Ahmet Toksoy
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
ahmettoksoy@gmail.com

Kayıt Dışı Kazanç Denetimi, IBAN İncelemeleri ve Suç Mevzuu

Son günlerde kamuoyunda sıklıkla yer bulan kavramlardan birisi de “IBAN İncelemeleri”. Söz konusu kavramın ortaya çıkış sebebini anlayabilmek için öncelikle “Kayıt Dışı Ekonomiden” bahsetmek faydalı olacaktır.

“Kayıt Dışı Ekonomi” kavramı Hazine ve Maliye Bakanlığının Kayıt Dışı Ekonomi ile Mücadele Eylem Planında: “…resmi kayıtlarda yer almayan, yasal belgelere dayandırılmayan, yasal düzenlemeler çerçevesinde kontrolü yapılamayan ve milli gelir hesaplamalarına dâhil edilemeyen ekonomik işlem ve faaliyetlerin tamamı olarak tanımlanabilmektedir.”

İşte söz konusu “IBAN İncelemeleri” kavramı da Maliye idaresinin kayıt dışılıkla mücadele kapsamında vergi kayıp ve kaçağını önlemeye yönelik çalışmalarından birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda çeşitli sebep ve gerekçelerle IBAN üzerinden tahsilat yapan kişiler/kurumlar Hazine ve Maliye Bakanlığının radarına girmiş durumdadır.

IBAN aracılığıyla tahsilat yapan ilgililerin, idare tarafından yapılan/yapılacak yaygın ve yoğun denetimler, izaha davet uygulaması ve vergi incelemeleri ile karşılaşması muhtemel görünmektedir.

Bu noktada şunu da ayrıca ifade etmek gerekir ki; IBAN hareketlerine ilişkin olarak yapılacak tespitler, sadece kişilerin/kurumların kendi banka hesapları ile sınırlı olmayıp doğrudan ilişki kurulabilecek kişilere ait banka hesapları da bu kapsamda değerlendirilebilecektir. Örneğin, ABC şirketine ait kayıt dışı kazanç tespitinde bulunulurken ayrıca şirket ortağı olan Z’ye ait banka hesapları da inceleme kapsamında olabilecektir.

İdare tarafından yapılacak uygulamalarda; istenecek bilgilere ilişkin olarak ilgililerce yapılacak açıklamaların, vergi mevzuatı açısından kabul edilebilir veya para hareketlerinin izah edilebilir olup olmaması durumlarına göre çeşitli yaptırımlar söz konusu olabilecektir.

Bu kapsamda mevzuat açısından kayıt dışı kazanç olarak değerlendirilecek para hareketleri nedeniyle kişiler/kurumlar adına gelir/kurumlar vergisi ve KDV tarhiyatları yapılacak, söz konusu tarhiyatlar üzerinden de bir kat vergi ziyaı cezası kesilecektir. Ayrıca fiş/fatura düzenlemeyenlere, düzenlenmeyen her fiş/fatura için ilgili yıl asgari ceza haddinden az olmamak üzere(2024 yılı için 3.400-TL) belgede yer alması gereken tutarın %10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

IBAN Kiralamaları ve Suç Unsuru

Kazançlarını kayıt dışı bırakan ilgililerin kullandığı yöntemlerden bir diğeri ise; ilgililerin, işletme ile ilgisi olmayan 3.şahısların banka hesaplarını kiralamaları ve tahsilatlarını söz konusu şahıslara ait IBAN üzerinden yapmalarıdır. Böylelikle, para hareketlerine ilişkin olarak işletme ile kurulabilecek ilişkinin önüne geçilerek vergi ödenmemesi amaçlanmaktadır.

Bu şekilde belli bir tutar karşılığında banka hesaplarını kullandıran şahısların çoğu, hesaplarında gerçekleşen yüksek miktardaki para hareketlerinden haberdar dahi olmamaktadır. Böylece söz konusu şahıslar açısından işler çok daha tehlikeli bir hal almaktadır.

Kayıt dışı kazanca ve vergi kaybına sebebiyet vermeyi bir tarafa koyacak olursak söz konusu şahıslar, kendilerini kara para aklama, terörün finansmanı, yasa dışı bahis vb. suç unsurlarının oluşmasına doğrudan zemin hazırlayan durumlar içinde bulabilirler.  MASAK mevzuatına aykırı bu gibi durumlar dolayısıyla, banka hesabını kiralayan kişilerin hapis cezası gibi adli süreçler geçirmeleri muhtemel görünmektedir.

02.05.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.