Ahmet Coşar
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ahmet.cosar@zerenmm.com

Şüpheli Alacaklar ve Muhasebe Kayıt Örnekleri

Mevzuatımızda Şüpheli Alacaklar; Vergi Usul Kanunu’nun 323. Maddesinde konu edilmiştir.

Vergi Usul Kanunu Madde 323;

Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;

• 1. Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar;
• 2. Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan ve 4.000 Türk lirasını aşmayan alacaklar

şüpheli alacak sayılır.

Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir.

Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder.

Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar zarar hesabına intikal ettirilir.

İşletme hesabı esasında defter tutan mükellefler, yukarıdaki fıkralar kapsamında tespit edilen şüpheli alacaklarını defterlerinin gider kısmına ve bunlardan sonradan tahsil edilen miktarları ise tahsil edildikleri dönemde defterlerinin gelir kısmına, hangi alacaklara ait olduğunu gösterecek şekilde, kaydederler.

şeklinde bahsedilmiştir.

Şüpheli Alacaklar için Karşılık Ayırma Koşulları

• Ticari veya zirai kazanç olması,
• Bilanço usulüne göre defter tutulması,
• Teminatsız alacak olması,
• Dava veya icra safhasında olması,
• Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen ödenmemiş olması ve dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olması (14/10/2021 tarih ve 7338 sayılı kanunun 35. Maddesi ile “dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük” ibaresi “ve 3.000 Türk Lirasını aşmayan” şeklinde değiştirilmiş. 21.12.2021 tarih ve 534 Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile “4.000 Türk Lirası” şeklinde güncellenmiştir.)

Muhasebe Kayıt Örnekleri

1- Alacakların Şüpheli Hale Gelmesi

_______________________/__________________________

128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR     20.000

         121 ALACAK SENETLERİ                                   20.000

_______________________/__________________________

2- Şüpheli Alacak için Karşılık Ayrılması

_____________________/__________________________

654 KARŞILIK GİDERLERİ                     20.000

              129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALAC.KARŞ.       20.000

_____________________/__________________________

3- Şüpheli Alacağın Kısmen Tahsil Edilmesi

_____________________/__________________________

102 BANKALAR                                        15.000

                 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR     15.000

_____________________/__________________________

129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALAC. KARŞ.     15.000

                 644 KONUSU KALMAYAN KARŞ.        15.000

_____________________/__________________________

4- Şüpheli Alacağın Kalan Kısmının Tahsilinin İmkansız Hale Gelmesi

_____________________/__________________________

129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALAC.KARŞ.      5.000

                  128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR     5.000

_____________________/___________________________

SONUÇ

Şüpheli Alacaklar uygulaması; özellikle paranın satın alma gücünün her geçen gün düştüğü enflasyonist ortamlarda, işletmelerin vergi mevzuatımızdan kaynaklı olarak tahakkuk esasına göre gelir kaydetmiş oldukları fakat tahsilatını yapamadıkları alacakların şüpheli alacak olarak karşılık ayırması, en azından tahsil edemeyip karşılık ayırdıkları tutarların vergi yükünü işletmelerin üzerinden almasını sağlamaktadır.

KAYNAKLAR

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

7338 Sayılı Kanun Madde 35

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Sıra No: 534

16.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.