve esaslarını  anlatan bir genelgedir.

Peki  bu birimin oluşmasına vesile olan düzenleme hangi düzenlemedir?31.05.2006 tarihli 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel sağlık Sigortası kanunun 8.maddesinin 7.fıkrasıdır.Bu madde hükmünde ne diyor du?hatırlayalım.”Bankalar ile Kamu idarelerince yapılan işlemlerde,işlem yapılan kişilerin sigortalılık kontrollerinin yapılması ve sigortasız olanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi “şeklindedir.

Peki  Bu “KADİM” nasıl bir birimdir?Kadim Dost mudur?Neyin nesidir?

KADİM’in yapılandırılması

a) KADİM Servisinde görev yapan personele PC bilgisayar temin edilecek ve bu bilgisayarları kamu kurumlarının internet sitelerine erişimi için “internet yetkisi” ile CD ve taşınabilir bellekle alınacak bilgilerin PC bilgisayara aktarımı için yetki alınması sağlanmıştır.

b) Servis personelinin kamu kurum ve kuruluşları ile telefonla irtibat sağlamalarının temini için servise şehir içi görüşmeye açık telefon tahsis edilecektir.

c) Servis personelinin kamu kurum ve kuruluşlarını ziyaret etmeleri için ünite araçlarından yararlanmaları konusunda her türlü kolaylık sağlanacaktır.

ç) ALO 170 İhbar Hattı ve BİMER işlemlerinden kayıt dışı istihdamla ilgili olanlar dışındaki işlerin yürütümü ve sonuçlandırılması, ünite imkanları da dikkate alınarak servis işlemlerinden ayrı olarak diğer servislerce yürütülecektir.

d) Servis işlemlerinde özellikle Kurum mevzuatına hakim kişilerin görevlendirilmesine özen gösterilecektir.

“KADİM” Bilgileri nasıl toplayacak?

a) Genel olarak

aa) Tebliğ, genelge veya toplu talimat hükümlerine rağmen bilgi gelmeyen kurum ve kuruluşları aylık bazda kontrolleri yapılarak, öncelikle bu kurum ve kuruluşların ildeki birimiyle telefonla

irtibata geçilmesi, sonuç alınamaması durumunda bu kurum ve kuruluşların ziyaret edilmesi bundan da sonuç alınamaması durumunda yazılı olarak bilgilerin istenmesi sağlanacaktır.

ab) Belli periyotlarda; ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile toplantılar düzenlenerek, konunun önem ve bilgi istenmesinin yasal dayanaklarının anlatılması suretiyle bilgilerin zamanında ve tam alınması yoluna gidilecektir.

ac) İllerde yukarıda belirtilen yollarla bilgi alınamayan kurum ve kuruluşları Valiliklere bildirilerek, gerekirse Valiliklerin koordinasyonunda toplantı yapılması ve bu yolla bilgilerin alınması sağlanacaktır.

aç) Yukarıda belirtilen girişimlerden sonuç alınamaması durumunda, bilgi alınamayan kurumlar dönemler itibarıyla Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğüne (İzleme Değerlendirme Bilgilendirme ve Kontrol Daire Başkanlığı) bildirilecektir.

b) Portör muayene listeleri

Bilindiği üzere, portör muayenesi ilk defa işe başlamadan önce yapıldığı gibi çalışma sırasında belli periyotlarda da yapılmaktadır. İlk defa işe başlamak için yapılan portör muayenelerinden sonra fiilen çalışmaya başlanmadığı durumlar da olabileceği dikkate alınarak, Genelgenin (1) numaralı ekinde yer alan yeni formata göre bilgilerin alınması için bu format ildeki sağlık müdürlüklerine gönderilecektir.

c) Kimlik bildirme formları

Kimlik bildirme formlarındaki bilgilerde eksiklik olması durumunda, ilgili birimlere eksik bilgilerle formların gönderilmemesi konusunda yazılı olarak hatırlatma yapılacak, formlarının il emniyet müdürlüğü  (veya karakollar) ve il/ilçe jandarma komutanlığından gelmemesi durumunda, bizzat ilgili birime gidilerek gerekirse elden alınması sağlanacaktır.

ç) 5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin yedinci fıkrası gereğince alınacak bilgiler

ça) Bankalardan alınan bilgiler Bankalardan alınan bilgilerin, Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğünce sigortalılık kontrolü toplu ve elektronik ortamda yapılmış olarak ünitelere bildirilmesi nedeniyle, KADİM servislerince bu bilgiler için ayrıca sigortalılık ve işyeri sorgulaması yapılmadan ünitelere açılan ekranlardan dökümleri alınacaktır. Tescilsiz olduğu tespit edilen bu kayıtlardan, kayıtdışı çalıştığı tespit edilen kişilerin; “Kanunun 53 üncü maddesi hükümleri dikkate alınarak birden fazla sigortalılık statüsüne tabi çalışmalarının bulunup bulunmadığı ve Kurumdan gelir/aylık alıp almadıkları” hususu KADİM servislerince ayrıca sorgulanacaktır.

çb) Kamu kurum ve kuruluşları Bankalar dışında ünitelere kamu kurum ve kuruluşlarınca manuel olarak intikal ettirilen bilgilerden, KADİM servislerince öncelikle ilgili ekranlardan kontroller yapılarak, kişilerin Kuruma kayıtlı olup olmadıkları araştırılacak ve Kuruma kayıtlı olmayanların tespiti yapılacaktır.

d) Kamu idarelerinin denetim elemanlarınca yapılan tespit sonuçları

da) 5510 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinin yedinci fıkrası gereğince yayımlanan “Kamu İdarelerinin Denetim Elemanlarınca Yapılacak Tespitler Hakkında Yönetmelik”hükümleri çerçevesinde, ünitelere intikal eden kamu denetim elemanlarınca 5510 sayılı Kanun kapsamında yapılan denetim sonuçları doğrudan KADİM servislerine iletilecek ve bu servislerce de denetim sonuçlarının gereği yapılmak üzere işveren servislerine gönderilmesi sağlanacaktır.

db) İşveren servislerince, tespitlerin sonuçlandırılmasını müteakip yapılan işlemlerle ilgili istatistiki bilgiler Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğüne gönderilmek üzere KADİM servislerine intikal ettirilecektir.

dc) Kamu idarelerince kendi mevzuatları doğrultusunda hazırlanan programlara göre denetim yapıldığından kamu idarelerinin denetim elemanlarınca yapılan tespit sonuçlarının rutin bir şekilde aylık olarak ünitelere gelmesi beklenmeyecektir.

Bilgi ve Bilgi formları KADİM’e ulaştıktan sonra ne olacak?

KADİM servislerince; portör muayene listeleri, kimlik bildirme formları ve 5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin yedinci fıkrası gereğince kamu idarelerince gönderilen mesleki bilgilerden, öncelikle; bilginin alındığı tarih itibarıyla kişilerin Kuruma kayıtlı olup olmadıkları konusunda T.C. kimlik numaraları bazında sorgulamalar yapılacaktır.

Buna göre,

- 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında olanlar,

- Gelen bilgilerde kayıtlı kişilerin zorunlu çalışma dışında isteğe bağlı ve tarım sigortasına tabi prim ödeme veya çalışmaları da olabileceği dikkate alınarak, gelen bilgilerden bu tür çalışma olduğu belirtilmemiş olsa da; 

Gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası (a) ve (b) bendi gerekse Kanunun yürürlük tarihinden sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası (b) bendi kapsamında isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler,

Tarım sigortalılığında ise; 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Kanun kapsamında hizmet akdiyle tarım işlerinde süreksiz çalışanlar ile tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar,

- Gelen bilgilerden “çalışmama” veya “ev hanımı” beyanları karşısında bakmakla yükümlü olup olmadıklarının tespiti amacıyla bu kişiler,

- İşverenler,

- Kişilerin aylık almadıkları,

için sorgulamalar, Kurumun“İntranet” (http://sgknet/) bilgisayar sitemine girilerek KADİM görevlileri tarafından yapılacaktır.

Diğer taraftan, Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında kamu görevlilerinden isteğe bağlı prim ödeyenlerle ilgili işlemler bilgisayar ortamında yürütülmediğinden henüz bu kapsamda olanlarla ilgili sorgulama yapılmayacaktır.

Sevgili Meslektaşlarım;KADİM çok önemli ve her zaman karşı karşıya geleceğimiz bir birimdir.Kadim dost mu? Sanmıyorum. Ansızın ve nasıl olduğunu dahi anlamadığınız anda cezalarla muhatap olmamanız dileğiyle.. 

27.05.2010

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.