Ahmet Solmaz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ahmet.solmaz@ismmmo.org.tr

Asgari Ücretli ve Hak Ettiği Değer

Bu yazımda sizlere güncel bir konu olan asgari ücretli çalışanların maaşından bahsetmek istiyorum. Sadece veriler ve rakamlar ile sizleri boğmak istemiyorum, bir de asgari ücretin hak ettiği değeri bulması ile ilgili çözüm önerim var. Hadi başlayalım…

2021 yılı asgari ücret rakamı minimum 2.825,90 ₺ olarak açıklandı. (1)

Peki, asgari ücretli çalışanın brüt maaşı ne kadar merak ettiniz mi?

Brüt maaş; Bordroda gözüken sigorta, kesintiler ve vergilerin de dâhil olduğu işveren tarafından ödenen maaş toplamıdır ve 3.577,50 ₺’dir.

Şimdi 3.577,50 ₺’den 2.825,90 ₺’ye nasıl düşüldü gelin beraber hesaplayalım.

İŞÇİYE AİT KESİNTİLER

1) Sigorta Primi İşçi Payı: 500,85 ₺

Brüt ücret üzerinden %14 kesinti yapılır.

Hastaneye gidildiğinde sigortalı statüsünden muayene edilmesi ve emekli olduğunda maaş alınması, ikisinin de kaynağı maaştaki bu kesintidir.

2) İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı: 35,78 ₺

Brüt ücret üzerinden %1 kesinti yapılır.

Kanunda belirtilen süre ve miktarda alınan işsizlik maaşının kaynağı; maaşlardan yapılan bu kesintidir. (2)

Gel gelelim maaştan kesinti olan vergilere…

3) Gelir Vergisi: 456,13 ₺

Gelir Vergisi matrahı olan 3.040,88 ₺ üzerinden %15 Gelir Vergisi kesintisi yapılmaktadır. Bu oran vergi dilimine göre değişmektedir.

4) Damga vergisi: 27,15 ₺

Damga vergisi brüt maaş üzerinden binde 759 olarak hesaplanır ve 27,15 ₺’ye tekabül eder.

Evet, şimdi süreci özetlemek gerekirse;

Brüt ücret üzerinden yapılan kesintileri tek tek inceledik.

Asgari ücretlinin maaşından toplamda 1.019,91 TL kesinti yapılmış oldu.

İşveren maaştan kesinti yaptığı 1.019,91 ₺’den AGİ tutarını düşüp devlete beyan etmekte ve ödemektedir.

İŞVERENE AİT KESİNTİLER

İşverenin asgari ücret ile ilgili ama bu sefer kendi adına ödediği toplam tutar ise 626,06  ₺’dir. Gelin bir de onlara bakalım.

1) Sigorta Primi İşveren Payı: 554,51 ₺

İşçinin brüt ücret üzerinden ödediği %14'lük sigorta priminden farklı olarak; işveren %15,5 oranında ödemektedir.

2) İşsizlik Primi Sigortası İşveren Payı: 71,55 ₺

İşçinin brüt ücret üzerinden ödediği %1’lik işsizlik priminden farklı olarak; işveren %2 oranında ödemektedir.

ASGARİ ÜCRETLİ ÇALIŞANIN İŞVERENE MALİYETİ

Net asgari ücret rakamı 2.825,90 ₺ ile devlete yapılan bu ödemeleri topladığımızda; asgari ücretlinin işverene toplam maliyeti 4.203,56 ₺ olmaktadır. Yıllık kıdem tazminatını eklediğimizde ise bu tutar 4.500 ₺’yi bulmaktadır. (3)

Hani bazen üzülüp; 2.825,90 ₺ ile nasıl geçinilsin diyoruz ya, doğru gerçekten bu rakam ile geçinmek zor ama olayın bir de işveren boyutu var. Onu da detaylı olarak görmüş olduk. Eğer devlet 3.500 ₺ asgari ücret açıklamış olsaydı; işverene maliyeti de bir o kadar daha artacaktı.

Bknz: Asgari Ücret

Bknz: Asgari Geçim İndirimi

ASGARİ ÜCRET HAK ETTİĞİ DEĞERİ NE ZAMAN BULUR

“Peki, nasıl düzelecek bu maaş meselesi” dediğinizi duyar gibiyim.

Çözüm ile ilgili dikkat çekici bir örnek vermek istiyorum.

Ülkemiz dünya fındık üretiminin yüzde 70’ini karşılamaktadır ve 2019 yılında 121 ülkeye 319 bin 772 ton fındık ihraç ederek 2 milyar dolar gelir elde etmiştir.

“Ne var bunda, çok iyi para kazanmışız işte” diyenlerinizi duyar gibiyim.

Dünya fındık ithalatında ilk sırada yer alan İtalya’ya dikkat çekmek istiyorum.  İtalya, ülkemizin fındık ihracatı yaptığı ülkeler sıralamasında birinci sırada yer almaktadır. Türkiye, İtalya'ya 547 milyon 588 bin dolar değerinde 83 bin 898 ton fındık satmıştır.

Peki, ülkemizde herkes tarafından bilinen bir marka haline gelen Nutella firmasının hangi ülkeye ait olduğunu biliyor musunuz?

Tabii ki İtalya!

Fındığı bizden alarak katma değerli hale getirip, sonrasında pazarlayan Nutella firmasının kazancını duyunca ne demek istediğimi anlayacaksınız. 

Nutella firması, yıllık 12 milyar Dolara yakın gelir elde ediyor. Yani bizim fındık ihracatından kazandığımız paranın tam tamına 6 katı bir gelirleri var.

Fındığa katma değer katarak bir marka oluşturup satabilseydik biz de bu paraları kazanabilecektik. Hammadde olarak ihraç etmenin bir adım ötesine geçerek markalaşma haline giden yolda gerekli adımları sağlam atabilseydik bu rakamlar ülkemize döviz girdisine dönüşecekti.

Anlayacağınız şu an ki durumda ve buna benzer birçok durumda işin hamallığını biz yapıyoruz, ekmeğini ise başkaları götürüyor. Düşünce yapımızdan başlayarak birçok şeyi değiştirmemiz gerekiyor.

Sürekli tüketen rolümüzü üzerimizden atıp katma değerli üretime/hizmete odaklanabilirsek; kim bilir asgari ücretli çalışanlarımız Alman Hans gibi rahat bir hayat sürebilir, çalıştığının karşılığını tam olarak alabilir.

Saygılarımla…

DİPNOTLAR VE KAYNAKÇA

(1) Asgari ücret tutarı çalışanın evli veya bekâr olmasına; evli ise eşinin çalışıp çalışmama durumuna ve çocuğunun sayısına göre değişecektir. Yazıda yer alan asgari ücret rakamı; bekâr için olan 268,31 TL baz alınarak hesaplanmıştır.

Asgari Geçim İndirimi (AGİ) 2021 Hesaplama
Medeni Durum	Aylık Tutar
Bekâr	268,31 TL
Evli eşi çalışmayan	321,98 TL
Evli eşi çalışmayan 1 çocuklu	362,22 TL
Evli eşi çalışmayan 2 çocuklu	402,47 TL
Evli eşi çalışmayan 3 çocuklu	456,13 TL
Evli eşi çalışmayan 4 çocuklu	456,13 TL
Evli eşi çalışmayan 5 çocuklu	456,13 TL
Evli eşi çalışan	268,31 TL
Evli eşi çalışan 1 çocuklu	308,56 TL
Evli eşi çalışan 2 çocuklu	348,81 TL
Evli eşi çalışan 3 çocuklu	402,47 TL
Evli eşi çalışan 4 çocuklu	429,30 TL
Evli eşi çalışan 5 çocuklu	456,13 TL

Bknz: Asgari Geçim İndirimi

(2) İşsizlik Ödeneğinden Yararlanma Koşulları;

 Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,

Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,

Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,

Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak. (https://www.iskur.gov.tr/)

(3) 2020 Asgari Ücretin detayı aşağıda yer almaktadır.

2020 ASGARİ ÜCRET	TUTAR
BRÜT ÜCRET	3.577,50
SİGORTA PRİMİ İŞÇİ PAYI                                  (BRÜT ÜCRET * %14)	500,85
İŞSİZLİK SİGORTASI PRİMİ İŞÇİ PAYI                       (BRÜT ÜCRET * %1)	35,78
GELİR V. MATRAHI	3.040,88
GELİR VERGİSİ                                                        (GELİR V. MATRAHI * %15)	456,13
DAMGA VERGİSİ                                                        (BRÜT ÜCRET * %0,00759)	27,15
KESİNTİLER TOPLAMI                                  (Sigorta Primi İşçi Payı, İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı, Gelir Vergisi, Damga V.)	1.019,91
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ                                 (BEKÂR VE ÇOCUKSUZ)	-268,31
ASGARİ ÜCRETLİNİN ALACAĞI NET ÜCRET (ASGARİ ÜCRET +AGİ)	2.825,90
SİGORTA PRİMİ İŞVEREN PAYI                            (BRÜT ÜCRET * %15,5)	554,51
İŞSİZLİK SİGORTASI PRİMİ İŞVEREN PAYI (BRÜT ÜCRET * %2)	71,55
KIDEM TAZMİNATININ AYLIK TUTARI	295,86
ASGARİ ÜCRETLİNİN İŞVERENE TOPLAM MALİYETİ	4.499,42
Bknz: Asgari Ücret

05.01.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.