Ahmet Sıcakyüz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
asicakyuz@ttmail.com

Yıllık Gelir Vergisi Beyanında Genç Girişimciler İçin Kazanç İstisnası

Bu dönemlerde Yıllık Gelir Vergisi beyanında, beyan ettiğimiz 6663 Sayılı Kanunun 1.Maddesiyle Maliye Bakanlığı;10.02.2016 tarihinden itibaren, kanunda sayılan: ticari, zirai veya serbest meslek faaliyetleri nedeni ile “İlk defa Gelir Vergisi mükellefiyeti tesis edenler”  ve öngörülen şartları taşıyanlar istisnadan faydalanır. Dolayısıyla bu tarihten önce işe başlayanlar faydalanamaz denilmekte.

Aslında kanunda birçok işlemler açıklanmış, bu yazımızda meslek mensupların beyan üzerindeki uygulamalardan veya yapılan açıklamalarda; aşağıda sırası ile Y.G.V. Beyanlarında nasıl beyan etmemiz gerektiği konusunda daha detaylı bilgiler paylaşmaya çalışacağım.

KAZANÇ İSTİSNASI

G.V.K. (193) nun “ Genç Girişimcilere Kazan İstisnası” başlıklı Mükerrer 20’nci maddesi hükmü uyarınca; ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeni ile adlarına “ İlk defa” Gelir Vergisi mükellefiyeti tesis edenler; mükellefiyet tesis ettikleri tarihte “29 yaşını geçmemiş olma şartı” ile tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç yıl vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri kazançlarını;

 Örnek- 1: A işletmesi eczane faaliyetine 29 yaşında 2020 yılında başladı, daha sonra sırası ile Yıllık beyanda veya ilgili Geç. Vergi dönemleri beyanında beyan etmesi gereken ayrı ayrı yıllara ait şöyle olmalı: 2020/ 75.000.TL., 2021/ 75.000.-TL., 2022/75.000.-TL. üç yıl vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri kazancın 75.000.- TL. Kısmı aşağıda zikredilen şartları taşımaları halinde “Gelir Vergisinden müstesna” tutulmuşlardır.

1-) İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması.

2-) Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz.)

3-) Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibarıyla bu maddedeki şartları taşıması.

4-) Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması.

5-) Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması. İstisna kapsamındaki faaliyetlerden kazanç elde edilmemesi veya istisna haddinin altında kazanç elde edilmesi hâllerinde dahi yıllık beyanname verilecektir.

Bu istisnanın, GVK’ nın 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü bulunmamakta olup; maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

Söz Konusu İstisnadan Faydalanmanın Şartları Şöyle Sıralanmıştır:

a-)Ticari, Zirai veya Serbest Meslek erbabı faaliyetleri ile “ ilk defa” Gelir Vergisi Mükellefiyeti tesis edenler.

b-)Mükellefiyet başlangıç tarihi itibari ile yirmi dokuz (29) yaşını doldurmamış olmak.

c-)İşe Başlamanın Kanuni süresi içinde bildirilmesi şartı ile, başlamanın zamanında yapılıp yapılmadığı, 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu Hükümleri çerçevesinde tespit edilecektir.

Tavsiyem; Yeni mükellefiyet tesis edenlerin, işe başlama tarihinden itibaren 15 gün içinde İnteraktif Vergi Dairesinden,  “Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası madde 3’te belirlenen şartları taşıdığınız tespit edilmiştir” yazısını mutlaka ilgili Vergi Dairenizden almanızı tavsiye ederim.

d-)Mükellefin kendi işinde bil fiil olarak çalışması veya işin bizzat kendisi tarafından sevk ve idare edildiğine dair kanıtların bulunması.

   Şeklinde 2020 yılı Beyanname düzenleme rehberinde de özel bazı hususlara dikkat çekilerek ve Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnasından faydalanmak için önemli bazı özel durumlar şunlardır.

Özel Durumlar:

1. Faaliyeti ortak olarak yürütmesi durumunda, şirket olmama kaidesi ile ortaklık pay durumuna göre, istisnadan faydalanabilir. Bunun şartı şuna bağlanmıştır; tüm ortakların istisnadan faydalanması lazım, aksi durumda birinin faydalanmaması diğerlerinin de faydalanmasına engel olur.
2. Kurulu olan herhangi bir işletmeyi devir almamak.
3. Veya birinci dereceden, her hangi bir akrabadan işletmeyi devir almamak.
4. İşletmeyi devamlılık esasına bağlar, yani yeni işe başlama hallerinde istisnadan faydalana bilinir. Örneğin: 27 yaşında işe başladın ve 28 yaşında işini terk edip, tekrar 29 yaşınızda işe   başladığınız da bu istisnadan faydalanamazsınız.
5. Yıllık Gelir Vergisi beyanında özellikle; Ticari, Zirai veya Serbest Meslek kazançları olanların istisnadan faydalanmasına dikkat edilmelidir. Örneğin: Bir Eczane işletmesi olan Ticari faaliyetinden: 20.000.- TL. Kazanç elde etmiş olsun, ayrıca yıllık 52.000.- TL. de Ücret geliri elde etmiş olsun, bunun sadece Ticari kısmına giren; 20.000.- TL. üzerinden istisna uygulanır. Ancak ücrete uygulanmadığından dolayı, YGV Beyanında; 52.000.- TL. üzerinden vergisi hesaplanarak tahakkuk fişi düzenlenir.

Kısaca Şöyle izah edebiliriz:   20.000.-TL. Ticari Kazan elde etmiş.

                                                52.000.- TL. Ücret Geliri Elde etmiş.

Toplamda 72.000.-TL. Matrahı bulunun Eczane işletmesinin “ Genç Girişimcilik İstisnası” sadece= 20.000.- TL.’lik kısmını “İstisna Edilen Kazançlara İlişkin Bildirim” sütunundan “Genç Girişimciler İstisnası” butonuna= 20.000.- TL. yazılmalıdır. Aşağıda örnekte görüldüğü gibi;

Daha sonara Beyannamede “ Gelir Bildirimi” sütununa tıklayıp “ Beyan edilecek Gelirlerden İndirim” butonunda “ Diğer İndirim” sütununa 20.000.- TL. yazmanız (Eğer istisnanın tamamı= 75.000.-TL. yazarsanız beyanname hata verir.) halinde, çıkan Ticari Kazanç Matrahınızdan indirim yapılacaktır.

Burada dikkat edilmesi gereken durumların en önemlisi, 75.000.- TL. kısmını değil de sadece çıkan ticari kazancın (20.000.-TL.) oranında bir meblağın yazılmasıdır. Aksi durumda beyannameyi gönderirken hata verecektir. Kalan ücretin (52.000.-TL.)  matrahı üzerinden vergi tahakkuk edecektir. Diğer bir ifade ile istisnadan kalan 55.000.-TL. bir dahaki yıla devretmez.

SONUÇ :  Genç girişimciler için istisnadan faydalanmanın en önemli boyutu, yirmi dokuz yaşını doldurmamış olmak ve zikredilen şartlara haiz olan Tam Gerçek Kişilerin ilk kez Gelir Vergisi mükellefiyeti tesis etmeleri halinde, yirmi dokuz yaşlarını geçseler dahi üç yıl üst üste istisnadan faydalanabilirler. 

• İstisna ile ilgili başlamanın başladığı tarihten itibaren takip eden geçici vergi beyanları döneminde de indirim konusu yapabilirsiniz.
• Gelir vergisi kanunun mükerrer 20. Maddesinde yazılı istisna halleri yukarıda açıkladığımız gibi belirli düzenlemelere bağlanmıştır.  
• Bu istisnanın diğer bir özelliği; sabit olarak her yıl için 75.000.- TL. olarak uygulanmasıdır.

 ==================================================

Kaynak:

• 193 Sayılı Kanunun mükerrer 20. Maddesi.
• 2020 Yılı Gelir Vergisi Rehberi Sayfa;72,73,74,75

17.03.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.