Ahmet Solmaz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ahmet.solmaz@ismmmo.org.tr

2022 Yılı Binek Araçlarda Gider Kısıtlaması ve Muhasebe Uygulamaları

Mükelleflerin işletme amacı dışında aldığı veya kiraladığı binek otomobiller vergi mevzuatı açısından sürekli soru işareti olmuştur. Bunun birçok nedeni vardır ancak en önemli sebebi şirket aktifine kaydedilen otomobillerin kişisel kullanıma konu edilmesidir. İdare uygulamaya koyduğu kıst amortisman, gider kısıtlaması ve kira giderinde üst sınır belirlenmesi gibi uygulamalar ile bunu kısmen engellemeye çalışmaktadır.

Bu yazıda binek araç kiralamada gider yazma üst sınırı, binek otomobillerin alımında yüklenilen ÖTV’nin ve KDV’nin ne kadarlık kısmının gider yazılabileceği, gider kısıtlaması ve amortisman giderleri konuları ayrı başlıklar halinde ele alınacaktır. (Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariçtir.)

1) Kiralama Yoluyla Edinilen Binek Otomobillerin Her Birine İlişkin Aylık KDV Hariç 8.000 TL’ye Kadarlık Kısmı Gider Olarak Dikkate Alınabilecektir. Bu Tutarı Aşan Kısmın KKEG Olarak Dikkate Alınması Gerekmektedir.

Örnek 1: X firması aylık 12.000 TL + KDV’den 4 adet araç kiralamıştır.

Fatura tutarı: 12.000 TL * 4 = 48.000 TL

KDV tutarı:                                8.640 TL

Toplam tutar:                           56.640 TL

8.000*4=32.000 TL gider ve 5.760 TL KDV indirim olarak kaydedilecektir.

Geri kalan kısmı (48.000-32.000) 16.000 TL matrah ve (8.640-5.760) 2.880 TL KDV ile birlikte KKEG olarak kaydedilmesi gerekir.

------------------------------------------------------31.01.2022------------------------------------------------

770. Gen. Yön. Gid. Hs.                                            32.000

191.İnd. KDV Hs.                                                        5.760

689.Diğ. Ol. Dış. Gid. Ve Zar. Hs.                             18.880

                                                                       329. Diğer Ticari Borçlar Hs.        56.640

(Binek Otomobil Kiralama Kaydı)

--------------------------------------------------------/------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------31.01.2022------------------------------------------------

900. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.             18.880

                                                                       950. Kan. Kab. Ed. Gid. Hs.       18.880

(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Kaydı)

--------------------------------------------------------/------------------------------------------------------------

2) 8.000 TL Kira Sınırını Aşan ve KKEG Olan Kira Tutarına İsabet Eden KDV İndirim Konusu Yapılamayacaktır.

KDV Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi yönünden kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV, hesaplanan KDV’den indirilememektedir. Bu kapsamda, binek otomobillerin kiralanması durumunda, kira bedellerinin kanun maddesinde ilgili yıl için belirlenen azami tutarı aşması halinde, aşan kısma ait KDV gelir ve kurumlar vergisi yönünden kazancın tespitinde ayrıca gider olarak dikkate alınmayacaktır.

3) Binek Otomobil Alımında Maliyet veya Gider Olarak İndirim Konusu Olarak Kayıtlara Alınacak  KDV ve ÖTV Toplam Tutarı 200.000 TL Olarak Belirlenmiştir.

Örnek 2: Y firması 10.01.2022 Tarihinde vergisiz 300.000 TL binek otomobil satın almıştır. KDV ve ÖTV tutarı ise toplam 360.000 TL’dir.

Binek oto alımında kıst amortisman uygulanması gerekir. Ocak ayında alındığı için böyle bir kısıtlama olmayacaktır.

KDV + ÖTV Gider Yazılması Durumunda; 200.000 TL’lik kısmını gider olarak kullanıp kalan 160.000 TL’si ise K.K.E.G olarak dikkate alınacaktır.

----------------------------------------------------10.01.2022---------------------------------------------------

770 GENEL YÖNETİM GİDERİ                                     200.000

254 TAŞITLAR                                                                300.000

-Amortismanı KKEG olan tutar:70.000,00

689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR         160.000                                                             

                                                                  102 BANKA                                    660.000

(Binek Otomobil Alım Kaydı- KDV ve ÖTV’nin Gider Yazılması)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------10.01.2022------------------------------------------------

900. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.             160.000

                                                                       950. Kan. Kab. Ed. Gid. Hs.       160.000

(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Kaydı)

--------------------------------------------------------/------------------------------------------------------------

4) Binek Otomobil Alımında Amortisman Olarak İndirim Konusu Yapılabilecek Tutar KDV ve ÖTV Hariç 230.000 TL Olarak Belirlenmiştir.

Örnek 2 Devamı: Amortisman Olarak İndirim Konusu Yapılabilecek Tutar: 300.000 TL olan araç bedeli maliyete atılarak amortisman yoluyla giderleştirilecek kısmı 230.000 TL, kalan 70.000 TL’nin amortismanı ise K.K.E.G olarak dikkate alınacaktır.

5) Vergilerin Maliyete Eklendiği veya Binek Otomobilin İkinci El Olarak Alınması Durumunda Amortisman Olarak Ayrılacak 430.000 TL Olarak Belirlenmiştir.

Örnek 3: Y firması 10.01.2022 Tarihinde vergisiz 300.000 TL binek otomobil satın almıştır. KDV ve ÖTV tutarı ise toplam 360.000 TL’dir.

ÖTV + KDV + Araç Bedelini Maliyete Alınması Durumunda; toplam 660.000 TL olan tutarın 430.000 TL’lik kısmına amortisman hesaplanıp kalan kısmının yine K.K.E.G. hesabında dikkate alınacaktır.

----------------------------------------------------10.01.2022---------------------------------------------------

254 TAŞITLAR                                                                 660.000

-Amortismanı KKEG olan tutar: 230.000

                                                          102 BANKA                             660.000

(Binek Otomobil Alım Kaydı – Vergilerin Maliyete Eklenmesi)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6) Binek Otomobile Ait Yapılan Yakıt, Sigorta, Tamir, Bakım ve Onarım Vb. Giderlerin %70’i Gider Olarak İndirim Konusu Yapılabilecek %30’u İse Yine K.K.E.G Olarak Dikkate Alınacaktır.

Örnek 4: Z firması 10.01.2022 tarihinde binek otomobile 100 TL + KDV tutarında yakıt almıştır.

Fiş Yakıt Detayı:

Matrah: 100 TL          (Gider olarak kullanılabilecek tutar: 70 TL   -           KKEG: 30 TL)

KDV (%18) : 18 TL       (İndirilecek KDV tutarı: 12,60 TL                   -           KKEG: 5,40 TL)

Genel Toplam: 118 TL

----------------------------------------------------10.01.2022---------------------------------------------------

770 GENEL YÖNETİM GİDERİ                                                 70,00

191 İNDİRİLECEK KDV                                                            12,60

689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR                  35,40

                                                            102 BANKA                                         118,00

(Binek Otomobil Gider Kaydı)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7) 2021 ve 2022 Yılları Binek Otomobil Gider Kısıtlaması Karşılaştırmalı Tablosu

İŞLEM	2021 KISIT	2022 KISIT	ÜSTÜ
AYLIK ARAÇ KİRALAMA (KDV HARİÇ)	6.000 TL	8.000 TL	K.K.E.G
ÖTV+KDV GİDER YAZILMASI DURUMUNDA	150.000 TL	200.000 TL	K.K.E.G
ÖTV ve KDV HARİÇ AMORTİSMAN AYIRMA	170.000 TL	230.000 TL	K.K.E.G
VERGİLER DAHİL MALİYETE EKLENMESİ	320.000 TL	430.000 TL	K.K.E.G
İKİNCİ EL OLARAK İKTİSAP EDİLMESİ	320.000 TL	430.000 TL	K.K.E.G
TAŞIT GİDER SINIRI (%)	%70	%70	K.K.E.G

           

13.01.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.