Alaattin Demir
Vergi Müfettiş Yrd.

Kamu Menfaatine Yararlı Derneklerin KDV ve ÖTV Karşısındaki Durumu

A) 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Uygulaması:

Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 maddesinde, ticari, sınai, zırai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu; bu faaliyetlerin kanunların veya resmi makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının ve bunları yapanların hukuki statü ve kişiliklerinin işlemlerin mahiyetini değiştirmeyeceği ve vergilemeye engel teşkil etmeyeceği hüküm altına alınmış bulunmaktadır.

Öte yandan, aynı Kanunun "Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar" başlığı altında düzenlenen 17 nci maddesinde "1. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar: Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların:

a) İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri, 

b)Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleri,..."

katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

Diğer taraftan, katma değer vergisinden istisna edilen işlemleri düzenleyen,  Kanunun 17/2-b maddesinde, genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, bunların teşkil ettikleri birliklere, kamu menfaatine yararlı derneklere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifalarının katma değer vergisinden istisna olacağı belirtilmiştir.

Buna göre kamu menfaatine yararlı dernek statüsünde bulunan derneğe bedelsiz olarak yapılacak her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları KDV Kanunu'nun 17/2-b maddesi hükmü uyarınca vergiden müstesna olup, bedeli karşılığında yapılacak mal teslimi ve hizmet ifaları ise KDV 'ye tabi olacaktır. 

B) 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu Uygulaması:

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1. maddesine göre, Kanuna ekli (I) sayılı listedeki malların ithalatçıları veya rafineriler dahil imal edenler tarafından teslimi, (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabı, (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) ve (IV) sayılı listelerdeki malların ithalatı veya imal ya da inşa edenler tarafından teslimi, (I), (II) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanların özel tüketim vergisi uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışı bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisine tabi bulunmaktadır.

Dolayısıyla, mezkur Kanunun 1.maddesi gereğince, ÖTV kapsamına giren mallar, Kanuna ekli listelerde yer alan mallarla sınırlandırılmış olup, bahse konu listelere göre hizmetler ÖTV'nin konusu kapsamına girmemektedir.

Ayrıca, ÖTV uygulamasına ilişkin istisna düzenlemelerine esas itibariyle mezkur Kanununun 5, 6, 7 ve 7A maddelerinde yer verilmiş olup, söz konusu maddelerde derneklere bedelsiz veya bedeli karşılığında yapılacak mal teslimleri ile ilgili olarak herhangi bir istisna hükmüne yer verilmemiştir.

Buna göre, mezkur Kanuna ekli listeler kapsamındaki malların ÖTV mükellefleri tarafından kamu menfaatine yararlı derneğe teslimi veya dernekçe ithali genel hükümler çerçevesinde ÖTV'ye tabi olacaktır. Söz konusu işlemin bedelli veya bedelsiz olması ve derneğin "kamu menfaatine yararlı dernek" statüsünde olması bu yönde işlem tesisine engel teşkil etmeyecektir.

KAYNAKÇA

- Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı (Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)’nün 19/09/2014 tarih ve 84974990-130[14017-2014-20]-896 sayılı özelge

-3065 sayılı katma değer vergisi kanunu

-4760 sayılı özel tüketim vergisi kanunu

03.07.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.