Değerli okurlar, Ülkemizdeki ekonomik koşulların ağırlaşması Türk Lirasının döviz karşısında değer kaybetmesi, enflasyon artışı, piyasa faizlerinin yükselmesi ile borçlarını ödemekte güçlük çeken şirketlerin sayısında artış yaşanmaktadır. Özellikle şirketlerin nakde daha fazla ihtiyaç duyduğu bu dönemde tahsil edilemeyen alacakları daha çok önem arz etmektedir.
15.03.2018 Tarihinde yayımlanan 7101 sayılı kanun ile İcra ve iflas kanununda yapılan değişiklik ile iflas ertelemesi kaldırılarak, konkordato hükümlerinde değişikliğe gidilmiştir. Bu makalemizde son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz konkordato’dan bahsedeceğiz; kısaca konkordato nedir, başvurusu ve süreci, şirketlere avantajları ile konkordato anlaşması gereğince vazgeçilen alacaklarda borçlu ve alacaklının muhasebe kayıtlarına değineceğiz.
Konkordato
Mali durumu bozularak ödemelerinde güçlük çeken veya ödeyemeyen şirketlerin muhtemel iflası önlemek için Asliye Ticaret Mahkemesine başvurarak alacaklılar ile masaya oturup anlaşması anlamına gelmektedir.
Konkordato borçluları iflas etmesinden koruduğu gibi alacaklılarında alacaklarını korumayı hedeflemiştir. Mahkeme gerekli şartları tamamlamış konkordato talebinde bulunan şirkete mühlet verir, borçlu şirket aleyhine Amme Alacakları dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmaz. Böylece borçlu icra ve iflas takibine maruz kalmaktan ve daha önceden başlamış takip kararları baskısından kurtularak borçlarını ödeyebilmesi ve ayakta kalabilmesi için fırsat yakalamış olur. Borçlu için avantaj olarak görünse de aslında alacaklılar için de tahsilat yapabilmesi açısından önemli avantajlardan biridir.
Konkordato başvurusu ve süreci
- Konkordato ön projesi; Borçlunun borçlarını hangi oranda veya vadede ödeyeceğini, bu kapsamda alacaklıların alacaklarından hangi oranda vazgeçmiş olacaklarını, ödemelerin yapılması için borçlunun mevcut mallarını satıp satmayacağını, borçlunun faaliyetine devam edebilmesi ve alacaklılara ödemelerini yapabilmesi için gerekli malî kaynağın sermaye artırımı veya kredi temini yoluyla yahut başka bir yöntem kullanılarak sağlanacağını,
- Borçlunun malvarlığının durumunu gösterir belgeler; borçlu defter tutmaya mecbur kişilerden ise Türk Ticaret Kanununa göre hazırlanan son bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu, hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de aktiflerin muhtemel satış fiyatları üzerinden hazırlanan ara bilançolar, ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri ile elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin e-defter berat bilgileri, borçlunun malî durumunu açıklayıcı diğer bilgi ve belgeler, maddi ve maddi olmayan duran varlıklara ait olup defter değerlerini içeren listeler, tüm alacak ve borçları vadeleri ile birlikte gösteren liste ve belgeler, (Sunulan malî tabloların tarihi, başvuru tarihinden en fazla kırk beş günlük olabilir)
- Alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste,
- Konkordato ön projesinde yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo,
- SMMM veya YMM tarafından hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları, olmalıdır.
Mahkeme konkordato talebi üzerine, istenen belgelerin eksiksiz olarak mevcut olduğunu tespit ettiğinde derhâl geçici mühlet kararı verir ve borçlunun malvarlığının korunması için gerekli olan tüm tedbirleri alır. Geçici mühlet kararı ile komiser atanır, konkordatonun süresinde başarıya ulaşma imkanı olduğu anlaşılması halinde borçluya kesin mühlet verilir. Borçlu, mahkemenin izni dışında kesin mühlet kararından itibaren rehin tesis edemez, kefil olamaz, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemez. Aksi hâlde yapılan işlemler hükümsüzdür. Alacaklılar, komiser tarafından alacaklarını bildirmeye ve konkordato projesini müzakere etmek üzere toplanmaya davet edilir. Konkordato projesini, kaydedilmiş olan alacaklı kişilerin veya şirketlerin 1/2 ve alacak tutarlarının 1/2 veya kaydedilmiş olan alacaklı kişilerin veya şirketlerin 1/4 ve alacak tutarlarının 2/3’ünü aşan bir çoğunluk tarafından kabul edilmiş olması gerekmekte ve konkordato tasdik kararıyla bağlayıcı hâle gelmektedir.
Vergi Usul Kanununda Konkordato
Konkordatonun tamamlanması ile borçlunun alacaklısı ile anlaşıp alacağının bir kısmından konkordato anlaşması gereğince vazgeçirmesi borçlu yönünden vazgeçilen, alacaklı yönünden ise değersiz alacak olarak değerlendirilir. Unutulmamalıdır ki alacaklının ekonomik durumu alacaktan vazgeçmeye uygun olmalıdır.
Örnek; X A.Ş.’nin Y A.Ş.’den satmış olduğu ticari mallardan kaynaklı 1.500.000-TL alacağı bulunmaktadır. X A.Ş. konkordato anlaşmasında alacağının 400.000-TL’sinden vazgeçmiştir. X. A.Ş.’nin vazgeçmiş olduğu alacağı için tahsil imkanı kalmadığından doğrudan gider yazabilecektir.
Alacaklı Şirketin Muhasebe Kaydı
------------------------------------/---------------------------------
689- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar 400.000 TL
120/121- Alıcılar/ Alacak Senetleri 400.000 TL
X A.Ş.'nin Muhasebe Kaydı
------------------------------------/---------------------------------
Borçlu Şirketin Muhasebe Kaydı
------------------------------------/---------------------------------
320/321 Satıcılar/Borç Senetleri 400.000 TL
549- Özel Fonlar 400.000 TL
Y A.Ş.'nin Muhasebe Kaydı
------------------------------------/---------------------------------
Vergi Usul Kanunun 324. maddesince; Konkordato veya sulh yoluyla alınmasından vazgeçilen alacaklar, borçlunun defterlerinde özel bir karşılık hesabına alınır. Bu hesabın muhteviyatı alacaktan vazgeçildiği yılın sonundan başlayarak üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde kâr hesabına naklolunur.
Maddeden anlaşılacağı üzere alacaklının alacağından vazgeçmesiyle, borçlu pasifte özel bir karşılık hesabında takip eder. Üç yıl içinde işin terk edilmesi veya devir olması halinde ilgili tarihte kar hesabına nakledilir. Geçmiş yıl zararlarından mahsup edilmez.
Y A.Ş.'nin 2018 Yılı Özeti |
|
Mali Zarar |
259.256,65 TL |
Geçmiş yıl zararları |
349.652,16 TL |
Vazgeçilen Alacak Tutarı |
400.000,00 TL |
2019 Yılına Devredecek Alacak Tutarı |
140.743,35 TL |
|
|
Y A.Ş.'nin 2019 Yılına Devrolanlar |
|
2018 Yılından Devreden Alacak Tutarı |
140.743,35 TL |
Geçmiş yıl zararları |
349.652,16 TL |
|
|
Ülke ekonomisinin bu darboğazdan biran evvel kurtulması, hiçbir şirketin zor duruma düşmemesi dileğiyle…
13.09.2018
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.